Vragen van het lid Bergkamp (D66) aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de iconen van de Rijkshuisstijl (ingezonden 23 november 2020).

Antwoord van Minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 14 december 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met de iconen van de Rijkshuisstijl?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3

Bent u van mening dat de rijksoverheid in haar communicatie gender normatieve elementen moet vermijden?

Bent u van mening dat de rijksoverheid een voorbeeldfunctie heeft in het doorbreken van gender normativiteit?

Antwoord 2, 3

Ja. Onder gender normativiteit versta ik gedrag en ideeën die zijn gebaseerd op sociale normen (gendernormen) over hoe mannen, vrouwen, jongens en meisjes zich zouden moeten gedragen. Veel mensen zien die normen als vanzelfsprekend en staan er weinig bij stil. Echter, strikte gendernormen kunnen maatschappelijke problemen veroorzaken, daar aan bij dragen of ze in stand houden. Als Minister van Emancipatie zet ik me in voor het bespreekbaar maken en doorbreken van gendernormen. Uiteraard betekent dit ook dat we vanuit Rijkscommunicatie hier nadrukkelijk oog voor hebben. Dat past bij het streven naar inclusieve communicatie door de rijksoverheid.

Vraag 4

Bent u het met de mening eens dat de huidige Iconen van de Rijkshuisstijl in sommige gevallen gender normatief zijn, als voorbeeld de iconen waarbij een man rollen als dokter, soldaat of technisch manager vervult en de vrouw rollen als kapper of verpleegkundige, en slechts enkele vrouwelijke iconen (6) ten opzichte van een breed scala aan mannelijke iconen (36) in de categorie «Mensen aan het werk»?

Antwoord 4

Ja.

Vraag 5, 6

Bent u bereid om met uw collega die verantwoordelijk is voor de Rijkshuisstijl tot een aanpassing van de Rijkshuisstijl te komen waarbij deze gender normativiteit is weggenomen?

Bent u bereid om non-gendernormativiteit toe te voegen aan de uitgangspunten bij het ontwerpen van nieuwe iconen binnen de Rijkshuisstijl?

Antwoord 5, 6

Het Ministerie van Algemene Zaken stelt richtlijnen op voor de communicatie-uitingen van de rijksoverheid. De rijksoverheid streeft naar inclusieve communicatie. Dit betekent in elk geval dat gender normatieve uitingen niet voor mogen komen. Medio dit jaar heeft de Voorlichtingsraad de opdracht gekregen om een werkgroep in te richten die een plan van aanpak voor inclusieve beeldcommunicatie uit zal werken. Het toevoegen van non-gendernormativiteit als uitgangspunt bij het ontwerpen van nieuwe iconen binnen de Rijkshuisstijl kan hierin een plek krijgen. Belangrijk voor de effectiviteit van de iconen is dat deze voor een breed publiek herkenbaar zijn. Tegelijkertijd, heeft de rijksoverheid de verantwoordelijkheid om bij het gebruik van iconen een weerspiegeling van de werkelijkheid, in al haar diversiteit, na te streven. Dit is een belangrijk richtsnoer bij de voorgenoemde uitwerking door de Voorlichtingsraad en de iconen binnen de Rijkshuisstijl.

---

1 Rijksoverheid, «Overzicht iconen rijkshuisstijl», https://www.rijkshuisstijl.nl/basiselementen/beeld/iconen-en-pictogrammen/overzicht-iconen