Vragen van het lid Omtzigt (Omtzigt) aan de Minister van Justitie en Veiligheid over het OVV onderzoek naar de moord op Peter R. de Vries (ingezonden 25 oktober 2021).

Mededeling van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 12 november 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het Europees Verdrag van de Rechten voor de Mens (EVRM) en dan met name artikel 2 daarvan (het recht op leven) en artikel 10 (vrijheid van meningsuiting) en het feit dat EVRM rechtstreeks van kracht is in alle Lidstaten van de Raad van Europa, inclusief Nederland?

Vraag 2

Bent u ervan op de hoogte dat EHRM (Europees Hof voor de Rechten van de Mens) herhaaldelijk heeft geoordeeld dat artikel 2, lid 1 van het EVRM «de staat niet alleen verplicht zich te onthouden van het opzettelijk en wederrechtelijk nemen van leven, maar ook om passende maatregelen te nemen om het leven te beschermen van degenen die onder zijn rechtsmacht vallen» (zie bijvoorbeeld Kemaloğlu tegen Turkije (2015); LCB tegen het Verenigd Koninkrijk (1999)?

Vraag 3

Bent u ervan op de hoogte dat uit de jurisprudentie van het hof 3 materiële plichten volgen en een onderzoeksplicht:

• a. De materiële plicht van de staat om het leven niet te doden, tenzij «absoluut noodzakelijk»

• b. een algemene positieve verplichting om «een kader van wetten, voorzorgsmaatregelen, procedures en handhavingsmiddelen in te stellen dat, voor zover redelijkerwijs mogelijk, het leven beschermt»:

• c. een positieve verplichting, vaak omschreven als de «operationele verplichting», om preventieve maatregelen te nemen ter bescherming van een geïdentificeerde persoon wiens leven in gevaar is, wanneer de autoriteiten weten, of behoren te weten, dat er een reëel en onmiddellijk risico bestaat voor het leven van die persoon. Wanneer de operationele verplichting zich voordoet, moeten de autoriteiten binnen het kader van hun bevoegdheden de maatregelen treffen waarvan redelijkerwijs mag worden aangenomen dat zij het levensgevaar kunnen voorkomen. Deze verplichting is zeer breed (Öneryildiz v. Turkey (2005))

• d. De procedurele verplichting of onderzoeksplicht: een verplichting om een doeltreffend onderzoek in te stellen naar mogelijke schendingen van de materiële verplichtingen van artikel 2?

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat de drempel om na te gaan of er sprake is van een schending van de materiele verplichtingen van artikel 2 laag is in de jurisprudentie van het hof?

Vraag 5

Deelt u de mening dat het feit dat er nu 3 personen in de omgeving van de kroongetuige in het Marengo proces vermoord zijn, er meerdere aanwijzingen waren dat het leven van Peter R. de Vries in gevaar was, de hoofdverdachte in het Marengo proces zijn neef als advocaat had, de lage drempel voor een verplichting tot de onderzoeksplicht (ruimschoots) gehaald is?

Vraag 6

Indien u van mening bent dat er geen onderzoek hoeft te komen onder de onderzoeksplicht van artikel 2 van het EVRM, kunt u dan uitgebreid motiveren waarom u denkt dat dat niet nodig is en naar de noodzaak daartoe juridisch advies inwinnen en met de Kamer delen?

Vraag 7

Is het onderzoek dat de OVV doet, het onderzoek dat de Nederlandse staat moet doen om aan artikel 2 van het EVRM te voldoen?

Vraag 8

Indien het een ander onderzoek is, kunt u dan aangeven welk onderzoek het is?

Vraag 9

Kunt u aangeven op welke wijze ieder van de volgende zaken, die essentieel zijn in het artikel 2 onderzoek, van toepassing zijn?

• De autoriteiten moeten zelf het intiatief genomen hebben voor het onderzoek

• Het onderzoek moet volledig onafhankelijk zijn

• Het onderzoek moet fouten en omissies van autoriteiten aan het licht kunnen brengen en degenen die daarvoor verantwoordelijk zijn.

• De familieleden (en belanghebbenden) moeten betrokkenen zijn, toegang hebben tot bewijs en vragen kunnen stellen als zij willen.

• Het onderzoek moet tijdig beginnen

• Het onderzoek moet zowel de smalle vraag beantwoorden (waren er in deze specifieke casus aanleiding om andere maatregelen te nemen) en de bredere vraag (hoe komt het dat er zo’n klimaat van moorden en angst in Nederland kon ontstaan).

Vraag 10

Kunt u deze vragen één voor één en binnen drie weken beantwoorden?

Mededeling

Hierbij deel ik u mede dat de schriftelijke vragen van het lid Omtzigt (Omtzigt), van uw Kamer aan de Minister van Justitie en Veiligheid over het OVV onderzoek naar de moord op Peter R de Vries (ingezonden 25 oktober 2021) niet binnen de gebruikelijke termijn kunnen worden beantwoord, aangezien nog niet alle benodigde informatie is ontvangen.

Ik streef ernaar de vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.