Vragen van het lid Inge van Dijk (CDA) aan de Staatssecretaris van Financiën over
het bericht «Verscholen armoede? Vergeet de middeninkomens niet» (ingezonden 31 juli
2023).
Mededeling van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens
de Staatssecretaris van Financiën (ontvangen 6 september 2023).
Vraag 1
Wat vindt u van het feit dat door de praktische uitwerking van inkomensafhankelijke
regelingen bepaalde typen huishoudens in bepaalde situaties ver onder bijstandsniveau
kunnen komen, terwijl er gewoon sprake is van een (flink) middeninkomen?
Vraag 2
Wat vindt u van het feit dat door de praktische uitwerking van inkomensafhankelijke
regelingen verschillende typen huishoudens in bepaalde situaties een marginale druk
van ver boven de 80 procent en zelfs tot meer dan 100 procent kunnen ervaren?
Vraag 3
Kan het volgens u ooit de bedoeling zijn dat door de verschillende regelingen in combinatie
dergelijke extreme effecten ontstaan – zie de situatie in het artikel1 – dat een werkende eenverdiener met studerende kinderen en een huurhuis 6.000 euro
onder bijstandsniveau uitkomt, en als sprake is van een uitkering dit zelfs tot 12.000
euro kan oplopen?
Vraag 4
Kunt u voor elk van de in het stuk genoemde specifieke situaties ingaan op de vraag
hoe vaak dit naar verwachting voorkomt, of zulke effecten van te voren bekend waren,
en hoe zulke effecten volgens u gerechtvaardigd kunnen zijn?
Vraag 5
Hoe rijmt dit volgens u met de stelling van het demissionaire kabinet dat «werken
moet lonen»?
Vraag 6
Was u reeds bekend met de door de auteurs gesignaleerde drie effecten (toeslagen/kortingen,
sociale huurgrens, en inkomensafhankelijke studiefinanciering) die tot situaties van
armoede voor middeninkomens voor werkenden of mensen met een uitkering kunnen leiden?
Indien u hiermee bekend was, waarom heeft dit niet eerder tot flankerende maatregelen
geleid?
Vraag 7
Ziet u, in samenwerking met de demissionaire kabinetsleden op de betreffende beleidsterreinen,
oplossingen om deze onrechtvaardige situaties te repareren?
Vraag 8
Bent u bereid nader te onderzoeken of er nog meer situaties zijn waarin de samenloop
van regelingen tot een extreme marginale druk kan leiden?
Vraag 9
Deelt u de mening dat er meer aandacht moet komen voor de effecten op marginale druk
bij het invoeren van inkomensafhankelijke regelingen, ongeacht op welk beleidsterrein
die worden ingevoerd?
Vraag 10
Bent u bereid binnen het (demissionaire) kabinet te pleiten voor het standaard opnemen
van marginaledruktabellen wanneer nieuwe inkomensafhankelijke regelingen worden ingevoerd,
om te voorkomen dat die leiden tot dergelijke extreme situaties?
Vraag 11
Vindt u dat bij de invoering van inkomensafhankelijke regelingen experts uit de praktijk
geconsulteerd zouden moeten worden die zicht hebben op de praktische effecten, onder
andere op marginale druk? En indien ja, hoe zou dit in praktijk het best kunnen worden
vormgegeven, bijvoorbeeld via een vaste commissie die de totale marginale druk controleert
en hierover rapporteert?
Mededeling
Hierbij deel ik u, mede namens de Staatssecretaris van Financiën, mede dat de beantwoording
van de Kamervragen van het lid Van Dijk (CDA) over armoede bij middeninkomens niet
binnen de gestelde termijn van drie weken mogelijk is.
De reden voor het uitstel is dat de beantwoording om een goede onderlinge afstemming
vraagt, omdat de vraagstelling verschillende beleidsterreinen raakt. Deze afstemming
kost, zeker in de vakantieperiode, extra tijd. De antwoorden ontvangt u zo spoedig
mogelijk.