Vragen van het lid Schouw (D66) aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Staatssecretaris van Economische Zaken over namaakvoedsel (ingezonden 19 maart 2014).

Antwoord van Minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) mede namens de Staatssecretaris van Economische Zaken (ontvangen 15 mei 2014). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2013–2014, nr. 1733.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «De maffia heeft iets nieuws: namaakvoedsel»?1

Antwoord 1

De berichtgeving is voortgekomen uit resultaten van een (jaarlijks) onderzoek door Europol naar het voorkomen van fraude met voedsel. Het gaat hierbij niet om namaakvoedsel, maar om voedsel waarbij op het etiket onjuiste informatie is vermeld. De consument wordt hierdoor misleid.

Ik ben van mening dat de consument eerlijk geïnformeerd moet worden over de aard van het voedsel. Misleidende informatie op het etiket is niet acceptabel. De activiteiten van Europol en Interpol in deze dragen bij aan het opsporen en aanpakken van misstanden met voedsel.

Vraag 2

Herinnert u zich uw toezegging in het Algemeen overleg Voedsel van 18 december 2013 om in het plan van aanpak voor de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) verder in te gaan op de aanpak van nepvoedsel?

Antwoord 2

De capaciteit van de NVWA moet daar worden ingezet waar de maatschappelijke risico’s het grootst zijn. De NVWA voert een risicoanalyse uit voor de domeinen waarop zij toezicht houdt. Deze risicoanalyse biedt een handvat voor de prioriteitstelling. In het plan van aanpak NVWA zijn een aantal elementen opgenomen die ertoe moeten leiden dat de opsporing en aanpak van voedselfraude («aanpak van nepvoedsel») door de NVWA wordt verbeterd.

De NVWA werkt aan verbetering van haar informatiepositie om vroegtijdig onregelmatigheden te kunnen signaleren. Verder zullen bij het toezicht hooggekwalificeerde inspecteurs worden ingezet bij complexe bedrijven en zal in het toezicht meer gebruik gemaakt worden van fraudeopsporing en -bestrijding.

Bij de investering in het verhogen van de voedselveiligheid bij locaties die direct aan de consument leveren, wordt gekeken hoe inspecties slim gecombineerd kunnen worden. Verder is er aandacht voor toezicht op etikettering en claims. De NVWA is begonnen met de uitwerking van deze plannen.

Tenslotte zijn door de NVWA en het Openbaar Ministerie (OM) in het handhavingsarrangement voor 2014 nadere afspraken gemaakt over de aanpak van en aandacht voor voedselfraude. Tevens wordt gewerkt aan effectievere informatie uitwisseling tussen de NVWA en het OM.

Vraag 3

Kunt u aangeven in hoeverre het plan van aanpak voor de NVWA specifiek ingaat op de aanpak van handel in nepvoedsel?

Antwoord 3

De plannen voor het toezicht op etikettering en fraude met voedsel in 2015 zijn momenteel in voorbereiding. In het Algemeen Overleg Voedsel van 18 december 2013 heb ik toegezegd voor de zomer 2014 de Kamer te informeren over mijn aanpak voor wat betreft misleidende etikettering. Aangezien uw vraag in het verlengde van deze toezegging ligt zal ik u in deze brief ook informeren over mijn aanpak voor wat betreft fraude met voedsel.

Vraag 4

In hoeverre acht u de NVWA in staat de handel in nepvoedsel aan te pakken?

Antwoord 4

De NVWA heeft voor de aanpak van voedselfraude diverse instrumenten ter beschikking. Via het reguliere toezicht of andere signalen kan de NVWA voedselfraude op het spoor komen. Afhankelijk van de ernst van de constatering kan zij deze bestuursrechtelijk afhandelen of verder vervolgen via het strafrecht. Ook kan de IOD gevallen van (ernstige) fraude met voedsel opsporen en in samenwerking met het OM vervolgen.

Bij eventueel risico voor de volksgezondheid wordt dit gemeld aan het Europese Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF). De NVWA is tevens lid van het Europese Food Fraud Network van de Europese Commissie. Zodra er sprake is van grensoverschrijdend verkeer werken de autoriteiten in de lidstaten samen aan de aanpak van voedselfraude zaken. Wanneer daadwerkelijk sprake is van criminele activiteiten worden zo nodig Europol en Interpol ingeschakeld.

Vraag 5

Kunt u uiteenzetten wat de omvang van de handel in nepvoedsel binnen Nederland is?

Antwoord 5

Fraude is per definitie illegaal en daarmee meestal aan het zicht onttrokken. In het afgelopen jaar zijn steeds meer signalen van het voorkomen van fraude naar boven gekomen. Dit is dan ook de aanleiding geweest om hier in het toezicht door de NVWA meer aandacht aan te besteden. Ook in Europa wordt gewerkt aan verbeterde opsporing van fraude met voedsel.

Vraag 6

Klopt het dat de georganiseerde misdaad achter deze namaakhandel zit?

Antwoord 6

In het interview geeft het hoofd van Europol, dhr. Van Steenkiste, aan dat er georganiseerde misdaad achter de handel in nepvoedsel zit. Ik ben hier niet van op de hoogte.

Vraag 7

Bent u bereid u specifiek in te gaan zetten op de aanpak van handel in nepvoedsel? Zo ja, in hoeverre wilt u dat doen in samenwerking met het ministerie van Veiligheid en Justitie, gezien de georganiseerde misdaad component?

Antwoord 7

De NVWA pakt gevallen van fraude met voedsel aan. Zie verder de beantwoording van de vragen 2, 3 en 4.

Vraag 8

Bent u bereid in Europees verband stappen te ondernemen tegen de handel in nepvoedsel?

Antwoord 8

In Europees verband is de NVWA actief in genoemde netwerken RASFF en het Europese Food Fraud Network. Binnen deze gremia wordt gewerkt aan verbetering in de Europese samenwerking binnen de bestaande systematiek voor het melden en aanpakken van fraude met voedsel.

Naar boven