Vragen van het lid Paternotte (D66) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over het bericht dat Azerbeidzjan kritische politieke opponenten in het buitenland laat deporteren om ze vervolgens in gevangenschap te nemen (ingezonden 7 april 2021).

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 12 mei 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Ukraine deports critical Azerbaijani blogger shortly before Zelensky visits Baku»?¹

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met dit bericht.

Vraag 2

Sinds wanneer bent u op de hoogte van de kwestie Elvin Isayev?

Antwoord 2

In februari 2020 is het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor het eerst op de hoogte gesteld van deze kwestie.

Vraag 3

Hoe kijkt u naar het nieuws dat Elvin Isayev, een criticaster van de Azerbeidzjaanse overheid, wordt uitgeleverd, opgepakt en gemarteld in het licht van het kritische Amnesty-rapport uit 2016 «Revolving doors»: The ongoing persecution of government critics in Azerbaijan over de mensenrechtensituatie in Azerbeidzjan?²

Antwoord 3

De Nederlandse regering volgt de situatie van de heer Isayev nauwgezet. De mediaberichtgeving hierover kan ik niet op eigenstandige wijze verifiëren. De Nederlandse regering maakt zich zorgen over de verslechterde mensenrechtensituatie in Azerbeidzjan, en spreekt Azerbeidzjan daar ook op aan, zowel bilateraal als via multilaterale kanalen (Raad van Europa, EU, VN). Uit rapporten van zowel NGOs, de Raad van Europa als uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens blijkt dat politiek gemotiveerde vervolging, arrestatie en detentie een hardnekkig probleem is in Azerbeidzjan.

Vraag 4

Herkent u zich in het geschetste beeld dat Oekraïne Elvin Isayev heeft uitgeleverd aan Azerbeidzjan en er vrijwel direct een strafeis en vonnis is uitgesproken over Isayev na zijn aankomst in Bakoe, waarop hij vervolgens in hechtenis is genomen en aan zware martelingen is blootgesteld?

Antwoord 4

Ik kan deze berichten niet op eigenstandige wijze verifiëren. Volgens de laatste openbare informatie is de heer Isayev op 30 oktober 2020 veroordeeld door «de rechtbank voor zware misdaden» in Bakoe. Deze beslissing is niet definitief; zijn zaak wordt bij het Hof van Beroep behandeld. Azerbeidzjan is partij bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), en is derhalve verplicht zich te houden aan dit verdrag, waaronder artikel 3 dat gaat over zowel het verbod op marteling alsook over mensenwaardige detentieomstandigheden, en artikel 6 dat gaat over een eerlijk proces.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat Elvin Isayev inderdaad Oekraïense migratiewetten heeft overtreden?³

Antwoord 5

Ik kan geen uitspraken doen over of de heer Isayev al dan niet de Oekraïense wetten heeft overtreden, en bezit ook geen mogelijkheden om hier onderzoek naar te doen. Ik kan het in de vraag gestelde daarom niet bevestigen.

Vraag 6

Hoe kijkt nu naar de zaak Elvin Isayev in het licht van het mensenrechtenrapport van de United States Department of State: Bureau of Democracy, Human Rights and Labor waarin staat dat de zaak Elvin Isayev een voorbeeld is van het ten onrechte gebruiken van internationaalrechtelijke handhavingsinstrumenten om politieke opponenten in het buitenland uit te schakelen?⁴

Antwoord 6

Ik heb kennis genomen van dit rapport van de VS waarin wordt verwezen naar berichten van misbruik van internationale opsporingsinstrumenten. In dit kader wordt de zaak Isayev genoemd. Wat betreft de Nederlandse visie hierop verwijs ik u naar de beantwoording van vraag 4.

Vraag 7

Hoe kijkt u naar de relatie tussen Nederland en Azerbeidzjan, lettende op de aanhoudende mensenrechtenschendingen waar de Azerbeidzjaanse overheid zich schuldig aan maakt?⁵

Antwoord 7

Ik verwijs u naar het antwoord op vraag 3. Mensenrechten vormt een belangrijk thema in de dialogen die Nederland voert met de Azerbeidzjaanse autoriteiten. Deze gesprekken worden ook in EU-verband gevoerd.

Vraag 8

Bent u bereid deze kwestie met de Azerbeidzjaanse ambassadeur in Den Haag te bespreken en er op aan te dringen dat leden van de Raad van Europa zich zouden moeten houden aan het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens waaronder artikel 3 ziende op een verbod op marteling en vernederende behandeling en artikel 6 ziende op het recht op een eerlijk proces?

Antwoord 8

De Nederlandse regering volgt deze kwestie nauwgezet en staat hierover in contact met internationale partners. Nederland kaart mensenrechtenkwesties op het geëigende niveau aan, waarbij zowel het bilaterale als het multilaterale spoor wordt bewandeld. Zo is er een reguliere EU-Azerbeidzjan dialoog waarbij o.a. specifieke casussen van politieke gevangenen worden besproken. Daarnaast stellen de advocaten van de heer Isayev dat ze recentelijk zaken hebben aangebracht bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Het is nog niet duidelijk of deze zaken voldoen aan de ontvankelijkheidseisen.

---

1 OC-Media, 17 december 2019 «Ukraine deports critical Azerbaijani blogger shortly before Zelensky visits Baku» (https://oc-media.org/ukraine-deports-critical-azerbaijani-blogger-shortly-before-zelensky-visits-baku/).

2 Amnesty International, 16 juni 2016, Azerbaijan: «Revolving doors»: The ongoing persecution of government critics in Azerbaijan (https://www.amnesty.org/en/documents/eur55/4268/2016/en/).

3 Radio Free Europe Radio Liberty, 29 januari 2020, «Ukrainian Officials Deny Ordering Deportation Of Azerbaijani Opposition Blogger» (https://www.rferl.org/a/ukrainian-officials-deny-ordering-deportation-of-azerbaijani-opposition-blogger/30405536.html).

4 Azerbaijan 2020 Human Rights Report van het United States Department of State, pagina 19–20 (https://www.state.gov/wp-content/uploads/2021/03/AZERBAIJAN-2020-HUMAN-RIGHTS-REPORT.pdf).

5 Amnesty International, 16 juni 2016, «Azerbeidjan nog een lange weg te gaan voor de mensenrechten» (https://www.amnesty.nl/actueel/azerbeidzjan-nog-een-lange-weg-te-gaan-naar-respect-voor-de-mensenrechten).