Vragen van het lid Jasper van Dijk (SP) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over verbod van zes Palestijnse niet-gouvernementele organisaties (ingezonden 27 oktober 2021).

Antwoord van Minister Knapen (Buitenlandse Zaken en van Minister De Bruijn (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) (ontvangen 17 november 2021).

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het besluit van de Israëlische regering om zes Palestijnse niet-gouvernementele organisaties te verbieden en op de terreurlijst te plaatsen?¹ Zo ja, op welke wijze hebt u uw afkeuring aan de Israëlische regering laten blijken?

Antwoord 1

Ja. Het plaatsen van een organisatie op de nationale terrorismelijst is een zeer ingrijpend besluit dat enkel op zwaarwegende gronden genomen zou moeten worden. De informatie die ten grondslag ligt aan de zes listings is niet openbaar. Nederland heeft in bilaterale contacten en via de EU opgeroepen deze informatie te delen, ook met de betrokken ngo’s. Israël heeft aangegeven bereid te zijn de informatie te delen met Nederland via de geëigende kanalen. De uitvraag hiervoor is gedaan met het verzoek de informatie zo spoedig mogelijk te delen. Op het moment van beantwoording is deze informatie nog niet ontvangen. Eerder, in mei 2021, heeft Israël, separaat hiervan, via diplomatieke kanalen informatie over Palestijnse ngo’s gedeeld. Deze informatie was voor Nederland geen aanleiding om zijn positie ten aanzien deze ngo’s te herzien. Verzoeken op verschillende niveaus voor aanvullende informatie brachten hier destijds geen verandering in. Hierover bent u geïnformeerd via kamerstuk 23 432 van 12 mei 2021, en via de antwoorden op de schriftelijke vragen van 15 juli 2021 met kenmerk 2021D29418. De zes organisaties vormen een belangrijk onderdeel van het Palestijnse maatschappelijk middenveld en het besluit heeft hiervoor aanzienlijke consequenties. Nederland neemt daarom de kwestie zeer serieus en volgt de situatie nauwlettend.

Vraag 2, 3 en 4

Deelt u de analyse dat naast de toename van het geweld tegen de Palestijnse bevolking in de Westelijke Jordaanoever, de Palestijnse mensenrechtenverdedigers het zwijgen wordt opgelegd? Zo nee, waarom niet?

Deelt u de opvatting dat de Israëlische regering zich hiermee een autoritair regime toont dat de mensenrechten en het internationaal recht schendt en degenen die dit aan de kaak stellen onderdrukt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat onderneemt u hiertegen?

Hebt u kennisgenomen van verklaringen van Israëlische mensenrechtenorganisaties, Amnesty International en Human Rights Watch? Deelt u de analyse dat de beslissing om zes Palestijnse burgerorganisaties te verbieden een daad is van totalitaire regimes en dat de huidige Israëlische regering hiermee het gewelddadige apartheid regime voortzet? Kunt u uw antwoord toelichten?²

Antwoord 2, 3 en 4

Het plaatsen van een organisatie op de nationale terrorismelijst is een besluit dat enkel op zwaarwegende gronden genomen zou moeten worden. De zes organisaties in kwestie vormen een belangrijk onderdeel van het Palestijnse maatschappelijk middenveld en het kabinet erkent de verstrekkende gevolgen die het Israelische besluit hierop heeft. Nederland neemt de kwestie zeer serieus, en zal de situatie nauwgezet en in samenspraak met gelijkgestemde landen blijven volgen. Het kabinet deelt uw kwalificaties inzake de Israëlische regering niet.

Vraag 5 en 6

Is het juist dat enkele van de verboden organisaties subsidies van de Nederlandse staat krijgen? Zo ja, op welke wijze zult u het voortzetten van de financiering garanderen?

Op welke andere praktische wijzen zult u het Palestijnse maatschappelijke middenveld concreet steunen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 5 en 6

Hiervoor verwijs ik naar de beantwoording van Kamervragen d.d. 20 juli 2020 met kenmerk Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3571 en Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3572. Het besluit om in juli 2020 de financiering aan UAWC op te schorten, en een extern onderzoek, te starten is genomen op basis van unieke en zwaarwegende omstandigheden. Nederland zal n.a.v. het externe onderzoek eigenstandig een afweging maken over de samenwerking met UAWC. Met twee andere ngo’s – DCI-P en Al-Haq – is er sprake van een indirecte financiële relatie omdat zij een uitvoerende organisatie zijn binnen een breder programma. De inzet van het kabinet om bij te dragen aan een gezond en actief maatschappelijk middenveld – zowel in de bezette Palestijnse gebieden als elders – blijft overeind. Dat laat onverlet dat Nederland het Israëlische besluit serieus neemt, en daar zorgvuldig naar kijkt.

Vraag 7

Kunt u deze vragen beantwoorden voorafgaand aan het plenaire debat over de begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken?

Antwoord 7

Ja.

---

1 NRC.nl, 22 oktober 2021, «Israël zet zes Palestijnse maatschappelijke organisaties op terreurlijst» (https://www.nrc.nl/nieuws/2021/10/22/israel-zet-zes-palestijnse-maatschappelijke-organisaties-op-terreurlijst-a4062833). Zie ook: The Guardian, 22 oktober 2021, «Israel labels Palestinian human rights groups as terrorist organisations» (https://www.theguardian.com/world/2021/oct/22/israel-labels-palestinian-human-rights-groups-terrorist-organisations); Shawan Jabarin, the director of Al-Haq, said the move was an attempt to stifle criticism. «They may be able to close us down. They can seize our funding. They can arrest us. But they cannot stop our firm and unshakeable belief that this occupation must be held accountable for its crimes», he told the Times of Israel.

2 Zie verklaring van Adalah, Akevot Institute for Israeli-Palestinian Conflict Research, B’Tselem, Bimkom – Planners for Planning rights, Breaking the Silence Combatants for Peace, Emek Shaveh, Gisha, Hamoked: Center for the Defence of the Individual, Haqel – In Defense of Human Rights, Human Rights Defenders Fund, Ir Amim, Kav Laoved – Worker’s Hotline, Kerem Navot, Machsom Watch, Mothers Against Violence, Parents Against Child Detention, Peace Now, Physicians for Human Rights Israel, Rabbis for Human Rights, Standing together, The Association for Civil Rights in Israel, The Public Committee Against Torture in Israel, Yesh Din, Zazim – Community Action via https://www.btselem.org/press_releases/20211025_draconian_measure_against_human_rights.

Zie ook de tweet van Omar Shakir op 22 oktober 2021: Breaking: @hrw & @amnesty in joint statement deem Israel's move to effectively outlaw 6 Palestinian NGOs «an attack on the int'l human rights movement» & warn that intl community's response will be «true test of its resolve to protect rights defenders.» We proudly stand with them (https://twitter.com/OmarSShakir/status/1451547545512161286?s=20).

Zie ook de verklaring in de tweet van Omar Shakir op 22 oktober 2021: B’selem stands in solidarity with our Palestinian colleagues, is proud of our joint work over the years and is steadfast to continue so (https://twitter.com/OmarSShakir/status/1451579760392478720).