Vragen van het lid Ploumen (PvdA) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over het
bericht «EU diplomat ordered to leave Malawi after protesting police rape allegations»
(ingezonden 4 december 2019).
Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 20 december 2019).
Vraag 1
Heeft u kennis genomen van het bericht »EU diplomat ordered to leave Malawi after
protesting police rape allegations» d.d. 2 december jl.?1
Vraag 2, 3 en 4
Heeft u in bilateraal of EU-verband contact opgenomen of laten nemen met de Malawiaanse
overheid over de grond voor de uitzetting van de EU-ambassadeur? En zo ja, wat was
de reactie? En zo nee, waarom niet?
Heeft u contact opgenomen met uw Europese collega’s over deze uitzetting en de mogelijke
gevolgen? En zo ja, wat is het resultaat? En zo nee, waarom niet?
Heeft u in reactie op dit bericht namens Nederland uw afkeuring over de uitzetting
van de EU-ambassadeur uitgesproken of heeft u zich in EU-verband ingezet om een gezamenlijke
afkeuring uit te spreken? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid dit alsnog te doen?
Antwoord 2, 3 en 4
Navraag bij de Europese Dienst voor Extern Optreden (EDEO) leert dat de berichten
in de pers onjuist zijn, en dat er geen sprake is van een uitzetting.
Vraag 5, 6 en 9
Heeft u contact opgenomen met uw Malawiaanse ambtsgenoot om de zorgen over het geweld
tegen vrouwen door de politie over te brengen? En zo nee, waarom niet?
Heeft u in bilateraal of EU-verband contact opgenomen of laten nemen met de Malawiaanse
overheid om te wijzen op het recht van demonstratie en de vrijheid van meningsuiting?
En zo nee, waarom niet?
Heeft u contact opgenomen of laten nemen met de Niet-Gouvernementele Organisatie (NGO)
Gender Coördinatie netwerk over de meldingen die zij hebben verzameld en over het
onderzoek dat nu door de Malawiaanse overheid is ingesteld? En zo nee, waarom niet?
En zo ja, wat was hun reactie op de recent ingestelde commissie die nu onderzoek gaat
doen naar de beschuldigingen?
Antwoord 5, 6 en 9
De berichtgeving over meldingen van aanrandingen en verkrachtingen door de Malawiaanse
politie na afloop van de verkiezingen is zeer verontrustend. De Nederlandse ambassade
in Harare (Zimbabwe) volgt de ontwikkelingen in Malawi op afstand. De bilaterale betrekkingen
zijn beperkt, en Nederland heeft geen ambassade in Malawi. Mede daarom is de EU voor
Nederland een belangrijk kanaal in de relatie met Malawi.
De EU-delegatie volgt de ontwikkelingen met betrekking tot vrijheid van meningsuiting
en geweld tegen vrouwen in Malawi op de voet, en onderhoudt daartoe contacten met
relevante actoren, zoals vrouwenorganisaties. De EU voert, in samenwerking met de
VN en Malawi, specifieke programma’s uit gericht op het bestrijden van geweld tegen
vrouwen. De EU-ambassadeur heeft daarnaast het geweld tegen vrouwen publiekelijk veroordeeld
en opgeroepen tot een onderzoek. Het geweld tegen vrouwen, en het optreden van de
Malawiaanse politie bij demonstraties in bredere zin, zijn expliciet besproken tijdens
de laatste formele politieke dialoog met de Malawiaanse regering in november 2019.
Nederland zal de dialoog tussen de EU en Malawi met aandacht blijven volgen, en de
EU vragen het geweld tegen vrouwen en de vrijheid van meningsuiting in de politieke
dialoog op te blijven brengen. Deze thema’s zullen ook aan bod komen bij een eerstvolgend
bezoek vanuit de Nederlandse ambassade in Harare aan Malawi.
Vraag 7
Bent u geïnformeerd over de klacht van de Malawiaanse regering bij de EU over de deelname
van de EU-ambassadeur aan een demonstratie? En zo ja, is er een reactie geweest van
de EU op deze klacht? En zo nee, waarom niet?
Antwoord 7
Er is navraag gedaan bij de EDEO. Volgens de EDEO is er geen sprake van een officiële
klacht.
Vraag 8
Is er in EU-verband overleg geweest met de Britse hoge commissaris voor Malawi over
een gezamenlijke inzet op het onderzoek naar geweldsmisbruik van de Malawiaanse politie?
Antwoord 8
De EU-delegatie in Lilongwe voert nauw overleg met de Britse hoge commissaris, ook
over mensenrechtenkwesties en over de noodzaak tot – en effectiviteit van -een eventuele
gezamenlijke inzet.