Vragen van het lid Bergkamp (D66) aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het rapport van het Trimbos Instituut waaruit zou blijken dat kinderen door voorlichting op het gebied van alcohol en drugs juist nieuwsgieriger naar alcohol en drugs worden (ingezonden 3 juli 2015).

Antwoord van Staatssecretaris VanRijn (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 18 augustus 2015)

Vraag 1

Kent u het artikel «Voorlichting leidt tot alcohol- en drugsgebruik»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 3

Deelt u de mening van het Trimbos Instituut waaruit blijkt dat kinderen door voorlichting op het gebied van alcohol en drugs juist nieuwsgieriger naar alcohol en drugs worden? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Op welk onderzoek baseert het Trimbos Instituut zich? Is dit een Nederlands of een internationaal onderzoek?

Antwoord 2 en 3

Voor de goede orde wil ik benadrukken dat de gemeente Haarlemmermeer is gestopt met het geven van voorlichting over alcohol en drugs aan kinderen in het basisonderwijs. Dat is conform het advies van het Trimbos-instituut.

Het Trimbos-instituut heeft in 2012 zelf onderzoek laten doen naar de effectiviteit van haar lesprogramma De Gezonde School en Genotmiddelen (DGSG) in het basisonderwijs. Ook zijn er door andere partijen onderzoeken uitgevoerd naar andere interventies (dan DGSG) in het basisonderwijs (o.a. door de Universiteit Nijmegen en Universiteit Maastricht). Al deze onderzoeken lieten geen effecten zien van voorlichting binnen het basisonderwijs. Dat was reden voor Trimbos om verder te onderzoeken waar dat aan lag. Er zijn verschillende redenen aan te wijzen: 1. De afgelopen tien jaar is de leeftijd waarop jongeren beginnen met alcohol en tabak omhoog gegaan; 2. Voorlichting over alcohol en roken sluit niet meer aan bij de belevingswereld van leerlingen van groep 8. De onderzoeken die zijn gedaan laten zien dat leerlingen van groep 8 in het basisonderwijs al veel weten over alcohol en roken en een negatieve houding en een lage intentie hebben om te gaan gebruiken. Voorlichting op die leeftijd zou ertoe kunnen leiden dat leerlingen bijvoorbeeld een positievere houding gaan hebben. Dat willen we ten allen tijde voorkomen. Dat is de reden geweest waarom het Trimbos-instituut is gestopt met voorlichting over alcohol en roken binnen het primair onderwijs², en dit ook adviseert aan lokale professionals.³

Voorlichting over drugs binnen het primair onderwijs wordt al langere tijd door het Trimbos-instituut ontraden. Voorlichting op die leeftijd zou ertoe kunnen leiden dat leerlingen juist nieuwsgieriger worden naar druggebruik.

Over de aanpassingen binnen De Gezonde school en Genotmiddelen heb ik u in het voorjaar van 2013 geïnformeerd.⁴

Vraag 4

Vindt u het een positieve ontwikkeling dat de gemeente Haarlemmermeer gestopt is met het geven van voorlichting aan kinderen op het gebied van alcohol en drugs? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Gelet op mijn antwoord op vraag 2 en 3 vind ik het zeker een positieve ontwikkeling dat de gemeente conform het advies van het Trimbos-instituut is gestopt met deze voorlichting binnen het primair onderwijs. De gemeente Haarlemmermeer gaat wel door met voorlichting binnen het voortgezet onderwijs. En dat is ook van groot belang, te beginnen bij de brugklas.

Vraag 5

Bent u van mening dat voorlichting over alcohol en drugs ook daadwerkelijk leidt tot meer gebruik van alcohol en drugs? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Voorlichting over alcohol, roken en drugs binnen het primair onderwijs zou ertoe kunnen leiden dat leerlingen een positievere houding ontwikkelen ten opzichte van deze middelen, zoals hierboven toegelicht. Om dat te voorkomen raadt het Trimbos-instituut voorlichting op die leeftijd af.

Ik wil benadrukken dat het wel van belang is vanaf brugklasniveau binnen het voortgezet onderwijs voor te lichten over alcohol en drugs (en tabak).

Overigens is voorlichting over drugs sowieso iets dat echt maatwerk verdient. Te vroeg voorlichten of het communiceren van een boodschap aan een verkeerde doelgroep kan negatieve gevolgen hebben. Op het thema drugsvoorlichting kom ik uitgebreid terug in de beleidsvisie drugspreventie en -zorg die ik u deze zomer toestuur.

---

1 http://www.telegraaf.nl/binnenland/24219440/___Voorlichting_leidt_tot_gebruik___.html?utm_source=mail&utm_medium=email&utm_campaign=email

2 Vanuit DGSG

3 Voorlichting aan ouders van leerlingen in groep 8 is overigens wel nuttig

4 «Voorlichting op school over middelengebruik: meer ouderbetrokkenheid en -voorlichting op maat», 18 april 2013, kenmerk 110346–102091-VGP