Vragen van de leden Rebel en Kuiken (beiden PvdA) aan de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over de ruim 3.300 alleenstaande kinderen die de afgelopen maanden de Middellandse Zee overstaken (ingezonden 12 juni 2015).

Antwoord van Staatssecretaris Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 2 juli 2015).

Vraag 1 t/m 7

Heeft u kennisgenomen van het bericht van Save the Children over de ruim 3.300 alleenstaande kinderen die sinds het begin van dit jaar de Middellandse Zee zijn overgestoken?1 Zo ja, wat is uw mening hierover? Zo nee, op welke wijze wordt informatie gedeeld over het aandeel alleenstaande kinderen onder de vluchtelingen die via de Middellandse Zee de Europese Unie binnenkomen?

Zijn er officiële cijfers bekend over het aantal alleenstaande minderjarigen kinderen die via de Middellandse Zee route Europa binnen zijn gekomen? Zo ja, bevestigen die cijfers het bericht van Save the Children? In hoeveel gevallen gaat het om slachtoffers van mensenhandel?

Deelt u de mening van Save the Children dat EU-regeringsleiders verantwoordelijkheid moeten nemen in de zorg voor en bescherming van deze groep kwetsbare kinderen? Zo ja, op welke wijze zou dit volgens u vorm gegeven moeten worden?

Is er een bestaand monitoringssysteem wat er op toeziet dat deze kinderen niet van de radar verdwijnen? Zo ja, kunt u inzicht geven in de monitoring, zo nee, op welke wijze wilt u hier actie op ondernemen dit mede in het licht van hun aankomst in Italië is het volgens Save the Children namelijk de enige mogelijkheid om hen in veiligheid te brengen, want daarna verdwijnen ze in het illegale circuit en moeten vaak onder erbarmelijke omstandigheden aan het werk?

Welke acties worden er op dit moment ondernomen teneinde te zorgen dat deze groep kwetsbare en alleenstaande kinderen direct na aankomst worden opgevangen en geplaatst in passende, kindvriendelijke opvangplekken? Welke Non-Governementele Organisaties (NGO’s) naast Save the Children houden zich specifiek bezig met deze groep en op welke wijze wordt voorzien in borging van hun veiligheid en basale kinderrechten?

Welke acties worden er door EU-regeringsleiders ondernomen teneinde te voorkomen dat deze groep alleenstaande kinderen na aankomst in Europa in het illegale circuit verdwijnt?

Wordt er door EU-regeringsleiders en/of NGO’s actief ingezet op overleg en samenwerking met de landen van herkomst (bijvoorbeeld Nigeria, zoals blijkt uit dit bericht) over het achterhalen van hun families, dit mede in het licht van het grootste risico voor de kinderen, namelijk in handen te komen van mensenhandelaren, en uit dien hoofde dan ook niet als vluchtelingen moeten worden gezien maar als slachtoffers van mensenhandel?

Antwoord 1 t/m 7

Ik heb kennis genomen van het bericht en deel de mening dat alleenstaande kinderen (amv’s) een kwetsbare groep vormen. Nederland neemt zijn verantwoordelijkheid ten aanzien van deze groep. In het beleid wordt rekening gehouden met de bijzondere belangen van deze kinderen, onder meer op basis van Europese richtlijnen. Zo zijn in de Procedurerichtlijn, de Opvangrichtlijn en de Terugkeerrichtlijn specifieke waarborgen en beschermingsartikelen opgenomen voor amv’s. Ook is er speciale opvang met gerichte begeleiding voor minderjarige asielzoekers. Voor (potentiële) slachtoffers van mensenhandel is er de beschermde opvang. Amv’s worden daar intensief begeleid om hun veiligheid te vergroten.

Het is de verantwoordelijkheid van elke individuele lidstaat om te zorgen voor adequate opvang en begeleiding van amv’s. Datzelfde geldt voor tracing van gezinsleden van niet-begeleide minderjarigen.

In Europees verband is er aandacht voor de vluchtelingen die via de Middellandse Zee de Europese Unie binnenkomen, waar de door u genoemde specifieke groep onderdeel van uitmaakt. Op 23 april jl. hebben de Europese regeringsleiders een gemeenschappelijke verklaring uitgebracht met daarin maatregelen die gericht zijn op het voorkomen van de recentelijke menselijke tragedies op de Middellandse Zee. Op 13 mei jl. bracht de Europese Commissie de Europese Migratieagenda uit, waarin een deel van de maatregelen uit de verklaring is uitgewerkt. In deze Migratieagenda kondigde de Europese Commissie onder andere het voornemen aan om, in verband met de specifieke kwetsbaarheden van kinderen, als vervolg op het actieplan voor niet-begeleide minderjarigen (2011–2014) een brede strategie uit te gaan werken die ook betrekking heeft op vermiste en niet-begeleide kinderen. Overigens is Italië de grootste ontvanger van financiële hulp uit het noodfonds van het EU-Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie, waarvan een deel specifiek voor amv’s, en biedt het Europese Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) aan Italië operationele ondersteuning ter plekke.

Waar het specifiek gaat om de aanpak van mensenhandel is er binnen de EU een stelsel van maatregelen van kracht om dit tegen te gaan. Zo is in 2011 een nieuwe Richtlijn Mensenhandel (2011/36/EG) aangenomen om het mensenhandelaren moeilijker te maken en die kan leiden tot een betere bescherming van de slachtoffers. Op 19 juni jl. heeft de Europese Commissie de EU strategie voor de uitroeiing van mensenhandel 2012–2016 gepresenteerd. In het kader van het operationele Europol EMPACT-project (European Multidisciplinary Platform against Criminal Threats) mensenhandel worden er op Europees niveau acties ondernomen om mensenhandel tegen te gaan. Zo werken opsporingsdiensten uit (inmiddels) 25 van de 28 lidstaten samen in het EMPACT-project mensenhandel, dat door het Verenigd Koninkrijk en Nederland getrokken wordt. Ook Eurojust en Frontex zijn hierbij betrokken.

Cijfers afkomstig van het Italiaanse Ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigen het beeld van Save the Children dat in 2015, tot aan het verschijnen van het artikel, ongeveer 3.000 alleenstaande minderjarige vreemdelingen zijn aangekomen in Italië. Mij is niet bekend in hoeveel gevallen het gaat om slachtoffers van mensenhandel.

Naar boven