Vragen van de leden Van Ojik (GroenLinks), Karabulut (SP), Ploumen (PvdA), Voordewind
(ChristenUnie) en Sjoerdsma (D66) aan de Ministers van Buitenlandse Zaken en voor
Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over de repressie tegen Nicaraguaanse
NGO’s (ingezonden 21 december 2018).
Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) en van Minister Kaag (Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingssamenwerking) (ontvangen 22 januari 2019).
Vraag 1, 2 en 3
Heeft u kennis genomen van de recente beslissing van de regering van Nicaragua en
het Nicaraguaanse parlement om belangrijke Niet-Gouvernementele Organisaties (NGO’s),
waaronder de belangrijkste mensenrechten-waakhond CENIDH, te verbieden en hun bezittingen
te confisqueren?1
Bent u op de hoogte van politie-invallen bij NGO’s die niet verboden zijn?
Klopt het dat er bij die invallen documenten en computers zijn mee genomen?
Antwoord 1, 2, 3
Ja, wij hebben kennisgenomen van de zorgelijke beslissing van de Nicaraguaanse overheid
om de rechtspersoonlijkheid van verscheidene NGO’s in Nicaragua te ontnemen, waaronder
het Centro Nicaragüense de Derechos Humanos (CENIDH). Goederen van de NGO’s in kwestie zijn in beslag genomen en sommige rekeningen
zijn bevroren. Bij de confiscatie van de goederen zijn inderdaad ook computers, apparatuur
en documenten van de NGO’s meegenomen. Ook het onafhankelijke nieuwsmedium Confidencial is binnengevallen door de politie, voor zover bekend zonder enige juridische basis.
Deze gebeurtenissen zijn zeer zorgelijk en getuigen van verdere repressie in Nicaragua
en van een onveilig klimaat voor het maatschappelijk middenveld, voor de onafhankelijke
pers en voor de bevolking.
Vraag 4
Beschikt u over een overzicht van door de repressie getroffen organisaties en de manier
waarop zij getroffen zijn?
Zijn er goederen of fondsen in beslag genomen die met Nederlandse steun zijn aangeschaft
om programma’s voor mensenrechten en ontwikkeling uit te voeren?
Antwoord 4
Wij zijn op de hoogte welke organisaties in Nicaragua zijn getroffen. Er zijn inderdaad
– in beperkte mate – door Nederland gefinancierde goederen in beslag genomen en fondsen
bevroren.
Vraag 5
Gaat u er bij de Nicaraguaanse autoriteiten op aandringen om de confiscatie van Nederlandse
en andere fondsen ongedaan te maken?
Antwoord 5
Nederland heeft hier op aangedrongen bij de Nicaraguaanse ambassadeur in Den Haag.
Vraag 6
Welke verdere stappen onderneemt u om de repressie tegen NGO’s in Nicaragua bij de
autoriteiten aan de kaak te stellen?
Antwoord 5 en 6
Nederland speelt sinds de start van de crisis in april jl. een actieve rol in EU-verband.
Op 15 december jl. veroordeelde de EU, mede op Nederlands initiatief, in een verklaring
de repressieve maatregelen van de Nicaraguaanse autoriteiten als een stap die de rechtsstaat
en de bescherming van burgerrechten en mensenrechten verder ondermijnd. De EU-delegatie
in Nicaragua heeft tevens een démarche uitgevoerd waarin dezelfde zorgen zijn geuit.
Om de EU-boodschap kracht bij te zetten, is deze kwestie ook door Nederland aangekaart
in een gesprek met de Nicaraguaanse ambassadeur. De volgende stap in EU-verband waar
Nederland zich voor inzet zijn zeer kritische Raadsconclusies.
Daarnaast heeft Nederland zich aangesloten bij een verklaring van de donoren van Lifeline, een project uitgevoerd door een consortium van NGO’s waaronder Freedom House en
CIVICUS gericht op het verlenen van noodhulp aan maatschappelijke organisaties in
nood. Nederland zal de situatie nauwlettend blijven volgen en waar mogelijk zich,
onder meer in EU-verband, blijven uitspreken tegen onderdrukking in Nicaragua.
Vraag 7
Klopt het dat ook bij het mediahuis Confidencial, die onder andere via Nederlandse
NGO’s gesteund wordt, de politie zonder geldig huiszoekingsbevel is binnengevallen
en spullen in beslag heeft genomen? Wat is hierop uw reactie en welke gevolgen heeft
dit voor de persvrijheid in Nicaragua?
Antwoord 7
Zie antwoord vragen 1, 2, 3 en 8.
Vraag 8
Deelt u de zorgen dat de recent aangenomen wet 977 onder het mom van antiterrorisme
wordt misbruikt voor politieke onderdrukking van het maatschappelijk middenveld?
Antwoord 8
Die zorgen worden gedeeld. Het maatschappelijke middenveld wordt onmiskenbaar onder
druk gezet met bovengenoemde maatregelen. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van
de wetgeving voor arrestaties en vervolging van studentenleiders en andere leiders
van sociale bewegingen die kritisch zijn op de regering, journalisten en mensenrechtenverdedigers.
Ook is deze wetgeving gebruikt voor de recente maatregelen tegen NGO’s, waaronder
ontbinding van CENIDH en het in beslag nemen van kantoor en materiaal van Confidencial.