Vragen van de leden Romke de Jong en Warmerdam (beiden D66) aan de Ministers van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen over cao’s met afspraken over zelfstandigen (ingezonden 10 augustus 2023).

Mededeling van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 7 september 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Steeds meer cao's met afspraken over zzp'ers, maar niet iedereen is enthousiast»?¹

Vraag 2

Hoe kijkt u naar afspraken tussen werkgevers- en werknemersverenigingen in collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) die de contractvrijheid van ondernemers inperken?

Vraag 3

Hoeveel medewerkers vallen onder cao’s die algemeen verbindend zijn verklaard en de contractvrijheid van zelfstandig ondernemers verminderen? Hoeveel zelfstandigen zijn actief in deze sectoren?

Vraag 4

Deelt u de analyse dat mensen ervoor kunnen kiezen om zelfstandig ondernemer te worden omdat de cao’s niet aansluiten bij de voorkeuren van werknemers? Ziet u dit bijvoorbeeld ook in het onderwijs, waar sprake is van een toename van het aantal zelfstandigen en waar werknemers die ouder zijn dan 57 jaar 10% meer verdienen in dezelfde schaal en trede dan iemand jonger dan 57?

Vraag 5

Bent u het eens met de observatie dat afspraken over zelfstandigen eigenlijk niet in een cao thuishoren? Bent u ook van mening dat het echte probleem, namelijk schijnzelfstandigheid tegengaan, juist wel kan worden opgelost door de inhoud van cao’s te verbeteren?

Vraag 6

Wanneer volgt handhaving op schijnzelfstandigheid in de sectoren waar nu afspraken over zelfstandig ondernemers worden vastgelegd in een cao?

Vraag 7

Kunt u toelichten hoe de bewering² dat vakbonden goed in staat zijn «om alle werknemers bij de cao-vorming te betrekken en zo een breed draagvlak voor de cao-afspraken te creëren», in de praktijk vorm krijgt en voorbeelden geven van hoe werknemers inbreng hebben kunnen leveren op afspraken die over hen worden gemaakt zonder dat zij lid zijn van een vakbond?

Vraag 8

Hoe hebben zelfstandigen(verenigingen) mee kunnen praten over afspraken die over hen worden gemaakt, zoals een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering maar ook over cao’s waar in afspraken over hen worden gemaakt?

Vraag 9

Wat kunt u doen om ervoor te zorgen dat er geen generieke maatregelen worden genomen die alle zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) treffen maar enkel maatregelen die mensen aan de onderkant van de zzp-markt beschermen?

Vraag 10

Kunt u deze vragen voor 1 oktober, een maand voor het commissiedebat over arbeidsmarktbeleid, beantwoorden?

Mededeling

Hierbij deel ik u mede dat de beantwoording van de Kamervragen van de leden De Jong en Warmerdam (beiden D66) over cao’s met afspraken over zelfstandigen niet binnen de gestelde termijn van drie weken mogelijk is, vanwege de benodigde afstemming met het Ministerie van Financiën en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Er wordt aan de beantwoording gewerkt en deze zal, zoals gevraagd in de Kamervragen, worden verzonden aan de Kamer voor 1 oktober.

---

1 NOS.nl, 5 augustus, «Steeds meer cao's met afspraken over zzp'ers, maar niet iedereen is enthousiast», (https://nos.nl/artikel/2485554-steeds-meer-cao-s-met-afspraken-over-zzp-ers-maar-niet-iedereen-is-enthousiast).

2 Kamerstuk 30 012, nr. 154, antwoord vraag 303.