Vragen van de leden Voordewind (ChristenUnie), De Roon (PVV), Van der Staaij (SGP), Karabulut (SP), Van Helvert (CDA) en Van Ojik (GroenLinks) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over de bombardementen van Turkije in de Iraakse regio Sinjar (ingezonden 16 juni 2020).

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 15 juli 2020).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de Turkse bombardementen in onder meer de Iraakse regio Sinjar?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van recente PKK-aanslagen op Turkse doelen vanuit dit gebied? Indien u niet beschikt over eigen informatie hierover, kunt u hier betrouwbare informatie over verkrijgen bij bondgenoten?

Antwoord 2

Er zijn aanwijzingen dat de PKK in gebieden in Noord-Irak aanwezig is. In het openbaar wordt niet ingegaan op de vraag of dit gebied wordt gebruikt voor het uitvoeren van aanslagen.

Vraag 3

Zijn niet alle PKK-troepen sinds maart 2018 uit dit gebied teruggetrokken, zoals de Verenigde Staten indertijd ook bevestigd heeft? Indien u niet beschikt over eigen informatie hierover, kunt u hier betrouwbare informatie over verkrijgen bij de plaatselijke autoriteiten en/of bondgenoten?

Antwoord 3

Er zijn aanwijzingen dat de PKK in gebieden in Noord-Irak aanwezig is.

Vraag 4

Klopt het dat ook het vluchtelingenkamp Makhmour is gebombardeerd, zoals sommige bronnen melden? Indien u hier geen eigen informatie over heeft, kunt u zich op de hoogte stellen over de vraag welke doelen precies bestookt zijn?

Antwoord 4

Volgens lokale bronnen is het vluchtelingenkamp Makhmour zelf niet gebombardeerd, maar zijn wel veiligheidsposten in de buurt van het kamp getroffen.

Vraag 5

Klopt het dat ook het hospitaal is gebombardeerd dat is gebouwd in het kleine gebied dat de Yezidi’s in Sinjar na de opmars van IS hebben kunnen veilig stellen? Bent u bereid bij de plaatselijke autoriteiten na te vragen of dit hospitaal inderdaad is gebombardeerd?

Antwoord 5

Volgens lokale bronnen zou het ziekenhuis zelf niet gebombardeerd zijn. Wel zou er sprake zijn van schade aan het gebouw door scherven van aanvallen dichtbij het ziekenhuis.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat de Yezidi-minderheid, zoals eerder tegen het geweld door IS, nu tegen de bombardementen door Turkije beschermd zou moeten worden?

Antwoord 6

Het kabinet maakt zich in het algemeen zorgen over de positie van kwetsbare minderheden in Irak, waaronder christenen en ook Yezidi’s. Nederland steunt verschillende projecten om de Yezidi-gemeenschap te ondersteunen. Dit betreft zowel directe steun aan organisaties als Yazda en Free Yezidi Foundation, als indirecte steun door het ondersteunen van ontmijning, onderwijs, psychosociale steun en verbetering van kansen op werk voor ontheemden in het algemeen. De bredere inzet voor hulpverlening aan intern ontheemden en wederopbouw van de gebieden waar de meest kwetsbare groepen wonen vormt een belangrijk onderdeel van de Nederlandse inzet in Irak.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u de Turkse aanvallen op Yezidi-doelen? Bent u bereid bij Turkije om opheldering te vragen over deze bombardementen, om bewijs te vragen voor Koerdische aanslagen op Turkse doelen en bij het uitblijven daarvan deze acties van Turkije te veroordelen?

Antwoord 7

In algemene zin kan gesteld worden dat Turkije regelmatig bombardementen uitvoert in de Koerdische Regio van Irak en het noorden van Irak, met name in de provincies Erbil en Duhok. Volgens Turkije zijn de aanvallen gericht op de PKK, een organisatie die door onder andere de EU en Nederland als terroristische organisatie is bestempeld.

Zoals ook gemeld in de beantwoording op schriftelijke vragen over bombardementen van Turkije op christenen in Irak (BZDOC-718137848-44) komt het voor dat de PKK intrek neemt in dorpen in noord-Irak (vaak tegen de wens van de lokale bevolking) waardoor het dorp een doelwit wordt van Turkse bombardementen en er kans is op burgerslachtoffers. Dorpen waar de PKK intrek heeft genomen, zijn daarom vaak door burgers verlaten uit angst voor bombardementen.

Vraag 8

Bent u bereid uw Europese collega’s ertoe op te roepen deze Turkse bombardementen namens de EU te veroordelen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

Het kabinet heeft onvoldoende informatie om een oordeel te kunnen geven over hoe het optreden waarnaar in de berichtgeving wordt verwezen zich verhoudt tot het humanitair oorlogsrecht. In het algemeen kan worden opgemerkt dat strijdende partijen het humanitair oorlogsrecht dienen te respecteren. Het gaat daarbij onder andere om de beginselen van proportionaliteit, het maken van onderscheid tussen burgers en strijders, en de plicht tot het nemen van alle mogelijke voorzorgsmaatregelen ter bescherming van de burgerbevolking. Uit het laatste vloeit onder andere voort dat partijen militaire doelen zoveel mogelijk buiten dichtbevolkte gebieden, zoals dorpen, zouden moeten plaatsen.

In dit geval betekent dat met name dat de terroristische organisatie PKK zoveel mogelijk moet afzien van schuilen in dichtbevolkte gebieden. Het kabinet roept Turkije daarnaast regelmatig op om proportionaliteit en grote terughoudendheid te betrachten. Ook heb ik de Turkse bombardementen recentelijk opgebracht bij mijn Europese collega’s tijdens de Raad Buitenlandse zaken op 13 juli jl. zoals ik tijdens AO RBZ op 1 juli had toegezegd.

---

1 NOS.nl, 15 juni 2020, «Turkije bestookt PKK-doelen in Irak» (https://amp.nos.nl/artikel/2337345-turkije-bestookt-pkk-doelen-in-irak.html?__twitter_impression=true).