Vragen van het lid Karabulut (SP) aan de Ministers van Buitenlandse Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over export van trucks naar Soedan (ingezonden 28 april 2017).

Antwoord van Minister Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken (ontvangen 18 mei 2017).

Vraag 1

Kent u het rapport «New Sudanese Weapons in Blue Nile State»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de afgelopen jaren meerdere (oud-)legertrucks door Van Vliet Handelsonderneming B.V. aan Soedan zijn geleverd? Wat is de precieze omvang hiervan? Hebben ook andere ondernemingen in Nederland dergelijke trucks geleverd?

Antwoord 2

Zoals aangegeven in de beantwoording op vragen² van de leden Sjoerdsma (D66) en Knops (CDA) is het kabinet bekend met het feit dat Van Vliet handelt in tweedehands (gedemilitariseerde) trucks en dat deze firma in 2014 en 2015 dergelijke trucks ook heeft geleverd aan Soedan, bestemd voor het opzetten van een vuilnisophaaldienst.

Aangezien het gedemilitariseerde trucks betrof, die niet meer over militaire specificaties beschikken, vielen voornoemde trucks niet onder de Nederlandse exportcontrole-regelgeving. Omdat er geen vergunningsplicht gold en omdat er sprake was van een private ontvanger, zijn de transacties niet aangemeld bij de Nederlandse exportcontrole-autoriteiten. Het exacte aantal verkochte trucks is derhalve niet bij deze autoriteiten bekend.

Om dezelfde reden heeft het kabinet geen totaaloverzicht van eventueel door andere Nederlandse firma’s geleverde trucks aan Soedan.

Vraag 3

Is het waar dat de trucks nog altijd militaire kenmerken bezitten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 3

Wanneer een oud-legertruck gedemilitariseerd kan worden, beschikt het voertuig na demilitarisatie niet meer over militair-operationele relevante kenmerken.

Naar aanleiding van eerdere berichten over mogelijke overtredingen heeft de handhavingsdienst van de Douane eind 2015 een onderzoek ingesteld en geen overtredingen aangetroffen met betrekking tot onvoldoende gedemilitariseerde oud-legertrucks.

Zoals op 7 juli 2016 aangeven in de aanbiedingsbrief bij het jaarrapport over het Nederlandse wapenexportbeleid in 2015, is het exportbeleid voor oud-legertrucks per 1 september 2016 aangescherpt. Vóór 1 september 2016 gebruikte het kabinet in beginsel enkel eigenschappen die expliciet op de Gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen staan beschreven om aan te duiden of een voertuig speciaal voor militair gebruik was ontworpen. Sinds 1 september 2016 vallen legervoertuigen die speciaal voor het leger (of op verzoek van het leger) zijn ontworpen ook onder de vergunningplicht, zelfs wanneer de kenmerken van een dergelijk voertuig niet expliciet vermeld staan op de Gemeenschappelijke EU-lijst van militaire goederen. Wel dienen die eigenschappen militair-operationele relevantie te hebben.

Om te bepalen of een voertuig voor militair gebruik is ontworpen, neemt het Ministerie van Buitenlandse Zaken waar nodig contact op met overheidsinstanties in de landen waar de voertuigen geproduceerd zijn. Wanneer een voertuig speciaal voor militair gebruik is ontworpen, kan het in de praktijk veelal niet gedemilitariseerd worden en zal het voertuig vergunningplichtig blijven.

Het beleid voor voertuigen die voor militair gebruik zijn aangepast, verandert overigens door deze interpretatiewijziging niet. Mits deze aanpassingen voorafgaand aan de uitvoer zijn verwijderd, valt dit soort voertuigen niet onder de vergunningplicht.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat de trucks in Soedan zijn ingezet in het gewapend conflict dat er woedt?

Antwoord 4

Het ministerie beschikt niet over eigenstandige informatie over de inzet van trucks in het gewapend conflict in Soedan.

Vraag 5

Staat de export van (oud-)legertrucks op gespannen voet met het wapenembargo dat voor Soedan geldt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Nee. Het wapenembargo verbiedt de uitvoer van militaire voertuigen naar Soedan. (Oud-)legertrucks die niet gedemilitariseerd kunnen worden vallen te allen tijde onder het wapenembargo. (Oud-)legertrucks die wel gedemilitariseerd kunnen worden, waardoor een civiel voertuig overblijft, vallen niet onder het wapenembargo.

Vraag 6

Ziet u aanleiding om exportcriteria aan Soedan aan te scherpen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

In 2016 zijn de exportcriteria betreffende oud-militaire voertuigen reeds verscherpt, zie hiervoor het antwoord op vraag 3.

---

1 New Sudanese Weapons in Blue Nile State, 18 april 2017, https://twitter.com/conflictarm/status/854470893283815424

2 Vergaderjaar 2014–2015, Aanhangsel van de Handelingen, nr. 3295 en nr. 3296