Vragen van het lid Van den Berg (CDA) aan de Ministers van Justitie en Veiligheid en van Economische Zaken en Klimaat over de berichten «Datacenters in Nederland raken in wurggreep van Amerikanen» en «Nederlandse bouwer van datacenters failliet» (ingezonden 2 december 2019).

Nader antwoord van Staatssecretaris Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen 27 mei 2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 1438.

De onderstaande Kamervragen maken deel uit van een set van Kamervragen. De overige Kamervragen zijn al beantwoord1Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 1438 – Vragen van het lid Van den Berg (CDA) aan Justitie en Veiligheid en aan Economische Zaken en Klimaat en beantwoording over de berichten «Datacenters in Nederland raken in wurggreep van Amerikanen» en «Nederlandse bouwer van datacenters failliet»..

Vraag 4

Wie is de eigenaar van de datacenters waarvan het Binnenhof en de verschillende departementen gebruikmaken?

Antwoord 4

Het eigenaarschap van datacenters van het Binnenhof en de verschillende departementen is enerzijds belegd bij de rijksoverheid en anderzijds bij de markt. Twee overheidsdatacentra (ODC’s) zijn volledig eigendom van de rijksoverheid en bij twee commerciële datacenters wordt datacentervloer gehuurd. Dit wordt housing genoemd. Housing betekent dat een separate ruimte in het datacenter wordt gehuurd met volledige fysieke afscherming van de separate ruimte. Door de afscherming van de datacentervloer, inzet van ambtelijk personeel en fysieke beveiliging wordt iedere vorm van toegang voor externe partijen voorkomen.

De consolidatie van de rijksdatacenters heeft geleid tot de volgende vier ODC’s:

• 1. ODC Belastingdienst (eigendom rijksoverheid),

• 2. ODC Rijswijk (eigendom rijksoverheid),

• 3. ODC Noord (huur afgeschermde datacentervloer van KPN),

• 4. ODC Amsterdam (huur afgeschermde datacentervloer van Equinix).

Vraag 5

Wat is de staat van de bekabeling van, naar en in deze datacenters? Wie is de eigenaar van deze kabels en bijgevolg (mede)verantwoordelijk voor o.a. onderhoud, vervanging, beheer en beveiliging? Zouden deze kabels in het kader van de nationale veiligheid niet voor tenminste 51 procent overheidseigendom moeten zijn? Worden deze kabels beschouwd en behandeld als een vitaal proces of een vitale dienst? Welke (veiligheids)wetgeving is hier van toepassing?

Antwoord 5

De bekabeling tussen (van en naar) de ODC’s betreft aparte, exclusief aangelegde glasvezelkabels van het Ministerie van Defensie, die onderdeel zijn van het glasvezelnetwerk van Defensie. Dit Netherlands Armed Forces Integrated Network (NAFIN) is een eigen, zwaarbeveiligd glasvezelnetwerk van Defensie. Met NAFIN verzorgt Defensie naast eigen connectiviteit ook connectiviteit voor het Rijk tussen de overheidsdatacenters in Nederland.

De bekabeling in de ODC’s betreft exclusief aangelegde kabels in opdracht van rijksoverheid.

KPN heeft het juridisch eigenaarschap van het NAFIN omdat Defensie zelf in vredestijd geen grondroerdersrechten heeft. Het economisch eigenaarschap en het eeuwige exclusieve gebruiksrecht ligt bij Defensie². De netwerkapparatuur is in eigendom van Defensie zelf.

De bekabeling in de ODC’s zijn eigendom van de rijksoverheid.

Deze kabels worden als vitale dienst beschouwd en zijn in bredere context deel van vitale processen. Het NAFIN valt binnen de scope van de In Control Verklaring (ICV) die jaarlijks door Defensie wordt afgegeven. De Auditdienst Rijk (ADR) doet periodiek een audit en schouw op opzet, bestaan en werking van het NAFIN.

De wettelijke grondslag voor het NAFIN is artikel 5.16 uit de Telecommunicatiewet en nader uitgewerkt in het Besluit aanwijzing elektronisch communicatienetwerk voor vitale overheidstaken³.

De ODC’s voldoen aan de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) en aan de Voorschrift Informatiebeveiliging Rijk (VIRBI). Hierdoor zijn de ODC’s variërend geschikt voor het opslaan van data geclassificeerd departementaal vertrouwelijk (DEP-V) tot en met staatsgeheim confidentieel (STG-C).

---

1 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 1438 – Vragen van het lid Van den Berg (CDA) aan Justitie en Veiligheid en aan Economische Zaken en Klimaat en beantwoording over de berichten «Datacenters in Nederland raken in wurggreep van Amerikanen» en «Nederlandse bouwer van datacenters failliet».

2 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 2525 – Vragen van het lid Bruins Slot (CDA) aan Defensie over het tegengaan van ongewenste toegang tot het Netherlands Armed Forces Integrated Network (NAFIN).

3 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 14 januari 2008, nr. ET/TM/7135438, houdende aanwijzing van een elektronisch communicatienetwerk dat geheel of hoofdzakelijk gebruikt wordt voor vitale overheidstaken.