Vragen van de leden Ploumen en Moorlag (beiden PvdA) aan de Minister voor Medische
Zorg en de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht
dat vaginaal douchen schade oplevert bij vrouwen (ingezonden 26 maart 2019).
Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg) (ontvangen 10 mei 2019). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 2360.
Vraag 1
Bent u bekend met het promotieonderzoek «Vaginal microbes in sexual health and disease»?1 2
Vraag 2
Wat vindt u van de conclusies uit het onderzoek dat producten voor een vaginale douche
juist klachten veroorzaken?
Antwoord 2
De conclusies uit het onderzoek bevestigen bestaande inzichten over het ontstaan en
voorkomen van vaginale schimmelinfecties. Het advies hierover op thuisarts.nl van
de NHG is helder: «Gebruik geen vaginale spoelingen, -zeep, -deodorant of andere middelen
zoals tea-tree oil. Deze middelen kunnen het slijmvlies van de vagina irriteren. Er is geen bewijs dat ze helpen.»
Vraag 3
Op welke wijze wilt u optreden tegen deze producten die onterechte beweringen doen
ten aanzien van de gezondheid van vrouwen?
Antwoord 3
Er zijn verschillende soorten vaginale doucheproducten op de markt. Sommige producten
worden aangemerkt als medisch hulpmiddel. Dat is het geval als de fabrikant een medische
claim verbindt aan het gebruik van het product, zoals voor het voorkomen, behandelen
of genezen van een ziekte.
Als het een medisch hulpmiddel betreft, houdt de IGJ toezicht. In het geval er sprake
is van een onterechte (medische) claim over een medisch hulpmiddel, kan door gebruikers
melding worden gemaakt bij de IGJ. De IGJ kan vervolgens besluiten om een onderzoek
te starten naar de melding. Tot op heden is alleen in 2008 bij de IGJ een melding
binnengekomen over vaginale doucheproducten.
Tevens stelt de Keuringsraad ook eisen aan publieksreclame voor bepaalde medische
hulpmiddelen.
Deze eisen zijn bedoeld voor medische hulpmiddelen die qua uiterlijk lijken op geneesmiddelen,
maar die een fysische werking hebben, en die rechtstreeks door een consument kunnen
worden aangeschaft (zelfzorgmiddelen). De eisen zijn vastgelegd in de Code Publieksreclame
Medische (zelfzorg) Hulpmiddelen (www.koagkag.nl). Iedereen die een overtreding van de Gedragscode constateert, kan daarover een klacht
indienen bij de Codecommissie.
Als het product niet voldoet aan de eisen van een medisch hulpmiddel, is het een consumentenproduct
(een waar) en valt het onder de algemene productregelgeving. Uitgangspunt bij deze
regelgeving is dat de producent verantwoordelijk is voor een veilig product en de
NVWA toezicht houdt op de veiligheid. Ook reclame voor consumentenproducten mag niet
misleidend zijn. Mochten hier klachten over komen, dan kan hier door de NVWA tegen
worden opgetreden. De NVWA heeft mij laten weten geen klachten te hebben ontvangen.
Ik zie geen aanleiding tot verder optreden.
Vraag 4 en 5
Deelt u de mening dat (jonge) vrouwen door reclames onterecht op het idee kunnen worden
gebracht dat vaginaal douchen belangrijk is? Zo ja, op welke wijze kunt u hier tegen
optreden?
Vindt u dat er meer voorlichting nodig is over de onzin van de vaginale douche? Zo
nee, waarom niet? Zo ja, hoe wilt u dit doen?
Antwoord 4 en 5
Ik ben het met u eens dat goede voorlichting hierover belangrijk is. Er zijn verschillende
kanalen beschikbaar waar vrouwen onafhankelijke informatie kunnen vinden over vaginaal
douchen, zoals o.a. op thuisarts.nl.
Vraag 6 en 7
Bent u bereid in overleg te treden met verkopers van deze producten om te bespreken
welke rol zij kunnen spelen in het ontmoedigen van het gebruik van deze producten?
Ziet u nog aanvullende maatregelen om de gezondheidsgevaren van vaginaal douchen onder
de aandacht te brengen? Zo ja, waar denkt u aan? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 6 en 7
Ik zie op dit moment geen aanleiding om nadere maatregelen te nemen. De IGJ heeft
mij laten weten dat er de afgelopen jaren maar één melding is binnengekomen over deze
producten en er zijn verschillende kanalen beschikbaar met onafhankelijke informatie
over de werking en risico’s van deze producten. De NVWA heeft mij laten weten geen
klachten te hebben ontvangen.