Vragen van het lid Dekker-Abdulaziz (D66) aan de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht «Elon Musk daalt op zijn Twitter steeds dieper af in het konijnenhol» (ingezonden 19 december 2022).

Antwoord van Staatssecretaris Van Huffelen (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen 26 januari 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Elon Musk daalt op zijn Twitter steeds dieper af in het konijnenhol»¹?

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Bent u ook bekend met het feit dat Elon Musk de helft van het medewerkersbestand, waaronder veel moderatoren en technische medewerkers, heeft ontslagen?

Antwoord 2

Ja

Vraag 3

Bent u bereid om na te gaan hoeveel er geadverteerd wordt door de rijksoverheid op verschillende sociale media, en hoeveel dit jaarlijks kost?

Antwoord 3

Ja. De dienst publiek en communicatie (DPC) voert de inkoop namens de rijksoverheid uit. Het totale budget voor 2022 was ca 13,5 mln. euro.

Vraag 4

Is er een verandering geweest voor de rijksoverheid in de dienstverlening van Twitter en het bereik en de effectiviteit van advertenties op Twitter sinds de overname door Elon Musk? Zo ja, hoe verstandig is het dan om nog op Twitter te adverteren?

Antwoord 4

Nee, dit heeft geen effect gehad op de dienstverlening. Ook niet op het bereik en de effectiviteit van advertenties. Zoals gebruikelijk bij het adverteren in algemene zin, wordt ook bij Twitter op basis van effectief bereik geadverteerd en afgerekend.

Vraag 5

Bent u bekend met berichten over toegenomen haatzaaien, homofobie, racisme en antisemitisme² op Twitter na de overname door Elon Musk en afgenomen moderatie³?

Antwoord 5

Ja, ik ken deze berichten.

Vraag 6

Acht u het wenselijk dat de rijksoverheid adverteert op een platform waarop haatzaaien, homofobie, racisme en antisemitisme sterk zijn toegenomen en buiten schot blijven door gebrekkige moderatie? Zo ja, waarom? Zo nee, bent u bereid te stoppen met het adverteren op Twitter?

Antwoord 6

Individuele departementen en andere overheidsorganisaties wegen zelf af of zij adverteren op social media en zo ja, welke. Er bestaat hiervoor geen rijksbreed beleid. DPC voert momenteel een verkenning uit bij departementen of aanvullende regelgeving t.a.v. het adverteren op sociale media gewenst is en op welke wijze deze dan gestalte kan krijgen.

Het is van belang dat mensenrechten en democratische waarden door online platforms worden gewaarborgd, en dat platforms als Twitter hierover verantwoording afleggen. Onder artikel 34 en 35 van de nieuwe Digitale Dienstenverordening die dit jaar voor online platforms in werking treedt zullen platforms met meer dan 45 miljoen gebruikers in de EU de impact van hun dienstverlening op fundamentele rechten, waaronder vrijheid van de pers, het publieke debat en non-discriminatie in kaart moeten brengen en passende maatregelen moeten nemen om deze te beschermen. Met 61,9 miljoen gebruikers in de EU eind 2022 ziet het er naar uit dat Twitter aan deze wettelijke verplichting moet gaan voldoen en anders boetes moet betalen. De Europese Commissie houdt hier toezicht op. Het is heel goed dat alle zeer grote online platforms nog dit jaar aan deze regels zullen moeten voldoen.

---

1 NRC, 15 december 2022, Elon Musk daalt op zijn Twitter steeds dieper af in het konijnenhol (https://www.nrc.nl/nieuws/2022/12/15/elon-musk-daalt-op-zijn-twitter-steeds-dieper-af-in-het-konijnenhol-a4151627).

2 New York Times, 2 december 2022, Hate Speech’s Rise on Twitter Is Unprecedented, Researchers Find (https://www.nytimes.com/2022/12/02/technology/twitter-hate-speech.html).

3 De Morgen, 5 december 2022, Meer schadelijke content op Twitter, dat oplossing ziet in «automatische moderatie» (https://www.demorgen.be/tech-wetenschap/meer-schadelijke-content-op-twitter-dat-oplossing-ziet-in-automatische-moderatie~bf2e4415/).