Vragen van het lid Romke de Jong (D66) aan de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over dreigende onbereikbaarheid van Omrop Fryslân (ingezonden 28 februari 2023).

Antwoord van Staatssecretaris Uslu (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 3 april 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraken van de voorzitter van de Regionale Mediaraad van Omrop Fryslân over het ontbrekende bereik van het DAB+-signaal in delen van Fryslân?¹ Zo ja, speelt dit probleem ook in andere delen van Nederland?

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met deze uitspraken.

De uitgifte van vergunningen voor etherradio (waaronder die van DAB+) is een verantwoordelijkheid van de Minister van Economische Zaken en Klimaat. De regionale publieke omroepen hebben in hun DAB+-vergunning een minimale uitrolverplichting staan. Hoe zij het niveau van verzorging uiteindelijk realiseren, kunnen zij naar eigen inzicht bepalen, in samenspraak met de andere partijen die uitzenden in hetzelfde gebied (allotment).

De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) – voorheen Agentschap Telecom (AT) – houdt toezicht op de naleving van de vergunningsverplichtingen. Uit de bij de RDI bekende informatie over Omrop Fryslân blijkt niet dat zij niet aan de uitrolverplichting voldoen. Dit geeft echter geen garantie dat het DAB+-signaal overal in Fryslân goed is te ontvangen. Het is zeker mogelijk dat in Fryslân de ontvangstkwaliteit per plaats verschilt, of dat er geen ontvangst is. Het is aan partijen zelf om de ontvangstkwaliteit verder te verbeteren.

Er zijn bij de RDI op dit moment geen klachten bekend over een gebrek aan DAB+-ontvangst van andere regionale (publieke) omroepen.

Vraag 2

Deelt u de zorgen over het gebrekkige en zelfs ontbrekende DAB+-signaal, mede omdat Omrop Fryslân de rampenzender is voor Fryslân?

Antwoord 2

DAB+ is een relatief nieuwe distributietechniek en de netwerken zijn nog altijd in ontwikkeling. Zoals in het antwoord op vraag 1 werd aangegeven is het aan partijen zelf om de ontvangstkwaliteit verder te verbeteren. Gelukkig is Omrop Fryslân nog altijd goed te ontvangen via de FM (zie ook het antwoord op vraag 5). Daarnaast zijn de radio-uitzendingen van Omrop Fryslân te ontvangen via internet (de website of de app) en via de digitale televisiepakketten van bijvoorbeeld Ziggo, KPN of Kabelnoord.

Vraag 3

Erkent u dat het Fries als tweede rijkstaal en specifiek Friese media een bijzondere juridische en verdragsrechtelijke positie hebben in Nederland?

Antwoord 3

Ja, de Friese taal heeft een bijzondere juridische en verdragsrechtelijke positie in Nederland. De Friese taal is erkend onder het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, en in de Wet gebruik Friese taal. De Friese taal is, naast het Nederlands, een officiële taal in de provincie Fryslân. Een eigen regionale publieke omroep gericht op Fryslân en met programma’s in de Friese taal dragen ook bij aan die bijzondere positie.

Vraag 4

Zou het onbereikbaar worden van Omrop Fryslân voor delen van Fryslân volgens u wenselijk zijn in het licht van de door Nederland geratificeerde leden van artikel 11 in het Europees Handvest² voor regionale talen of talen van minderheden en artikel 9 van het Kaderverdrag³ inzake de bescherming van nationale minderheden?

Antwoord 4

Nee, dit zou niet wenselijk zijn. Zoals bekrachtigd in het door Nederland geratificeerde Handvest is het belangrijk dat radio- en televisieprogramma’s beschikbaar zijn in het Fries. Bij het antwoord op vraag 2 is terug te lezen dat Omrop Fryslân naast DAB+ ook nog altijd goed te ontvangen is via de FM.

Daarnaast zijn de radio-uitzendingen van Omrop Fryslân te ontvangen via internet en via de digitale televisiepakketten.

Vraag 5 en 6

Bent u bereid zolang het DAB+-signaal niet overal in Fryslân werkt het FM-signaal beschikbaar te houden?

Wat doet u om te voorkomen dat het FM-signaal wordt uit gefaseerd voordat het DAB+-signaal in heel Fryslân beschikbaar is?

Antwoord 5 en 6

Het coördineren van een afschakeling van de FM-etherradio is in eerste instantie aan de Minister van Economische Zaken en Klimaat. In haar brief van 16 februari 2023 heeft de Minister van Economische Zaken en Klimaat aangegeven dat zij niet voornemens is om voor 2035 tot een verplichte afschakeling van de FM over te gaan.⁴ Daarvoor verloopt de transitie van analoog (FM) naar digitaal (DAB+) nog niet snel genoeg, aldus de Minister. Zij gaat er van uit dat een afschakeling van de FM-band pas ná 2035 kan plaatsvinden. Dit zal bovendien gebeuren in overeenstemming met de radiosector als geheel.

Vraag 7

Bent u bereid voor de beantwoording van deze vragen ook contact te leggen als Staatssecretaris van Cultuur en Media met het college van de Provinsje Fryslân als Taalskipper voor de Friese taal?

Antwoord 7

Ja, in het kader van de beantwoording van deze vragen heb ik contact gehad met het College van gedeputeerde staten van de provincie Fryslân. Het College heeft soortgelijke vragen ontvangen van de provinciale staten.

---

1 De uitspraken werden gedaan in het radioprogramma «Underweis» op 23 februari 2023 vanaf 01:24:00, https://www.omropfryslan.nl/fy/radio/oflevering/underweis/1186910.

2 Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, https://wetten.overheid.nl/BWBV0001223/1998-03-01.

3 Kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden, https://wetten.overheid.nl/BWBV0001714/2005-06-01.

4 Kamerstuk 24 095, nr. 575.