Vragen van de leden Knops (CDA), Voordewind (CU) en Van der Staaij (SGP) aan de Minister
van Buitenlandse Zaken over mogelijke wapenleveranties aan Boko Haram via Turkish
Airlines (ingezonden 27 mei 2015).
Antwoord van Minister Koenders (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 15 juni 2015)
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving over vermeend transport van wapens via
Turkish Airlines naar Nigeria?1
Vraag 2, 3 en 4
Hoe beoordeelt u het getapte en gepubliceerde telefoongesprek tussen een medewerker
van Turkish Airlines en een adviseur van toenmalig premier van Turkije, Erdogan?
Klopt het dat de medewerker van Turkish Airlines zich erover beklaagt dat hij een
aantal malen heeft gebeld met de vraag tegen wie de wapens die door Turkish Airlines
naar Nigeria worden vervoerd, zullen worden ingezet, en dat hij worstelt met de vraag
of de wapens tegen moslims of christenen zullen worden ingezet?
Mag worden aangenomen dat toenmalig premier Erdogan van deze telefoongesprekken op
de hoogte was, nu het gesprekken betrof met zijn adviseur Varank?
Antwoord 2, 3 en 4
Het kabinet kan de echtheid van dit telefoongesprek niet beoordelen, en beschikt ook
niet over eigenstandige informatie hierover.
Vraag 5
Bent u bereid de authenticiteit van het telefoongesprek – dat op YouTube staat2 – na te gaan en bij de Turkse regering om opheldering te vragen?
Antwoord 5
Nee. Er is te weinig bevestigde informatie om een Nederlandse diplomatieke interventie
te rechtvaardigen, in een zaak die primair de relatie tussen Turkije en Nigeria betreft.
Vraag 6 en 7
Acht u het denkbaar dat Turkish Airlines inderdaad met toestemming van premier Erdogan
wapens getransporteerd heeft naar Nigeria?
Acht u het denkbaar dat deze wapens bestemd waren voor de radicaalislamitische terreurbeweging
Boko Haram? Klopt het dat hierover door de Turkse oppositie vragen zijn gesteld?
Antwoord 6 en 7
Het kabinet acht zich niet aangewezen te speculeren over onbevestigde berichten.
Vraag 8
Klopt het dat Turkish Airlines voor 49 procent in handen is van de Turkse overheid?
Hoe beoordeelt u de ontkenning van Turkish Airlines dat de luchtvaartmaatschappij
wapens vervoerd zou hebben naar Nigeria?
Antwoord 8
Voor zover bekend is Turkish Airlines inderdaad voor 49% eigendom van de Turkse overheid.
Zie verder de antwoorden op vragen 6–7.
Vraag 9
Hoe verhoudt deze ontkenning zich tot uitspraken van de Nigeriaanse marine3 dat Turkish Airlines via Lagos wapens vervoerd heeft, die op 11 maart 2014 in Nigeria
aangekomen zouden zijn?
Antwoord 9
Het kabinet wijst erop dat het vervoer van wapens op zich niet verboden is. Aangaande
dit bericht geldt eveneens dat het kabinet niet wenst te speculeren over onbevestigde
berichten.
Vraag 10
Heeft u kennisgenomen van de analyse van de United Nations Office on Drugs and Crime
(UNODC)4 over handel in wapens in West-Afrika, waarin melding wordt gemaakt van onder meer
wapenleveranties via de lucht en van buiten Afrika, alsmede corruptie bij overheids-
en veiligheidsfunctionarissen als bron van wapenleveranties?
Vraag 11
Acht u het denkbaar dat elementen binnen de Nigeriaanse autoriteiten en/of strijdkrachten
betrokken zijn bij wapenleveranties aan Boko Haram?
Antwoord 11
Het kabinet acht het niet aangewezen hierover te speculeren.
Vraag 12
Bent u bereid te pleiten voor onafhankelijk internationaal onderzoek naar de wapenleveranties
aan Boko Haram, bijvoorbeeld door het Comité van de VN-Veiligheidsraad inzake Al Qaeda
en aanverwante organisaties of UNODC?
Antwoord 12
Er zijn al verschillende organisaties die illegale wapenhandel onderzoeken, onder
andere UNODC. Bij gelegenheid zal Nederland niet nalaten om te wijzen op het belang
van onderzoek naar de vraag hoe Boko Haram aan zijn wapens komt.