Vragen van de leden Voortman (GroenLinks), Klein (Klein) en Sjoerdsma (D66) aan de Ministers van Buitenlandse Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over de kabinetsbrief over de Turkijedeal (ingezonden 30 oktober 2015).

Antwoord van Minister Koenders (Buitenlandse Zaken) mede namens de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 9 november 2015).

Vraag 1

Wordt er een volgorde afgesproken van uitvoering van de verschillende elementen van het akkoord?¹

Antwoord 1

Het EU-Turkije actieplan dat door de Europese Commissie aan de Europese Raad van 15 oktober jl. werd gepresenteerd, bevat geen specifieke volgorde van uitvoering van de verschillende elementen van het akkoord. Hetzelfde geldt voor de «Roadmap towards a visa-free regime with Turkey», waarop een belangrijk deel van de maatregelen in het actieplan is gebaseerd. Turkije zal wel aan alle strikte voorwaarden van de «Roadmap» moeten voldoen voordat visumvrijheid voor Turkse burgers kan worden ingevoerd.

Vraag 2 t/m 10

Worden er voorwaarden gesteld aan de uitvoering van bepaalde elementen van het akkoord, bijvoorbeeld aan de uitkering van de financiële bijdrage van de EU aan vluchtelingenopvang?

Zal de genoemde extra bijdrage aan de opvang van vluchtelingen in Turkije vanuit de EU geheel ten laste komen van de EU-begroting of gefinancierd worden vanuit individuele lidstaten?

Waarom is nog geen hoogte vastgesteld voor deze bijdrage?

Als het om bijdragen gaat van individuele lidstaten, hoe gaat de Europese Commissie bewerkstelligen dat deze bijdragen aan het extra geld voor Turkije daadwerkelijk worden betaald?

Als het om bijdragen gaat van individuele lidstaten, welk bedrag heeft Nederland toegezegd en wanneer wordt dit overgemaakt?

Welke afspraken worden er met Turkije gemaakt over het besteden van het toegezegde geld?

Wordt dit budget toegevoegd aan de bestaande Turkse budgetten voor vluchtelingenopvang, of komt het in de plaats daarvan?

Welke afspraken zijn met Turkije gemaakt over de verantwoording van de bestedingen?

Gaat de in de brief genoemde extra bijdrage aan de opvang in Turkije ten laste van de bijdrage aan opvang in andere landen in de regio?

Antwoord 2 t/m 10

Het actieplan dat de Commissie op 15 oktober jl. presenteerde aan de Europese Raad stelt dat de EU zich zal inspannen voor een zo snel mogelijke mobilisatie van nieuwe middelen voor het adresseren van de basisbehoeften van Syrische vluchtelingen in Turkije en de gemeenschappen die hen ondersteunen op basis van een EU-Turkse inventarisatie van behoeften. Deze acties zullen met name via het EU Trustfonds voor de Syrië-crisis, het Madad-fonds, worden gefinancierd. De EU zal daarnaast humanitaire hulp blijven bieden aan Syrische vluchtelingen in Turkije, Libanon, Jordanië en Irak. Het actieplan noch de ER-conclusies bevatten streefbedragen of uitgewerkte afspraken over financiering en besteding. De Europese Raad stelde wel vast dat zowel de EU als haar lidstaten moeten bijdragen aan de kosten van de opvang in Turkije. Over de hoogte van de EU-bijdrage, de wijze waarop dit budget zal worden besteed en hoe daar verantwoording over zal worden afgelegd zal nadere uitwerking volgen, mede naar aanleiding van de gesprekken die hierover nog gaande zijn met Turkije. Uiteraard zullen in ieder geval de gebruikelijke EU-voorwaarden voor kwaliteitsbewaking en auditing van toepassing zijn. Vervolgens moeten de Commissie en de EU-lidstaten verder spreken over de verdeling van de kosten. Nederland wacht nadere ontwikkelingen in de besprekingen tussen de EU en Turkije af alvorens een besluit te nemen over een eventuele bijdrage.

Vraag 11

Zijn er met Turkije prestatieafspraken gemaakt over de toegang van vluchtelingen tot onderwijs, gezondheidszorg en de arbeidsmarkt en in algemene zin de kwaliteit van opvang? Zo nee, hoe wordt de voortgang hierop dan gewaarborgd en gecontroleerd?

Antwoord 11

Volgens het actieplan zoals gepresenteerd aan de ER van 15 oktober jl. heeft Turkije de intentie om beleid, wetgeving en programma’s aan te nemen en te implementeren om Syrische vluchtelingen toegang te geven tot onderwijs, gezondheidszorg en de arbeidsmarkt. Het concept-actieplan noemt geen verdere details. Turkije en de Commissie zullen de samenwerking de komende periode verder uitwerken. De implementatie van het actieplan zal gezamenlijk worden aangestuurd en overzien door de Commissie, de Hoge Vertegenwoordiger en de Turkse regering in de op te richten EU-Turkije high level werkgroep inzake migratie.

Vraag 12

Welke gegevens zal Frontex precies met Turkije gaan wisselen in het kader van de grensbewaking?

Antwoord 12

Op basis van de bestaande samenwerkingsovereenkomst met Turkije werkt Frontex sinds enige tijd samen met dit land op het gebied van grensbewaking. Hieronder valt ook informatie-uitwisseling ten behoeve van risicoanalyse, bijvoorbeeld op het gebied van illegale grensoverschrijdingen, routes en grensweigeringen. Momenteel wordt bezien hoe deze informatie-uitwisseling met Turkije kan worden versterkt. Conform de Frontex-verordening vindt er geen uitwisseling van persoonsgegevens plaats.

Vraag 13

Kunt u een nadere duiding geven van de betekenis van de «nieuwe energie» waarmee de toetredingsonderhandelingen met Turkije wordt hervat? Kunnen er extra hoofdstukken geopend worden? Zijn er specifieke gebieden waarover het gesprek hervat kan worden?

Antwoord 13

Er wordt al enige tijd op Raadswerkgroepniveau gesproken over het openen van hoofdstuk 17 (economisch en monetair beleid), na de opheffing van de Franse blokkade op dit hoofdstuk. De Commissie is van mening dat de Turkse wet- en regelgeving op dit terrein voldoende op orde is om onderhandelingen over de volledige overname van het EU-acquis te kunnen beginnen. Mochten de gesprekken met Turkije ertoe leiden dat naast hoofdstuk 17 ook andere hoofdstukken worden geopend, dan zet Nederland conform de Kamerbrief uit maart 2014 (Kamerstuk 23 987, nr. 143) in op behandeling van de rechtsstaatshoofdstukken 23 en 24, waarop op dit moment nog een unilaterale blokkade van Cyprus rust. Nederland wacht nadere voorstellen van de Commissie af voor eventuele opening van andere hoofdstukken. Er is daarbij overigens geen sprake van het opheffen van het embargo van de Raad van december 2006 op acht hoofdstukken vanwege het uitblijven van uitvoering door Turkije van het Ankara Protocol.

Vraag 14

Op welke manier zal Turkije haar migratierecht specifiek gaan verbeteren, zoals u in uw brief stelt?

Antwoord 14

In het actieplan zoals gepresenteerd aan de Europese Raad van 15 oktober jl. staat dat Turkije zijn migratierecht zal verbeteren. Zoals in het concept-actieplan genoemd, is Turkije voornemens om zorg te dragen voor internationale bescherming en effectieve implementatie van de vreemdelingenwet, door middel van het aannemen van secundaire wetgeving en het informeren hierover van alle betrokken partijen. In dit kader moet dan worden gedacht aan dezelfde verbeterpunten zoals ook genoemd in de «Roadmap towards a visa-free regime with Turkey». Turkije en de Commissie zullen dit actieplan de komende periode verder uitwerken en dan zal ook duidelijk worden op welke punten Turkije specifiek zijn migratierecht zal verbeteren.

Vraag 15

Kunt u deze vragen beantwoorden voorafgaand aan het debat over de uitkomsten van de Europese top van 15 en 16 oktober jl., over de JBZ-raad op 9 november 2015 en over de inzet voor de migratietop van 11 en 12 november 2015, voorzien op donderdag 5 november? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 15

Ja.

---

1 Brief «Gezamenlijk actieplan EU-Turkije», 27 oktober 2015