Vragen van het lid Van Nispen (SP) aan de Ministers van Justitie en Veiligheid en voor Rechtsbescherming over een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam over de onafhankelijkheid van advocaten bij «zelfonderzoeken» en het verschoningsrecht (ingezonden 26 april 2021).

Mededeling van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister voor Rechtsbescherming (ontvangen 17 mei 2021).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitspraak van het Gerechtshof te Amsterdam in de zaak tussen een oud-klokkenluider en een advocaat van SBM Offshore?¹ ^, ² ^, ³

Vraag 2

Hoe wenselijk acht u het dat, naar nu blijkt uit de uitspraak van het Hof, een advocaat zich mag beroepen op zijn verschoningsrecht als hij «onafhankelijk» fraudeonderzoek bij zijn cliënt verricht?

Vraag 3

Deelt u de opvatting van het Hof dat wanneer sprake is van fraudeonderzoek door advocaten het gevolg hiervan mogelijk kan zijn dat niet alle relevante informatie over het interne onderzoek en de onderliggende affaires boven tafel komen en dat dit gevolgen kan hebben voor de waarde van zulk onderzoek? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Hoe kan volgens u een advocaat, die is ingehuurd als partijdige belangenbehartiger van een cliënt, onafhankelijke fraudeonderzoek doen naar diezelfde cliënt? Deelt u de opvatting van het Hof dat in zo’n situatie geen sprake kan zijn van onafhankelijk, extern onderzoek? Zo ja, welke consequenties wilt u daaraan verbinden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Bent u het eens met de stelling van forensisch onderzoeker Arthur de Groot, dat: «advocaten aan containment kunnen doen en daarmee belastende informatie voor hun cliënten kunnen achterhouden, terwijl forensisch accountants dat absoluut niet mogen en zij aan veel strengere regels zijn gebonden», en dat hier nu precies het probleem zit van fraudeonderzoeken door advocaten? Zo nee, kunt u uitgebreid motiveren waarom niet?

Vraag 6

Hoe ziet u de toekomst van onderzoek door eigen advocaten, bijvoorbeeld bij verdenkingen van fraude en corruptie, voor zich? Geeft deze uitspraak van het Gerechtshof u aanleiding hier kritischer in te worden?

Vraag 7

Deelt u de mening dat het beter zou zijn te stoppen met dit soort zelfonderzoeken, vanwege de risico’s die daaraan verbonden zijn voor de waarheidsvinding en de integriteit? Wat gaat u doen om daar voor te zorgen?

Mededeling

Hierbij deel ik u mede namens de Minister voor Rechtsbescherming dat de schriftelijke vragen van het lid Van Nispen (SP), van uw Kamer aan de Minister van Justitie en Veiligheid over een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam over de onafhankelijkheid van advocaten bij «zelfonderzoeken» en het verschoningsrecht (ingezonden 26 april 2021) niet binnen de gebruikelijke termijn kunnen worden beantwoord, aangezien nog niet alle benodigde informatie is ontvangen.

Ik streef ernaar de vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.

---

1 Follow the Money, 23 april 2021, «Gerechtshof maakt gehakt van «onafhankelijk» fraudeonderzoek door advocaten», www.ftm.nl/artikelen/gerechtshof-verwerpt-onafhankelijkheid-fraudeonderzoek-advocaten

2 Advocatenblad, 22 april 2021, «Hof: Advocaat mag zich als getuige op verschoningsrecht beroepen», https://www.advocatenblad.nl/2021/04/22/hof-advocaat-mag-zich-als-getuige-op-verschoningsrecht-beroepen/

3 Rechtspraak, 20 april 2021, «ECLI:NL:GHAMS:2021:1091», https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHAMS:2021:1091