Vragen van de leden Ten Broeke (VVD), Sjoerdsma (D66), Van Bommel (SP), Knops (CDA), Voordewind (ChristenUnie) en Servaes (PvdA) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over de arrestatie van een Nederlandse journalist in Panama (ingezonden 30 november 2016).

Antwoord van Minister Koenders (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 27 december 2016)

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de arrestatie van de Nederlandse journalist Okke Ornstein in Panama?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de heer Ornstein is opgepakt vanwege het blootleggen van corruptieschandalen, zoals beweerd door Transparency International en andere niet-gouvernementele organisaties?²

Antwoord 2

Journalist Okke Ornstein werd in Panama gearresteerd onder beschuldiging van smaad en laster. In totaal had de heer Ornstein in Panama te maken met vijf strafaanklachten wegens smaad en laster. Voor twee daarvan werd de heer Ornstein, ook in hoger beroep, veroordeeld. Het proces voor de andere drie aanklachten had nog geen aanvang genomen. Smaad en laster zijn in Panama strafbaar en worden door Panamese rechters vrij snel bewezen geacht en bestraft. Veel artikelen van de heer Ornstein gaan over fraude en corruptie. Omdat het journalistieke werk van de heer Ornstein aanleiding was voor zijn arrestatie en detentie raakte zijn zaak aan de persvrijheid.

Vraag 3

Heeft uw ministerie reeds contact gehad met de Panamese autoriteiten? Zo ja, hoe? Heeft dat contact nog iets opgeleverd?

Antwoord 3

Nederland maakt zich overal in de wereld sterk voor persvrijheid. Sinds de arrestatie van de heer Ornstein heeft Nederland op hoog niveau actief en veelvuldig in diplomatieke contacten met de Panamese autoriteiten onmiddellijk aandacht gevraagd voor de zaak van de heer Ornstein en gewezen op het belang van persvrijheid in Panama. Op mijn verzoek sprak de Nederlandse ambassadeur met verschillende ministers van de Panamese regering en met president Varela. De Nederlandse ambassade in Panama zette zich met succes in voor de overbrenging van de heer Ornstein naar een gevangenis met betere omstandigheden.

Zelf vroeg ik op 29 november 2016 in een telefonisch gesprek met mijn Panamese ambtgenoot aandacht voor de zaak van de heer Ornstein en verzocht ik hem om de persvrijheid in Panama te waarborgen.

Naast de bilaterale inzet werd ook in internationaal en EU-verband proactief ingezet op het verhogen van de internationale druk op Panama om de persvrijheid te garanderen. Zo werden op 2 december de zaak van de heer Ornstein en de persvrijheid in Panama aan de orde gesteld in een bijeenkomst van de EU-ambassadeurs met president Varela. Verschillende journalistenorganisaties stelden de zaak van de heer Ornstein aan de orde bij de Panamese autoriteiten.

Op 20 december hebben de Panamese autoriteiten bekend gemaakt dat president Varela aan de heer Ornstein gratie zal verlenen. Naar verwachting komt de heer Ornstein binnen enkele dagen vrij.

Vraag 4

Is de heer Ornstein reeds bezocht door Nederlandse diplomaten ter plaatse?

Antwoord 4

Ja, medewerkers van de Nederlandse ambassade in Panama hebben de heer Ornstein sinds zijn arrestatie op 15 november jl. meerdere malen in detentie bezocht. Ook heeft de ambassade gefaciliteerd bij het bezoek van familieleden aan de heer Ornstein. Met de partner en de familie van de heer Ornstein werd intensief contact onderhouden.

Vraag 5

Kunt u de Kamer op de hoogte houden van de ontwikkelingen rondom deze zaak?

Antwoord 5

Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 3 komt de heer Ornstein naar verwachting op korte termijn vrij.

---

1 «Dutch journalist facing prison term in Panama for criminal libel», The Guardian, 22 november 2016 (https://www.theguardian.com/media/greenslade/2016/nov/22/dutch-journalist-facing-prison-term-in-panama-for-criminal-libel?CMP=share_btn_fb&utm_content=buffer6e11c&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer)

2 http://www.transparency.org/news/pressrelease/panama_release_dutch_journalist_and_drop_criminal_defamation_charges?src=ilaw