Vragen van het lid Wolbert (PvdA) aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn
en Sport over verpleegkundigen en verzorgenden die zichzelf onvoldoende toegerust
vinden voor preventie en bevorderen van zelfmanagement (ingezonden 7 november 2013).
Antwoord van Minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 27 november
2013).
Vraag 1
Bent u bekend met de uitkomsten van het Nivel-onderzoek «Preventie en bevorderen van
zelfmanagement – visies en ervaringen van zorgprofessionals»?1
Vraag 2
Wat vindt u ervan dat een relatief groot percentage verpleegkundigen en verzorgenden
stelt dat het lang niet altijd in voldoende mate is toegerust voor preventie en het
bevorderen van zelfmanagement?
Antwoord 2
Het onderzoeksrapport geeft een indruk van hoe verplegenden en verzorgenden staan
tegenover preventie en zelfmanagementbevordering. Het rapport meldt dat voor wat betreft
preventie 50% van de verpleegkundigen en verzorgenden zeggen in voldoende mate te
zijn toegerust voor het uitoefenen van hun taak. Voor wat betreft het bevorderen van
zelfmanagement is dit 68%. De overigen (respectievelijk 50% en 32%) geven aan niet
altijd voldoende te zijn toegerust. Dit verschilt overigens per zorgsector en geldt
niet voor alle onderscheiden activiteiten binnen beide taken. Ook verschilt dit gevoelen
bij enerzijds de zorgprofessionals op HBO-niveau en de zorgprofessionals op MBO-niveau.
Het onderzoek geeft een signaal van het gevoelen bij deze zorgprofessionals. Een nadere
analyse van waar het precies aan schort en wat de oorzaak daarvan is ontbreekt. Zo
is in dit onderzoek niet bevraagd welke specifieke competenties nog aangeleerd zouden
moeten worden om de rollen bij preventie en zelfmanagementbevordering te vervullen.
Preventie en zelfmanagement zijn kernbegrippen in het huidige gezondheidszorgbeleid
van het Kabinet. Zorgprofessionals moeten zelfmanagement stimuleren; zij moeten uitgaan
van wat mensen (nog) wel kunnen in plaats van wat zij niet kunnen. Het is dan ook
een goede zaak dat de nieuwe beroepsprofielen voor verpleegkundigen, verpleegkundig
specialisten, en zorgkundigen expliciet aandacht besteden aan het belang van zelfmanagementbevordering
en preventie en verpleegkundigen daarop ook beter toerusten.
Vraag 3
Hoe is het in de opleidingen tot verpleegkundige en verzorgende gesteld met vaardigheden
die preventie en bevordering van zelfmanagement faciliteren? In hoeverre is er gedurende
deze opleiding ruimte voor het aanleren van deze vaardigheden in praktijkscholing,
bijvoorbeeld in wijken en buurten? Hoe kijkt u aan tegen verantwoordelijkheden van
opleidingen met betrekking tot preventie en het bevorderen van zelfmanagement?
Antwoord 3
In de opleiding van zowel de mbo- als de hbo-verpleegkundige wordt op dit moment opgeleid
in de competenties op het gebied van preventie en het bevorderen van zelfmanagement.
Het is een competentie die van oudsher in het beroepsprofiel en daarmee ook in de
opleidingsprofielen is opgenomen, en door het gehele opleidingsprofiel is verweven.
Gelet op de maatschappelijke ontwikkelingen en de vernieuwde belangstelling voor de
wijkverpleegkundige, die hbo is opgeleid, vernieuwen de hbo-verpleegkunde opleidingen
het opleidingsprofiel. Dit vindt plaats op basis van het nieuwe profiel van de wijkverpleegkundige,
waarin preventie en bevordering van zelfmanagement, ook wel zelfzorg genoemd, een
belangrijke rol spelen.
Vraag 4
Wat vinden opleidingen ervan dat een relatief groot deel verpleegkundigen en verzorgenden
zichzelf onvoldoende toegerust vindt voor preventie en het bevorderen van zelfmanagement?
Herkennen zij zich in dit beeld?
Antwoord 4
De opleidingen geven aan dat zij zich niet in dit beeld herkennen.
Vraag 5
Bent u van mening dat vaardigheden van verpleegkundigen en verzorgenden voor preventie
en bevordering van zelfmanagement van groot belang zijn bij het werken in wijken en
buurten?
Antwoord 5
Ik zie de wijkverpleegkundige als de spil bij mensen thuis, die door preventie en
het bevorderen van zelfmanagement bevordert dat mensen langer zelfstandig en zelfredzaam
zijn.
Vraag 6
Bent u van mening dat er, gezien de uitkomsten van het Nivel-onderzoek, aanpassingen
nodig zijn in opleidingen tot verpleegkundige en verzorgende? Zo ja, welke aanpassingen,
en wat dient er gestimuleerd te worden? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 6
Zie mijn antwoorden op vraag 3 en 4.
Vraag 7
Kunt u deze vragen beantwoorden voor het begin december te plannen algemeen overleg
Arbeidsmarktbeleid zorgsector?