Vragen van het lid Van Nispen (SP) aan de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over het afbouwen van de subsidie voor de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken (ingezonden 22 oktober 2015).

Antwoord van Minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 25 november 2015). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 623.

Vraag 1

Wat zijn de redenen dat u de subsidie voor de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken (SGC) afbouwt?

Antwoord 1

Gelet op de prioriteiten die ik in de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie moet stellen, heb ik beslote niet langer de ruimte om de financiële bijdrage aan de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken (SGC) te continueren. Het is ook logisch en verantwoord dat de SGC als private organisatie door het bedrijfsleven, met een bijdrage van klagers, wordt gefinancierd. Het voornemen is om de subsidie gedurende een aantal jaren langzaamaan af te bouwen, waardoor de SGC en de brancheorganisaties gezamenlijk ertoe in staat worden gesteld om de gevolgen geleidelijk op te vangen. Ook kan ik de effecte op deze manier monitoren.

Vraag 2

Klopt het, dat er de laatste jaren reeds bezuinigd is op de subsidie voor SGC? Zo ja, kunt u daar een overzicht van geven en de redenen van de afbouw van die subsidie vermelden?

Antwoord 2

De SGC ontvangt een lumpsumsubsidie voor de kosten van de koepelorganisatie plus een subsidie voor wisselende projecten. De lumpsumsubsidie bedroeg tot 2012 € 1.266.010 en is in 2012 met € 20.000 verlaagd naar € 1.246.010. De jaarlijkse projectsubsidie is vanaf 2012 verlaagd van € 100.000 naar € 50.000. Daarnaast geldt voor de gehele rijksoverheid een algemene efficiencytaakstelling, waarvan de SGC niet is uitgezonderd.

Vraag 3

Klopt het dat de brancheorganisaties de extra kosten die door de afbouw van de subsidie op hun bordje komen, niet kunnen en willen betalen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat betekent dit voor de toekomst van de verschillende geschillencommissies en voor de rechtzoekenden?

Antwoord 3

Het is mij niet bekend welke conclusies de meer dan 50 bij de SGC betrokken brancheorganisaties verbinden aan geleidelijke afbouw van de subsidie. Ik ben ervan op de hoogte dat twee brancheorganisaties pro forma hun geschillencommissie hebben opgezegd en dat één branche in de media heeft aangegeven zijn geschillencommissie niet langer in stand te kunnen houden. Ik ga er echter vanuit dat brancheorganisaties het belang van het in stand houden van de SGC in zullen blijven zien en dat bedrijven de hogere kosten zullen willen opbrengen. Het geleidelijk afbouwen van de subsidie stelt de brancheorganisaties in staat de gevolgen daarvan op te vangen. Een goede geschillenregeling en een erkenning door de Minister van Veiligheid en Justitie dragen bij aan een verbeterde concurrentiepositie in vergelijking tot bedrijven die dit niet hebben.

Vraag 4

In hoeverre voldoet Nederland straks nog aan de Europese Richtlijn betreffende alternatieve beslechting van consumentengeschillen (Richtlijn 2009/22/EG) en dus aan de implementatiewet buitengerechtelijke geschillenbeslechting consumenten (Kamerstuk 33 982) als de SGC de werkzaamheden onvoldoende kan voortzetten? Gaat u dan, conform de verplichting uit genoemde richtlijn en wet, zelf zorgen voor een alternatief?

Antwoord 4

Ik ben mij bewust van de rechten en plichten die voortvloeien uit de genoemde Richtlijn en implementatiewetgeving. De SGC heeft in dat kader verzocht om te worden aangewezen als instantie tot buitengerechtelijke geschilbeslechting in de zin van de implementatiewet en de Richtlijn ADR consumenten. Dit verzoek is in behandeling.

Gezien het belang dat de SGC ook voor het bedrijfsleven heeft, heb ik er vertrouwen in dat de SGC in staat zal zijn, zijn werkzaamheden voldoende uit te blijven voeren. Het voornemen is om de subsidie gedurende een aantal jaren langzaamaan af te bouwen, waardoor de SGC en de brancheorganisaties gezamenlijk ertoe in staat worden gesteld om de gevolgen geleidelijk op te vangen.

Vraag 5

Klopt het dat de SGC zal stoppen met de ondersteuning van negen geschillencommissies, die gebaseerd zijn op verschillende wetten en Europese regels? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke geschillencommissies, hoe gaat u dit oplossen en wat zijn de consequenties voor de rechtzoekenden?

Antwoord 5

Dit klopt niet. Deze geschillencommissies worden volledig gefinancierd door de desbetreffende sectoren of door het departement dat de verplichting heeft ingesteld.

Vraag 6

Hoe staat het afbouwen van de subsidie voor de SGC in verhouding tot uw wens dat deze geschillencommissies als buitengerechtelijk alternatief moeten dienen, met name waar het gaat over uw voornemen te bezuinigen op de gesubsidieerde rechtsbijstand?

Antwoord 6

Het belang van de SGC in het stelsel van buitengerechtelijke geschiloplossing behoeft niet noodzakelijkerwijs te vertalen in een subsidie. Voor private geschilbeslechtingsorganisaties ligt private financiering in beginsel in de rede.

Vraag 7

Kijkt de commissie-Wolfsen in het onderzoek naar de effecten van de bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand ook naar de alternatieven die beschikbaar zijn voor rechtzoekenden? Is het niet op zijn minst voorbarig te noemen de subsidie af te bouwen zolang de conclusies van de commissie-Wolfsen niet bekend zijn?

Antwoord 7

Op conclusies van de Commissie-Wolfsen kan en wil ik niet vooruitlopen. Als de rapportage gereed is zal ik een standpunt bepalen ten aanzien daarvan.

Vraag 8

Deelt u de mening dat door het wegvallen van de geschillencommissies de gerechtelijke procedures kunnen gaan toenemen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, is bekend hoeveel extra lasten dit meebrengt voor de begroting van het Ministerie van Veiligheid & Justitie dan wel de begroting van de Raad voor de Rechtspraak?

Antwoord 8

Van het wegvallen van geschillencommissies is vooralsnog geen sprake. Over de gevolgen van het eventueel wegvallen wil ik dan ook niet speculeren. Indien een verschuiving zou optreden van de ca. 5.000 zaken die door de SGC worden afgedaan naar de Rechtspraak (waar nu al jaarlijks 1,3 miljoen civiele zaken worden afgedaan), dan hangt het van de aard van de zaken af hoe hoog de kosten daarvan zullen zijn.

Vraag 9

Bent u bereid uw voornemen de subsidie voor de SGC af te bouwen, te herzien gezien de negatieve consequenties voor de toegang tot het recht én de begrotingen van de Raad voor de Rechtspraak en van het Ministerie van Veiligheid & Justitie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

Zoals ik aan de SGC heb meegedeeld zal ik het voornemen de subsidie af te bouwen omzetten in een definitief besluit na een zorgvuldig proces, waarin de zienswijze van de SGC zal worden betrokken.

Vraag 10

Bent u bereid deze vragen in ieder geval een week voorafgaand aan de plenaire behandeling van de begroting van het Ministerie van Veiligheid & Justitie over 2016 te beantwoorden?

Antwoord 10

Ja, bij deze.