Vragen van het lid Moorlag (PvdA) aan de Staatssecretaris van Economische Zaken en
Klimaat en de Minister voor Rechtsbescherming over een boekhoudkundige truc om aan
openbaarmaking van de jaarrekening te ontkomen (ingezonden 2 november 2018).
Antwoord van Staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat), mede namens
de Minister voor Rechtsbescherming (ontvangen 11 december 2018).
Vraag 1
Kent u het bericht «Familie Blokker verhult omvang vermogen via nieuwe boekhoudkundige
truc»?1
Vraag 2
Is het waar dat de eigenaren van HB Capital onder de verplichting om jaarlijks bedrijfscijfers
te publiceren (deponeringsplicht) uit kunnen komen door om de twee jaar een nieuw
moederbedrijf boven HB Capital te plaatsen? Zo nee, wat is er dan niet waar aan het
in dit bericht gestelde?
Antwoord 2
Iedere vennootschap is verplicht een jaarrekening op te stellen en te publiceren.
De moedervennootschap die aan het hoofd van een groep staat (doorgaans alleen de topholding),
is verplicht een geconsolideerde jaarrekening op te stellen en te publiceren. Dochtervennootschappen
waarvan de financiële gegevens zijn meegenomen in die geconsolideerde jaarrekening
van de moedervennootschap, kunnen afzien van het opmaken en publiceren van een eigen
jaarrekening, mits de moedervennootschap die geconsolideerde jaarrekening publiceert
en een zogenoemde «403-verklaring» heeft gedeponeerd, inhoudende dat zij aansprakelijk
is voor de schulden van de dochtervennootschap (en mits is voldaan aan de overige
voorwaarden die artikel 2:403 lid 1 BW stelt).
Met andere woorden, de deponeringsplicht voor een dochtervennootschap vervalt niet
wanneer de moedervennootschap nalaat een geconsolideerde jaarrekening te publiceren.
Vraag 3, 4
Is het volgens de huidige wet- of regelgeving toegestaan om door steeds maar weer
van moederbedrijf te wisselen aan de deponeringsplicht te ontkomen? Zo ja, hoe kan
dat? Zo nee, waarom niet?
Hoeveel andere ondernemingen ontkomen door bovengenoemde truc, namelijk het steeds
wisselen van moederbedrijf, aan de deponeringsplicht?
Antwoord 3, 4
Voor de beantwoording van deze vragen wordt aangenomen dat het «wisselen» van moederbedrijf
inhoudt dat bij een bedrijf dat bestaat uit tenminste een moeder en een dochtervennootschap,
alle aandelen van de moedervennootschap overgaan op een nieuwe moedervennootschap,
hetzij een nieuw opgerichte vennootschap, hetzij een bestaande vennootschap. De oude
moeder kan als dochter onder de nieuwe vennootschap blijven hangen of worden ontbonden.
Het is toegestaan om een nieuwe vennootschap op te richten dan wel aandelen over te
dragen aan deze nieuwe dan wel een bestaande vennootschap. Dit heeft echter niet tot
gevolg dat de publicatieplicht van een dochtervennootschap vervalt. Die vervalt enkel
wanneer de moeder tijdig een geconsolideerde jaarrekening heeft gepubliceerd en aan
de andere voorwaarden uit artikel 2:403 lid 1 BW is voldaan (zie ook het antwoord
op vraag 2).
Vraag 5
Deelt u de mening dat ter wille van de transparantie en het tegengaan van fraude iedereen
die dat wil bij de Kamer van Koophandel moet kunnen nagaan hoe een onderneming er
financieel voor staat? Zo ja, hoe verhoudt zich dat tot bovenstaande truc? Zo nee,
waarom niet?
Antwoord 5
De publicatie van jaarstukken in het Handelsregister is inderdaad bedoeld om in het
kader van transparantie iedereen de gelegenheid te geven de jaarstukken in te zien.
De jaarrekening is immers bedoeld om eenieder in staat te stellen een verantwoord
oordeel te vormen omtrent het vermogen en het resultaat en omtrent de solvabiliteit
en de liquiditeit van de rechtspersoon (artikel 2:362 BW).
Zoals uit de vorige antwoorden blijkt, leidt het hebben van een nieuwe moeder zonder
dat de financiële gegevens van de dochtervennootschappen zijn meegenomen in een gepubliceerde
geconsolideerde jaarrekening er niet toe dat de dochtervennootschappen zijn vrijgesteld
van de verplichting de jaarrekening te publiceren. De eisen van transparantie blijven
onverkort van toepassing.
Vraag 6
Deelt u de mening dat indien de bovenstaande truc nu inderdaad toegestaan is, dat
dit vraagt om aan aanpassing van de huidige wet- of regelgeving die een einde kan
maken aan deze vorm van ontduiking van de deponeringsplicht? Zo ja, hoe gaat u dat
doen en op welke termijn? Zo nee, waarom deelt u die mening niet?
Antwoord 6
Zoals blijkt uit de bovenstaande antwoorden, zie ik geen maas in de wet. De deponeringsplicht
blijft onverkort van toepassing en tegen het niet voldoen aan die verplichting staan
de voorziene sanctiemogelijkheden open.