Vragen van het lid Helder (PVV) aan de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over het bericht dat er weer een tbs’er ontsnapt is tijdens verlof (ingezonden 1 oktober 2014).

Antwoord van Staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 30 oktober 2014) Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2014–2015, nr. 298

Vraag 1

Kent u dit bericht en klopt het wat hierin vermeld wordt?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe heeft deze tbs’er kunnen ontsnappen tijdens zijn, nota bene, begeleid verlof?

Antwoord 2

De tbs-gestelde werd gedurende zijn verlof op 25 september begeleid door een sociotherapeut. Halverwege het verlof zag de tbs-gestelde kans om weg te rennen van zijn begeleider. Die heeft getracht de tbs-gestelde te volgen, maar is hem op enig moment uit het oog verloren. Na de onttrekking zijn onmiddellijk de politie en het slachtoffer geïnformeerd. Daarnaast is contact gezocht met de familie van de tbs-gestelde. Betrokkene is op 30 september jl. aangehouden.

Vraag 3 en 4

Deelt u de mening dat de risicotaxatie voor de verloftoekenning van deze tbs’er blijkbaar helemaal verkeerd is geweest? Zo nee, waarom niet?

Deelt u de mening dat er iets structureel mis is met het tbs-systeem waarbij het een sport lijkt te zijn geworden om verknipte criminelen maar zo snel mogelijk op verlof te sturen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om dit systeem drastisch te wijzigen?

Antwoord 3 en 4

Deze mening deel ik niet. In dit geval waren er geen signalen dat de betreffende tbs-gestelde zich zou willen onttrekken. In mijn antwoord op vraag 7 ga ik nader in op de procedure omtrent verlofverlening.

Vraag 5

Is er een signalement van de tbs’er verspreid via de meldkamer(s) van de politie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Ja. De begeleider van de tbs-gestelde heeft direct melding van de onttrekking gedaan aan de meldkamer (112-melding), waarna de opsporing werd gestart. Het signalement van de tbs-gestelde is door de lokale meldkamer van de politie Brabant Zuid-Oost verspreid onder de agenten op straat. Zie verder het antwoord op vraag 6.

Vraag 6

Hoelang wilt u de samenleving nog als proeftuin gebruiken en hoeveel slachtoffers moeten er nog vallen voor standaard een signalement van een ontsnapte tbs’er naar de meldkamer(s) van de politie wordt gestuurd, aangezien deze veroordeelde voor poging tot doodslag kennelijk al dagenlang spoorloos is?

Antwoord 6

Bij een harde onttrekking, dat wil zeggen een onttrekking aan begeleid verlof zoals in het onderhavige geval, is het reeds de standaardprocedure dat er direct melding van de onttrekking wordt gedaan aan de regionale korpsen via de meldkamer van de politie (112-melding). De persoon bevindt zich dan vaak nog in de nabije omgeving van de locatie waar hij of zij zich onttrok aan de begeleider. Om die reden wordt standaard een signalement van de tbs-gestelde onder het regioteam verspreid. Daarnaast wordt de onttrekking gemeld aan de Groep Opsporing Onttrekkingen (GOO) van de Landelijke Eenheid van de politie. Indien daartoe aanleiding is, wordt het signalement van de tbs-gestelde ook landelijk verspreid.

In een situatie waarin een tbs gestelde niet terugkeert van onbegeleid verlof (een zogenaamde «zachte onttrekking»), wordt eveneens altijd gemeld aan de GOO. Omdat dan veelal enige tijd verstreken is, doet de GOO van de onttrekking echter een landelijke melding. Indien een concreet vermoeden bestaat waar de onttrokkene zich bevindt, wordt ook de betreffende eenheid van politie over de onttrekking geïnformeerd, zodat ook lokaal naar de onttrokkene kan worden uitgekeken. In dat geval wordt ook een signalement van de onttrokkene verstrekt.

Vraag 7

Bent u al tot het heldere inzicht gekomen dat begeleiders van tbs’ers op verlof standaard bewapend moeten worden? Zo nee, hoelang wilt u de samenleving nog blijven blootstellen aan dit (potentiële) gevaar voor u bereid bent verandering aan te brengen in dit beleid?

Antwoord 7

Nee, ik deel deze mening niet. Verlofverlening verloopt langs een zorgvuldige procedure waarbij veiligheid hoog in het vaandel staat. Wanneer een kliniek – na voldoende voortgang in de behandeling – besluit een verlofaanvraag te doen, adviseert het Adviescollege Verloftoetsing tbs aan de Minister van Veiligheid en Justitie, die een besluit neemt over het verlenen van een verlofmachtiging. Hieraan ten grondslag liggen altijd een gestandaardiseerde en gedegen risicotaxatie en risicomanagement. Wanneer een tbs-gestelde start met verlof is er sprake van een gefaseerde en gecontroleerde opbouw van vrijheden. Het verloftraject begint met vijf beveiligde begeleide verloven. Vervolgens vindt er tweepersoons begeleiding plaats waarna deze, indien dat verantwoord is, wordt afgebouwd naar begeleiding door één persoon.

Voorafgaand aan elk verlofactiviteit wordt op de dag zelf een inschatting gemaakt van de toestand van de betreffende tbs-gestelde en wordt beoordeeld of het verlof op een veilige wijze kan plaatsvinden. Daarmee worden de risico’s op een onttrekking zoveel mogelijk beperkt. Het is niet mogelijk om onttrekkingen voor 100 procent uit te sluiten.

Het oefenen met vrijheden is een belangrijk onderdeel van de behandeling van tbs-gestelden en een voorwaarde voor een goede resocialisatie. Ik ben van mening dat verloven voldoende gecontroleerd en gefaseerd plaatsvinden en zie geen meerwaarde in het standaard bewapenen van begeleiders. Het bewapenen van begeleiders kan zelfs meer risico’s opleveren voor de maatschappij.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de veiligheid van de maatschappij belangrijker is dan de belangen van een tbs’er die op verlof met zijn vrijheid mag oefenen?

Antwoord 8

Verlof maakt onlosmakelijk deel uit van de behandeling van tbs-gestelden en is een voorwaarde voor een goede resocialisatie. Daarmee draagt verlof bij aan de veiligheid van de samenleving. In de procedure die wordt gevolgd bij het verlenen van verlof staat de veiligheid voorop. Zie ook mijn antwoorden op de vraag 7.

Naar boven