Vragen van het lid Marcouch (PvdA) aan de Minister van Veiligheid en Justitie over
een app waarmee personen die staande worden gehouden hun rechten kunnen beschermen
(ingezonden 15 november 2013).
Antwoord van Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 20 december 2013)
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2013–2014, nr. 737
Vraag 1
Kent u het bericht: «Stop and search, there's an app for that» en de app «Stop and
search»?1 2
Vraag 2
Deelt u de mening dat personen die staande worden gehouden door de politie hun rechten
en plichten zouden moeten kennen? Zo ja, hebben deze personen die kennis en waar blijkt
dat uit? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 2
Ja, ik deel deze mening. Er is mij geen onderzoek bekend wat op dit specifieke punt
een beeld geeft.
Vraag 3
Op welke informatie heeft iemand recht op het moment van staandehouding?
Antwoord 3
Wanneer een verdachte wordt staande gehouden, wordt deze in de praktijk geïnformeerd
voor welk strafbaar feit hij wordt staande gehouden. Als de verbalisant de verdachte
vervolgens op straat wil verhoren, wordt hem medegedeeld dat hij niet tot antwoorden
is verplicht (de cautie). Wordt de verdachte aangehouden en voor verhoor overgebracht
naar het politiebureau, dan wordt hij voorafgaand aan het verhoor tevens geïnformeerd
over het recht een raadsman te consulteren en over de kosten daarvan.
Vraag 4, 5 en 6
Deelt u de mening dat een app, die personen die staandegehouden worden op hun rechten
wijst en die de mogelijkheid biedt om op een eenvoudige wijze feedback te geven over
de wijze van aanhouding en manier van behandeling, kan bijdragen aan de bewustwording
van zowel de aangehouden personen als bij de agenten die staandehoudingen uitvoeren?
Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
Deelt u de mening dat op het moment dat de politieagent weet dat de staandegehouden
persoon feedback kan geven over de staandehouding, dit kan bijdragen aan een bewuster
en effectiever beleid van staandehoudingen? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom
niet?
Acht u het mogelijk dat door een «Stop and Search»-achtige app, agenten bewuster worden
van de redenen waarom zij iemand staande houden en wellicht ook beter nadenken of
etniciteit daarbij een rol speelt? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 4, 5 en 6
Ik erken dat het van cruciaal belang is dat de politie zich bewust is van de impact
van (proactieve) politiecontroles op individuen. Een respectvolle bejegening moet
daarbij het uitgangspunt zijn. Dit wordt ook onderschreven in het artikel van The
Guardian. Daarbij hoort een uitleg van de politieagent aan het individu in kwestie
over de reden van staandehouding, mits de omstandigheden dit toelaten. Het moment
van staandehouding leent zich er niet voor om als betrokkene de smartphone erbij te
pakken en de informatie tot zich te nemen.
Feedback behoort in de eerste plaats direct aan de politie(agent) te worden gegeven.
Er zijn – naast de formele klachtenprocedures – ook diverse fora en andere plekken
op internet waarin feedback kan worden gegeven.
Iedere Nederlander wordt geacht de wet te kennen. Specifieker: de burger dient de
wet te kennen die op hem van toepassing is in de omstandigheden waarin hij zich bevindt.
Desalniettemin hecht ik waarde aan juiste en toegankelijke overheidsinformatie. Momenteel
ben ik bezig de voor burgers beschikbare informatie op dit onderwerp tegen het licht
te houden. In januari worden eventuele verbeteringen op zowel politie.nl als vraaghetdepolitie.nl
(dat gericht is op jongeren) aangebracht.
Vraag 7
Wilt u zich inspannen voor de ontwikkeling van een gelijkaardige app voor gebruik
in Nederland? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 7
Gelet op bovenstaande antwoorden zal ik me nu niet inspannen voor de ontwikkeling
van een dergelijke app.