Vragen van het lid Westerveld (GroenLinks) aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het bericht «Miljoenentekort voor magneten- en laserlab HFML-FELIX, personeel kampt met hoge werkdruk» (ingezonden 2 maart 2023).

Antwoord van Minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 31 maart 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Miljoenentekort voor magneten- en laserlab HFML-FELIX, personeel kampt met hoge werkdruk»?¹

Antwoord 1

Ja, ik heb kennisgenomen van het bericht.

Vraag 2

Vindt u het in het algemeen wenselijk dat internationaal gerenommeerde onderzoeksfaciliteiten of laboratoria bij het beëindigen van de subsidie telkens opnieuw naar financiering moeten zoeken? Zo ja, kunt u toelichten waarom? Zo nee, bent u bereid om samen met NWO te zorgen dat de financiering van onderzoeksfaciliteiten een structureler karakter krijgt?

Antwoord 2

Nee, dat vind ik in het algemeen niet wenselijk. Maar het is aan de instellingen waar de onderzoeksfaciliteiten en laboratoria gehuisvest zijn zelf om de financiering ervan structureel te maken. Voor de start en/of upgrades van een onderzoeksfaciliteit kan investeringssubsidie vanuit NWO worden verkregen, zoals uit de middelen voor Grote Wetenschappelijke Infrastructuur.

Vraag 3

Wat is uw appreciatie van het feit dat in afwachting van een oplossing het wereldwijd unieke onderzoekslab HFML-FELIX gefinancierd wordt met geld van de bètafaculteit van de Radboud Universiteit, en dat hierdoor de tekorten zodanig oplopen dat er voor de faculteit een miljoenenverlies wordt voorspeld voor de komende jaren?

Antwoord 3

HFML-FELIX is een unieke onderzoeksfaciliteit die is opgebouwd en gefinancierd door de Radboud Universiteit in samenwerking met NWO. Momenteel bespreken NWO en de Radboud Universiteit de mogelijkheden om de samenwerking en financiering voort te zetten. Ik zal uw Kamer dit jaar informeren over de oplossing.

Vraag 4

Bent u het met ons en het bestuur van de Radboud Universiteit eens dat het unieke magneten- en laserlab HFML-FELIX van enorm belang is voor de wetenschap en er daarom snel duidelijkheid zou moeten komen over structurele financiering via NWO?

Antwoord 4

Ik ben het met u eens dat hier snel duidelijkheid over moet komen. Het is aan NWO en de Radboud Universiteit om te zorgen voor duidelijkheid.

Vraag 5

Bent u het met ons eens dat het zonde is dat momenteel wordt bespaard op het technologie-ontwikkelprogramma en wordt gekeken naar besparingen op de exploitatiekosten, wat kan betekenen dat het magnetenlab minder uur beschikbaar is voor externe onderzoekers? Welke gevolgen heeft dit voor onderzoek?

Antwoord 5

De verdeling en inzet van middelen voor het doen van onderzoek is aan HFML-FELIX.

Vraag 6

Heeft u in kaart of bij andere internationaal unieke onderzoekfaciliteiten de onderhandelingen over de financiering ertoe leiden dat onderwijsinstellingen voor de tussenperiode financieel bijspringen? Zo nee, bent u bereid dat in kaart te brengen?

Antwoord 6

NWO houdt via monitoring zicht op de internationaal unieke onderzoeksfaciliteiten die via de middelen voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur zijn gefinancierd. Op die manier komen eventuele problemen in de financiering in beeld.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat de onzekere financiële situatie leidt tot veel onzekerheid en een hoge werkdruk bij het personeel?

Antwoord 7

Ja, die mening deel ik. Op dit vlak ga ik ervan uit dat de Radboud Universiteit medewerkers goed betrekt in het proces. Ik lees in het bericht dat het probleem wordt onderkend en dat er stappen zijn gezet om de werkdruk te verlagen. Dat stemt mij positief. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 3, zijn NWO en Radboud Universiteit in gesprek over een oplossing.

Vraag 8

Op welke wijze kunt u de financiering van onderzoeksfaciliteiten aanpassen zodat er meer oog is voor de positie van de medewerkers, en specifiek ook voor de belangen van de promovendi en postdocs?

Antwoord 8

Dat is aan de instellingen die de investeringsfinanciering aanvragen en ontvangen. Daarnaast beoog ik meer rust en ruimte in het systeem te krijgen met de middelen uit de sectorplannen, de starters- en stimuleringsbeurzen en de ophoging van de Open Competitie bij NWO. Hierdoor kunnen (jonge) wetenschappers hun talenten beter ontplooien. Goed werkgeverschap houdt in dat er oog is voor de belangen en behoeften van jonge onderzoekers en dat er aan helder verwachtingsmanagement gedaan wordt.

Vraag 9

Wat vindt u van het voornemen om van magneten- en laserlab HFML-FELIX een nationaal NWO-instituut te maken?

Antwoord 9

Dat is aan NWO om over te besluiten. Via de zesjaarlijkse portfolio-evaluatie wordt nagedacht over een dynamisering van het portfolio van KNAW- en NWO-instituten. Deze portfolio-evaluatie vindt plaats door KNAW en NWO. De noodzaak voor het opnemen van nieuwe instituten vormt onderdeel van een integrale afweging van het gehele portfolio.

Vraag 10

Kunt u de vragen beantwoorden voor het commissiedebat over wetenschapsbeleid op 18 april aanstaande?

Antwoord 10

Ja.

---

1 VOX, 2 februari 2023; Miljoenentekort voor magneten- en laserlab HFML-Felix, personeel kampt met hoge werkdruk – Vox magazine (voxweb.nl)