Vragen van het lid Akerboom (PvdD) aan de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over verboden bijengif dat via huisdieren in de natuur komt (ingezonden 9 juni 2023).

Mededeling van Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 29 juni 2023).

Vraag 1

Kent u de berichten «Hond met anti-vlooienmiddel brengt landbouwgif de natuur in», «Paardenbloemen in vijftien parken besmet met bestrijdingsmiddelen en anti-vlooiengif» en «Vlooiengif is reden om honden uit natuurgebieden te weren»?¹^, ²^, ³

Vraag 2

Kent u het onderzoek van Wageningen Environmental Research, waaruit blijkt dat neonicotinoïden zoals fipronil en imidacloprid, die als landbouwgif zijn verboden vanwege de bewezen desastreuze effecten op bijen, alsnog in de natuur worden gevonden omdat de middelen wel blijven worden verkocht als anti-vlooien- en anti-tekenmiddelen voor huisdieren?⁴

Vraag 3

Kent u het onderzoek waaruit bleek dat alle monsters van paardenbloemen uit openbare parken waren besmet met minstens vier tot wel achttien verschillende gifstoffen afkomstig van diergeneesmiddelen tegen vlooien, teken en luizen?⁵

Vraag 4

Klopt het dat imidacloprid zo giftig is dat de hoeveelheid die wordt gebruikt voor één vlooienbehandeling bij een gemiddelde hond voldoende is om 60 miljoen bijen te doden?⁶

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat in onderzoek naar dode koolmezen wel 26 verschillende pesticiden in de dode kuikentjes werden gevonden, waaronder als belangrijkste drie soorten vlooiengif? Onderschrijft u de conclusie dat uitgekamde hondenharen met gif, die worden gebruikt in de nestjes, hoogstwaarschijnlijk de belangrijkste boosdoener zijn?⁷

Vraag 6

Kunt u uitleggen waarom bepaalde insectenverdelgers (insecticiden) wel zijn verboden als landbouwgif met het doel om bestuivers te beschermen, maar niet verboden zijn als diergeneesmiddel terwijl uit deze onderzoeken blijkt dat het gif ook via huisdieren in de natuur terecht komt en dus een risico vormt voor bestuivers?

Vraag 7

Klopt het dat het Europese geneesmiddelenbureau (EMA) diergeneesmiddelen niet op ecotoxocologische effecten, de giftigheid voor het milieu, beoordeelt? Zo ja, waarom niet?

Vraag 8

Deelt u het inzicht dat het beoordelingskader van de EMA met spoed moet worden aangepast? Zo ja, welke stappen gaat u daartoe ondernemen?

Vraag 9

Bent u, naar aanleiding van deze nieuwe wetenschappelijke kennis, van mening dat het gebruik van insecticiden als diergeneesmiddelen zo snel mogelijk moet worden verboden? Zo ja, welke stappen gaat u daartoe nemen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 10

Deelt u het inzicht het gebruik van chemische middelen tegen teken en vlooien al drastisch kan worden verlaagd wanneer deze niet preventief worden,bijvoorbeeld met een standaard jaarlijkse behandeling, maar alleen curatief wanneer het echt nodig is? Zo ja, gaat u preventief gebruik van chemische middelen zo snel mogelijk verbieden en op welke manier gaat u dat doen?

Vraag 11

Erkent u dat teken bij huisdieren ook met de hand of met een tang kunnen worden verwijderd en dat chemische middelen dus helemaal niet nodig zijn? Gaat u deze methode bij huisdierbezitters stimuleren en zo ja, op welke manier?

Vraag 12

Erkent u dat teken en vlooien bij huisdieren grotendeels kunnen worden voorkomen door regelmatig stofzuigen, dweilen en het wassen van kussens, alsmede door natuurlijke middelen die op basis van geur insecten afweren? Gaat u deze preventieve methoden bij huisdierbezitters stimuleren en zo ja, op welke manier?

Mededeling

Door het lid Akerboom (PvdD) zijn Kamervragen gesteld over de effecten van bepaalde stoffen op de natuur (ingezonden 9 juni 2023, met kenmerk 2023Z10521).

Hierbij deel ik u mede dat de vragen niet binnen de gebruikelijke termijn kunnen

worden beantwoord. De benodigde afstemming met het Bureau Diergeneesmiddelen van Het agentschap College ter Beoordeling van Geneesmiddelen en het Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden vergt helaas meer tijd.

Ik streef ernaar de vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.

---

1 Trouw, 19 januari 2023, «Hond met anti-vlooienmiddel brengt verboden landbouwgif de natuur in» (https://www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/hond-met-anti-vlooienmiddel-brengt-verboden-landbouwgif-de-natuur-in~b122e20b/).

2 Trouw, 21 mei 2023, «Paardenbloemen in vijftien parken besmet met bestrijdingsmiddelen en anti-vlooiengif» (https://www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/paardenbloemen-in-vijftien-parken-besmet-met-bestrijdingsmiddelen-en-anti-vlooiengif~b7664ade/).

3 Trouw, 26 mei 2023, «Vlooiengif is reden om honden uit natuurgebieden te weren» (https://www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/vlooiengif-is-reden-om-honden-uit-natuurgebieden-te-weren~be255536/).

4 ScienceDirect, 1 februari 2023, «Pet dogs transfer veterinary medicines to the environment» (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969722066499?via%3Dihub).

5 PAN, 22 mei 2023, «Parken zijn ernstig vervuild met middelen tegen vlooien en teken voor huisdieren en met bestrijdingsmiddelen uit de landbouw» (https://www.pan-netherlands.org/wp-content/uploads/2023/05/PERSBERICHT.pdf).

6 The Guardian, 17 november 2023, «Pet flea treatments poisoning rivers across England, scientists find» (https://www.theguardian.com/environment/2020/nov/17/pet-flea-treatments-poisoning-rivers-across-england-scientists-find).

7 CLM, november 2019, «Koolmezensterfte en buxusmotbestrijding: pesticidenbelasting bij jonge koolmezen» (https://www.clm.nl/wp-content/uploads/2021/09/998-CLMrapport-Mezen_buxusmot-sum.pdf).