Vragen van de leden Sneller en Hagen (beiden D66) aan de Ministers van Infrastructuur en Milieu en van Justitie en Veiligheid over drugsgebruik in het verkeer (ingezonden 24 november 2021).

Mededeling van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister van Infrastructuur en Waterstaat (ontvangen 15 december 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met de voorlichting «Mag ik deelnemen aan het verkeer als ik medicijnen heb gebruikt» op de site van de rijksoverheid?¹

Vraag 2

Bent u bekend met verschillende (internationale) onderzoeken waaruit volgt dat de mate van tetrahydrocannabinol (THC) in het bloed geen betrouwbare reflectie is van de hoeveelheid cannabis die is gebruikt en de rijvaardigheid van de gebruiker? Kunt u hierop reflecteren?²

Vraag 3

Kunt u uitleggen waarom bij alcoholgebruik in het verkeer de straf zwaarder is naarmate er meer alcohol is genuttigd, terwijl bij drugsgebruik in het verkeer een alles-of-niets-beleid geldt?³

Vraag 4

Klopt het dat iemand die op doktersrecept cannabis krijgt voorgeschreven meer cannabis in het verkeer mag gebruiken dan de wettelijke voorgeschreven grenswaarden voor gebruik in het verkeer? Zo ja, klopt het dat deze gebruiker bij overschrijding van de grenswaarden van de speekseltest niet kan volstaan met het laten zien van zijn doktersverklaring, maar mee moet naar het bureau om daar een bloedtest te doen en zijn verklaring te overhandigen? Klopt het dat de medicinale gebruiker zijn rijbewijs niet kan gebruiken tot de uitslag van de bloedtest er is, ook al kan hij dus een doktersrecept overhandigen? Hoe lang duurt het voor deze uitslag bekend is?

Vraag 5

Hoe oordeelt u over de betrouwbaarheid van de speekseltesten die nu worden gebruikt om te achterhalen of iemand de toegestane limiet van drugs heeft overschreden? Wat vindt u ervan dat het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) stelt dat de huidige speekseltesten voor verbetering vatbaar zijn?⁴

Vraag 6

Kunt u aangeven hoe vaak speekseltesten nu niet op de juiste wijze worden afgenomen (niet juiste temperatuur, geen gebruik van handschoenen, geen eten en drinken 10 minuten van tevoren)?

Vraag 7

Klopt het dat er meer betrouwbare ademtesten voor het opsporen van cannabis en andere drugs in ontwikkeling zijn die het gemakkelijker maken om drugs in het verkeer te detecteren? Kunt u aangeven hoe het staat met de ontwikkeling van deze ademtesten en of, en zo ja wanneer deze testen de huidige speekseltesten gaan vervangen?⁵

Vraag 8

Klopt het dat er na een positieve speekseltest ook een onderzoek van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) naar rijgeschiktheid volgt, ook als later blijkt dat het bloedonderzoek negatief is?

Vraag 9

Hoe vaak komt het voor dat een speekseltest positief is, maar de bloedtest later negatief? Hoe lang duurt het voordat de uitslag van een bloedtest bekend is?

Vraag 10

Is er altijd sprake van een onthouding van het rijbewijs als het onderzoek bij het CBR loopt? Hoe lang duurt het onderzoek bij het CBR?

Vraag 11

Hoe vaak leidt deze onthouding van het rijbewijs tot negatieve gevolgen voor een bestuurder, bijvoorbeeld verlies van werk en/of inkomen? Bent u van mening dat een onthouding van het rijbewijs er in dergelijke gevallen toe kan leiden dat iemand in de periode waarin hij wacht op de uitslag van de bloedtest onschuldig wordt gestraft als later blijkt dat de bloedtest negatief is? Waarom wel of waarom niet? Is hier compensatie voor?

Opsporing

Vraag 12

Bent u bekend met het bericht «Speekseltest haalt duizenden drugsgebruikers van de weg, en die moeten zwaar boeten»?⁶

Vraag 13

Kunt u aangeven of specifieke drugscontroles, vergelijkbaar met wat er nu gebeurt bij alcoholcontroles (fuiken), nu worden ingezet, en zo ja hoe deze eruitzien?

Vraag 14

Klopt het dat mensen worden onderworpen aan speekseltesten als zij bij controles opvallen door rijgedrag of opvallen door geur, grote pupillen of agressief gedrag? Kunt u aangeven hoe dit opsporingsbeleid te rijmen is met de aanhouding van een man die in coronatijd wiet kocht in coffeeshops, deze daar niet kon hebben genuttigd, daarna de auto instapte, goed rijgedrag vertoonde, maar daarna toch aangehouden werd door de politie?⁷ Kunt u aangeven hoe vaak aanhouding na het volgen van coffeeshopbezoekers plaatsvindt zonder dat sprake is van opvallend (rij)gedrag?

Vraag 15

Hoe garandeert u bij het opsporen en handhaven van drugs in het verkeer een balans tussen effectieve handhaving van de verkeersveiligheid aan de ene kant en een opsporingsbeleid dat gebaseerd is op objectieve, non-discriminatoire en neutrale criteria aan de andere kant?

Mededeling

Hierbij deel ik u, mede namens de Minister van Infrastructuur en Milieu, mede dat de schriftelijke vragen van de leden Sneller en Hagen (beiden D66), van uw Kamer aan de Minister van Justitie en Veiligheid over drugsgebruik in het verkeer (ingezonden 24 november 2021) niet binnen de gebruikelijke termijn kunnen worden beantwoord, aangezien nog niet alle benodigde informatie is ontvangen.

Ik streef ernaar de vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.

---

1 Rijksoverheid, Mag ik deelnemen aan het verkeer als ik medicijnen heb gebruikt?(https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verkeersveiligheid/vraag-en-antwoord/medicijnen-in-het-verkeer#:~:text=Rijksoverheid.nl-,Mag%20ik%20deelnemen%20aan%20het%20verkeer%20als%20ik%20medicijnen%20heb,niet%20deelnemen%20aan%20het%20verkeer.)

2 Traffic Injury Prevention, 13 mei 2020, The failings of per se limits to detect cannabis-induced driving impairment: Results from a simulated driving study (www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15389588.2020.1851685?casa_token=Kt1SAnJ6bfQAAAAA%3AsaIQ9UDJrtNZvL_VQJV98aJwIRRvsKPxtpo9Od8oZX838UjSPEdniXkk3CzR3Bs5B0uCJs3hTsV6&);

Neuroscience & Biobehavioral Reviews, juli 2021, Determining the magnitude and duration of acute Δ9-tetrahydrocannabinol (Δ9-THC)-induced driving and cognitive impairment: A systematic and meta-analytic review (www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763421000178);

Maastricht University, 1 januari 1994, Influence of marijuana on driving (guid-f3b7192a-40dd-4b99-b512-006b72191290-ASSET3.0.pdf (maastrichtuniversity.nl)).

3 NOS, 28 september 2018, Rijden met drugs in je bloed: «Ik moet toch geld verdienen?» (nos.nl/artikel/2252518-rijden-met-drugs-in-je-bloed-ik-moet-toch-geld-verdienen).

4 SWOV, 17 maart 2020, Factsheet; Drugs en geneesmiddelen (www.swov.nl/feiten-cijfers/factsheet/drugs-en-geneesmiddelen).

Public Health, juni 2019, Are oral fluid testing devices effective for the roadside detection of recent cannabis use? A systematic review (www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0033350619300800?via%3Dihub).

5 SWOV, 17 maart 2020, Factsheet; Drugs en geneesmiddelen (www.swov.nl/feiten-cijfers/factsheet/drugs-en-geneesmiddelen);

SWOV Kennisportaal, 2017, Breath testing for cannabis: an emerging tool with great potential for law enforcement (library.swov.nl/action/front/cardweb?id=345204);

Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 30 januari 2018, A liquid chromatography and tandem mass spectrometry method to determine 28 non-volatile drugs of abuse in exhaled breath (www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0731708517322136?via%3Dihub).

6 AD, 20 februari 2019, Speekseltest haalt duizenden drugsgebruikers van de weg, en die moeten zwaar boeten (www.ad.nl/auto/speekseltest-haalt-duizenden-drugsgebruikers-van-de-weg-en-die-moeten-zwaar-boeten~ad9a247a/).

7 AD, 29 juli 2020, Speekseltest verrast Gorcumse wietgebruiker: «Ik had de avond ervoor mijn laatste joint gerookt» (www.ad.nl/rivierenland/speekseltest-verrast-gorcumse-wietgebruiker-ik-had-de-avond-ervoor-mijn-laatste-joint-gerookt~a76fc311/).