Vragen van de leden Van den Hul en Ploumen (beiden PvdA) aan de Ministers van Buitenlandse Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over het bericht «The summon of Feminist and Woman Human Right Defender Mozn Hassan to investigation within the Context of the NGO Foreign Funding Case» dd 18 juni 2018 (ingezonden 20 juni 2018).

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) en van Minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) (ontvangen 18 juli 2018).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «The summon of Feminist and Woman Human Right Defender Mozn Hassan to investigation within the Context of the NGO Foreign Funding Case»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Heeft u contact opgenomen of gaat u contact opnemen met uw Egyptische ambtsgenoot om uw zorgen over de arrestatie van Mozn Hassan over te brengen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Mozn Hassan is een van de verdachten in de zaak 173, ook bekend als de «Foreign Funding Case». Deze zaak speelt al sinds 2011 en richt zich tegen NGO’s die er van worden verdacht zonder de benodigde toestemming buitenlandse financiering te ontvangen. In 2016 werd de strafzaak heropend en werd een aantal mensenrechtenactivisten geconfronteerd met reisverboden (w.o. Mozn Hassan) en werden tegoeden van een aantal organisaties bevroren (w.o. Nazra for Feminist Studies). De zaak bevindt zich nog altijd in de onderzoeksfase en zal nog moeten worden doorverwezen naar de rechter. In dat kader is Mozn Hassan op 18 juni jl. ontboden en op 20 juni jl. verhoord. Hassan is na het verhoor op borgtocht vrijgelaten.

De «Foreign Funding Case» is een belangrijk onderwerp van gesprek met de Egyptische autoriteiten. Zorgen over de «Foreign Funding Case» zijn zowel bilateraal als in EU-verband herhaaldelijk bij de Egyptische autoriteiten aangekaart. De specifieke zaak van Mozn Hassan is nog onder de rechter, waardoor directe politieke interventie niet opportuun is. De Nederlandse ambassade in Caïro heeft de zaak nauwlettend gevolgd en zal dit ook blijven doen.

Vraag 3

Heeft u contact opgenomen of gaat u contact opnemen met uw Europese collega’s en Hoge Vertegenwoordiger Mogherini om in EU-verband de zorgen over de situatie in Egypte over te brengen aan de Egyptische regering? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Minister Blok heeft tijdens zijn bezoek aan Egypte op 10 mei jl. zijn zorgen overgebracht bij Minister Shoukry over de mensenrechtensituatie in Egypte, in het bijzonder de steeds beperktere ruimte voor maatschappelijke organisaties en mensenrechtenverdedigers om in vrijheid te opereren. Daarnaast heeft de woordvoerder van Hoge Vertegenwoordiger Mogherini op 30 mei jl. een verklaring uitgedaan waarin zorgen worden geuit over de recente toename in arrestaties van mensenrechtenverdedigers, bloggers en politieke activisten in Egypte.

Vraag 4

Is de arrestatie van Mozn Hassen exemplarisch voor de druk waaronder in veel landen maatschappelijke organisaties en niet-gouvernementele organisaties werken?

Antwoord 4

Zaken zoals de «Foreign Funding Case», maar ook wetgeving zoals de NGO-wet in Egypte, bemoeilijken het werk van maatschappelijke organisaties en mensenrechtenverdedigers. Dat is zorgwekkend. Het kabinet is ervan overtuigd dat een gezonde civil society een essentiële rol zou moeten spelen bij de ontwikkeling van een land. Het respecteren van mensenrechten, waaronder het recht op vereniging en vergadering, zorgt juist voor duurzame veiligheid en stabiliteit. Deze boodschap wordt dan ook regelmatig overgebracht in contacten met de Egyptische autoriteiten.

Vraag 5

Wat gaat u doen om organisaties te ondersteunen die in Egypte actief zijn, zoals Nazra, op het terrein van het naleven van mensenrechten, bescherming van vrouwen tegen (seksueel) geweld en het bevorderen van de participatie van vrouwen in het openbaar bestuur?

Antwoord 5

Mensenrechten zijn en blijven een hoeksteen van het Nederlandse buitenlandbeleid. Ruimte voor het maatschappelijk middenveld is een algemene voorwaarde voor het kunnen uitoefenen en bevorderen van rechten en voor de uitvoering van het mensenrechtenbeleid wereldwijd. Nederland probeert daarom die ruimte wereldwijd open te houden en daar waar mogelijk te vergroten.

De Nederlandse ambassade in Caïro staat in goed contact met een aantal organisaties die dit soort doelen nastreeft en zal deze ook blijven ondersteunen.

Vraag 6

Bent u bereid dit onderwerp tijdens de Raad Buitenlandse Zaken, eventueel aan marge van de Raad, met uw collega’s te bespreken? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vereniging en vergadering in Egypte zijn zorgpunten van de EU. De EU spreekt deze zorgen ook uit, zoals bijvoorbeeld tijdens het Subcomité voor Democratie en Mensenrechten in december 2017 en in de EU-verklaringen tijdens de Mensenrechtenraad. De «Foreign Funding Case» is op EU-ambassadeursniveau in Caïro een belangrijk onderwerp van gesprek met de Egyptische autoriteiten.

Vraag 7

Wilt u deze vragen beantwoorden voor de Raad Buitenlandse Zaken op 25 juni 2018?

Antwoord 7

De beantwoording komt u zo snel mogelijk tegemoet.

---

1 Zie: www.nazra.org