Vragen van de leden De Roon en Wilders (beiden PVV) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over de Turkse aanval op Koerden in Syrië en de chantagepraktijken van Erdogan (ingezonden 14 oktober 2019).

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 19 november 2019).

Vraag 1

Klopt het bericht dat Turkije 28 miljard euro heeft geëist als onderdeel van een nieuwe migrantendeal, daags voor het Turkse militaire ingrijpen in Syrië?¹

Antwoord 1

Een concreet verzoek van Turkije aan de EU om 28 miljard euro is bij het kabinet niet bekend. De Europese Commissie geeft tevens na navraag aan een dergelijk verzoek niet te hebben ontvangen. De EU heeft aangegeven dat het geen steun zal verlenen aan initiatieven die de rechten van de lokale bevolking niet respecteren. Het kabinet onderschrijft dat. Indien er een concreet voorstel komt voor aanvullende financiële steun voor de opvang van vluchtelingen, dan zal het kabinet dat voorstel beoordelen op de mate waarin het in verhouding staat tot de specifieke behoeftes van de vluchtelingengemeenschap die in Turkije wordt opgevangen.

Vraag 2

Kunt u aangeven wat de status is van de onderhandelingen tussen de EU en Turkije en wat de gevolgen voor deze onderhandelingen zijn nu Turkije een militaire inval is begonnen?²

Antwoord 2

De toetredingsonderhandelingen met Turkije zijn effectief tot stilstand gekomen. Er kunnen geen nieuwe hoofdstukken geopend of gesloten worden. Op 18 juni jl. heb ik bij de Raad Algemene Zaken gepleit voor het formeel stopzetten van de onderhandelingen. Ik kreeg hiervoor geen bijval.

Vraag 3

Deelt u de mening dat Erdogan de boel chanteert met zijn bizarre eis, die gekoppeld is aan een dreigement om Europa te overspoelen met migranten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Zoals eerder aangegeven, gaat het kabinet er van uit dat Turkije zich houdt aan de afspraken die zijn gemaakt in het kader van de EU-Turkije Verklaring.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de Turkse slager Erdogan niet langer behandeld dient te worden als een serieuze gesprekspartner maar als islamitische schurk?

Antwoord 4

Turkije is en blijft als NAVO-bondgenoot met een strategische ligging een belangrijke gesprekspartner voor Nederland. Binnen de NAVO spreken bondgenoten met elkaar over zaken van gemeenschappelijk belang, maar ook over zaken waarover zij van mening verschillen.

Vraag 5

Hoe gaat u voorkomen dat ook maar één euro van de Nederlandse belastingbetaler wordt overgemaakt aan Erdogan?

Antwoord 5

Turkije maakt in enkele gevallen aanspraak op financiering vanuit de Europese Unie wanneer daar concrete afspraken en overeenkomsten tussen Turkije en de EU aan ten grondslag liggen. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan pre-accessiesteun en de Faciliteit voor Vluchtelingen in Turkije.

Nederland pleit conform de motie Roemer/Segers (32 823, nr. 158) al geruime tijd voor het stopzetten van pre-accessiesteun aan Turkije, en herhaalde die oproep conform de motie Van der Graaf (21 501-02, nr. 2058) tijdens de Raad Buitenlandse Zaken op 14 oktober jl. Tot nu toe is daarvoor onvoldoende draagvlak in de Raad. Nederland blijft voor de opschorting van pre-accessiesteun aan Turkije pleiten.

Voor wat betreft de Faciliteit voor Vluchtelingen in Turkije is zoals vermeld in het antwoord op vraag 1 geen verzoek of voorstel bekend, maar zal het kabinet een eventueel voorstel beoordelen op de mate waarin het in verhouding staat tot de specifieke behoeftes van de vluchtelingengemeenschap die in Turkije wordt opgevangen.

In reactie op de motie Koopmans (Kamerstuk 32 623, nr. 283) brengt het Kabinet de geldstromen van de EU naar Turkije in kaart.

Vraag 6

Deelt u de mening dat Erdogan’s chantagepraktijken en militaire inval onaanvaardbaar zijn en dat Turkije geschorst moet worden, of beter nog, uit het NAVO-bondgenootschap dient te worden getrapt?

Antwoord 6

Het kabinet heeft de Turkse operatie in Noord-Syrië veroordeeld, Turkije verzocht om onderbouwing van het beroep op art. 51 van het VN-Handvest, en Turkije opgeroepen deze militaire operatie te staken. Het NAVO-lidmaatschap van Turkije staat voor het kabinet echter niet ter discussie. Mede door zijn geografische ligging is Turkije een belangrijke strategische partner in het bondgenootschap. Daarnaast levert Turkije belangrijke bijdragen aan NAVO-missies en operaties.

---

1 Turkey asks 28 billion euros from EU for refugee deal, Nordic Monitor, 4 oktober 2019 (https://www.nordicmonitor.com/2019/10/turkey-asks-28-billion-euros-from-eu-for-refugee-deal/).

2 Na luchtaanvallen trekken nu Turkse troepen Syrië binnen, NOS.nl, 9 oktober 2019 (https://nos.nl/artikel/2305397-erdogan-inval-noordoost-syrie-is-begonnen.html).