Vragen van het lid Buitenweg (GroenLinks) aan de Minister voor Rechtsbescherming over
drugsfeest in Justitieel Complex Zaanstad (ingezonden 12 oktober 2018).
Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 14 november 2018) Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 517
Vraag 1
Kent u het bericht dat beelden van drugsfeestjes in Justitieel Complex Zaanstad zijn
uitgelekt?1 Zo ja, klopt dit bericht?
Antwoord 1
Ja, het bericht is mij bekend. Het klopt dat de betreffende beelden in JC Zaanstad
zijn gemaakt en van daaruit naar buiten gebracht.
Vraag 2
Was de informatie dat gedetineerden beschikken over binnengesmokkelde smartphones,
drugs en sterke drank eerder bij u bekend? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 2
Dit geval was mij niet eerder bekend. Het beleid dat de Dienst Justitiële Inrichtingen
(DJI) voert is gericht op het tegengaan van contrabande en voortgezet crimineel handelen
in detentie en er is een drugsontmoedigingsbeleid.
In opdracht van de vestigingsdirecteur van het Justitieel Complex Zaanstad (JC Zaanstad)
is direct onderzoek gedaan om te achterhalen welke gedetineerden betrokken waren bij
het maken en publiceren van de videobeelden. De zeven gedetineerden die betrokken
waren bij de gepubliceerde video’s zijn geïdentificeerd en in de isoleercel geplaatst.
Op betreffende afdelingen zijn grondige spitacties uitgevoerd. Daarbij zijn onder
andere ook speurhonden ingezet, die in staat zijn drugs en telefoons op te sporen.
In de afgelopen periode is de hele inrichting op deze wijze doorzocht.
Vraag 3
Klopt het dat het mogelijk is om binnen de muren van het complex telefonisch bereik
te hebben? Wat vindt u daarvan?
Antwoord 3
Dat klopt. Dit is noodzakelijk om de veiligheid in de inrichting te garanderen en
de communicatie mogelijk te maken (met en door externe hulpdiensten) tijdens calamiteiten,
ook tijdens stroomstoringen. Wel neemt JC Zaanstad deel aan de proef met de «GSM-paraplu»die erop gericht is ongewenst telefoonverkeer te traceren en te blokkeren. De resultaten
worden voor de zomer van 2019 verwacht.
Vraag 4
Hoe verhoudt dit bericht zich tot de bewering dat Zaanstad tot de best beveiligde
strafinrichting van Nederland zou behoren?
Antwoord 4
JC Zaanstad is een moderne, goed beveiligde inrichting. Het betreft een inrichting
die bouwkundig en elektronisch voldoet aan alle eisen van beveiligingsniveau 3 (een
normaal beveiligde inrichting). De meeste penitentiaire inrichtingen hebben dit beveiligingsniveau.
Daarbij gelden veiligheidsmaatregelen gericht op het tegenhouden van contrabande,
zoals toegangscontrole voor gedetineerden, bezoekers en personeel, celinspecties,
urinecontroles e.d. In de praktijk blijkt echter dat gedetineerden steeds nieuwe manieren
verzinnen om contrabande naar binnen te smokkelen. In de visie op gevangenisstraffen
heb ik aangekondigd onder andere in te zetten op innovatie om andere manieren te vinden
om contrabande tegen te houden. De ontwikkeling van de aangekondigde maatregelen is
in volle gang.
Vraag 5 en 7
Wat betekent dit bericht voor uw voornemen om op korte termijn de deuren te sluiten
van goed functionerende justitiële inrichtingen te Almere en Zwaag, waar een gedegen
detentieklimaat heerst, ten faveure van Justitieel Complex Zaanstad?
Bent u bereid om naar aanleiding van deze uitgelekte beelden uw voornemen om gevangenissen
te sluiten en gedetineerden naar Zaanstad over te plaatsen te temporiseren? Zo nee,
waarom niet?
Antwoord 5 en 7
Ik zie geen reden om naar aanleiding van dit incident mijn eerder genomen besluit
omtrent de sluiting van vier locaties terug te draaien of te temporiseren. Alle penitentiaire
inrichtingen hebben een goed en gedegen detentieklimaat.
Vraag 6
Deelt u de mening dat meerpersoonscellen het toezicht op gedetineerden bemoeilijken?
Zo nee, waarom niet?
Antwoord 6
Nee. Bij het toezicht op justitiabelen wordt uitgegaan van een ratio van 2 personeelsleden
op 24 uitgesloten gedetineerden. Het gebruik van meerpersoonscellen doet daar niets
aan af.
Vraag 8
Bent u bereid om deze vragen per omgaande te beantwoorden? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 8
Gelet op de benodigde zorgvuldigheid die bij de beantwoording moest worden betracht,
was het niet mogelijk deze vragen per ommegaande te beantwoorden.