Vragen van de leden Omtzigt (Omtzigt), Paternotte en Van der Laan (beiden D66) aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Minister van Infrastructuur en Waterstaat over sporters van teamNL, die met corona besmet zijn geraakt (ingezonden 3 januari 2022).

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) (ontvangen 24 januari 2022).

Vraag 1

Herinnert u zich dat een fors aantal sporters van TeamNL, die zouden deelnemen aan de spelen in Tokyo en die met de lijnvlucht KL861 naar Japan vertrokken, met het coronavirus besmet zijn geraakt?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Heeft er ooit enig onderzoek plaatsgevonden en zijn er ooit lessen getrokken om te voorkomen dat dit opnieuw gebeurt, bijvoorbeeld bij de Olympische Winterspelen in Beijing in 2022? Zo ja, welke en zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Ja, de uitzending van de Nederlandse ploeg (TeamNL) naar de Olympische en Paralympische Spelen vindt plaats onder verantwoordelijkheid van NOC*NSF. NOC*NSF evalueert daarom bij iedere Olympische en Paralympische Spelen de uitzending naar het betreffende land, zo ook na de Spelen in Tokyo. Onderdeel van deze evaluatie was onder andere de reis en de daarbij van toepassing zijnde coronamaatregelen. NOC*NSF geeft aan dat er bij de uitzending van TeamNL naar Beijing 2022 een aantal reismaatregelen is aangepast, waaronder:

• Het testprotocol voor vertrek is aangepast voor sporters en begeleiders van TeamNL (14, 7, 3, 2, en 0 dagen voor vertrek).

• Vanuit de Chinese autoriteiten is bepaald dat op binnenkomende vluchten alleen voor de Spelen van Beijing geaccrediteerde personen aanwezig mogen zijn. Het zijn geen vluchten exclusief voor TeamNL maar wél exclusief voor geaccrediteerden. Alle passagiers op deze vluchten zijn onderworpen geweest aan het door China voorgeschreven testprotocol en strikt geadviseerde gedragsregels.

• Voor TeamNL zijn er twee rechtstreekse vluchten ingezet voor de Olympische Spelen. Voor de Paralympische Spelen is er één directe vlucht ingezet. Hiermee vliegt het overgrote deel van het team inclusief begeleiders rechtstreeks naar China. Een beperkte groep van TeamNL kan niet op deze data afreizen en zal daarom van Amsterdam, via Parijs, naar Beijing vliegen. Ook de vluchten vanaf Parijs zijn alleen voor geaccrediteerden beschikbaar. Voor de gang van zaken op de vluchten zijn nadere afspraken gemaakt. Zo worden TeamNL-leden op afstand van de overige passagiers geplaatst.

• Met Schiphol en KLM heeft NOC*NSF diverse afspraken gemaakt over het wachten en inchecken op de vlucht, om de bubbel waar de TeamNL-leden zich in bevinden zoveel mogelijk in stand te houden.

• In China zijn de protocollen bij binnenkomst op enkele belangrijke punten anders dan in Tokyo. Bij aankomst op de luchthaven wordt een PCR-test afgenomen maar zal men niet meer gezamenlijk met andere binnenkomende sporters en begeleiders in dezelfde ruimte wachten op de uitslag van de PCR-test. Na de test vertrekt de TeamNL-delegatie naar het Olympisch dorp en wacht iedereen op de eigen kamer op de uitslag van de PCR-test.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het feit dat destijds sporters, die na jarenlang trainen en het weken of maandenlang leven in een coronabubbel en het dagelijks ondergaan van PCR-testen, zowel op Schiphol als in de KLM-vlucht urenlang tussen passagiers gezeten hebben die niet dat soort voorzorgsmaatregelen genomen hadden en daarna besmet geraakt zijn? Zijn hier excuses voor aangeboden?

Antwoord 3

NOC*NSF heeft aangegeven dat voor deze manier van reizen is gekozen met de kennis die op dat moment voorhanden was bij henzelf, het RIVM en andere gezondheidsautoriteiten om de TeamNL-delegatie op een zo veilig mogelijke manier te verplaatsen die zowel praktisch als financieel uitvoerbaar moest zijn. Dit in combinatie met de strikte veiligheidsmaatregelen die TeamNL-leden zelf namen. Geen enkel scenario zou een 0%-besmettingsrisico hebben gekend.

Ik ben er niet van op de hoogte of er excuses zijn aangeboden.

Vraag 4

Kunt u aangeven welke aanvullende maatregelen China aan onze olympiërs oplegt na aankomst?

Antwoord 4

Zie ook het antwoord op vraag 2. Het totale pakket van maatregelen dat aan deelnemers aan Beijing 2022 door China is opgelegd, is te vinden in de Playbooks, zie: https://olympics.com/ioc/beijing-2022-playbooks

Vraag 5

Is het RIVM van mening dat vliegen met een enkele test vooraf voldoende veilig is, gegeven het feit dat bijvoorbeeld duidelijk geworden is dat een groot deel van de reizigers uit Zuid-Afrika kort voor het vliegverbod bij aankomst besmet bleek?

Antwoord 5

Ja, door het testen vóór vertrek van een reis wordt het risico beperkt. Tegelijkertijd wordt het risico niet tot nul gereduceerd. Het risico op het oplopen van een COVID19 infectie is afhankelijk van de mate waarin men contact heeft met een persoon die een COVID19 besmetting heeft en besmettelijk is. Dit geldt niet alleen voor de reis zelf, maar ook voor de contacten die een persoon heeft voorafgaand aan zijn reis, en tussen het moment van de test en het boarden. Deze factoren maken dat er altijd enig risico blijft bestaan dat iemand die voorafgaand aan een reis een negatieve test had daarna besmettelijk wordt. Met de huidige informatie en het daaruit volgende beleid is het kabinet van mening dat vliegen met een enkele test voldoende veilig is.

Vraag 6

Welke voorzorgsmaatregelen gaat u samen met NOC-NSF en KLM nemen om ervoor te zorgen dat sporters voor de Olympische Spelen niet besmet raken met het coronavirus op de weg naar de spelen?

Antwoord 6

Het is aan NOC*NSF om ervoor te zorgen dat de TeamNL-delegatie op een veilige manier kan worden uitgezonden naar de Spelen. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 heeft NOC*NSF reeds aanvullende maatregelen genomen in afstemming met KLM en Schiphol. Waar dit onder mijn verantwoordelijkheid valt en waar ik NOC*NSF aanvullend kan ondersteunen bij een zo optimaal mogelijke voorbereiding van de TeamNL-ploeg voor de Spelen, kan NOC*NSF een beroep op mij doen. Zoals bijvoorbeeld al is gebeurd als het gaat om het tijdig laten vaccineren en boosten van de topsporters en staf en het uitzonderen van topsport op de coronamaatregelen.

Vraag 7

Zijn die maatregelen volgens u voldoende?

Antwoord 7

Dit is niet aan mij om te beoordelen. Het is met name de verantwoordelijkheid van NOC*NSF, de organisatie van Beijing 2022, de betrokken vervoerders en de sporters zelf om ervoor te zorgen dat de TeamNL-ploeg fit en gezond aan de start kan verschijnen. Ik heb er alle vertrouwen in dat NOC*NSF op basis van hun jarenlange ervaring met uitzendingen naar de Spelen dit op een zorgvuldige en zo veilig mogelijke manier zal organiseren.

Vraag 8

Kunt u deze vragen elk afzonderlijk binnen twee weken beantwoorden?

Antwoord 8

De inspanning is erop gericht geweest om deze vragen zo snel mogelijk te beantwoorden.