Vragen van het lid Sjoerdsma (D66) aan de minister van Buitenlandse Zaken over mensenrechtenactivisten
in Noord- en Zuid-Amerika (ingezonden 11 december 2012).
Antwoord van minister Timmermans (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 2 januari 2013).
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het rapport «Transforming pain into hope: Human rights defenders
in the Americas» dat op 7 december gepubliceerd is door Amnesty International?1
Vraag 2
Wat is uw reactie op het rapport?
Antwoord 2
Ik heb waardering voor het gedegen rapport van Amnesty International over de situatie
van mensenrechtenverdedigers in de Amerika’s.
Vraag 3
Welke ondersteuning biedt Nederland als permanent waarnemer en donor van de Organisatie
voor Amerikaanse Staten (OAS) aan de Inter-Amerikaanse Commissie van de Rechten van
de Mens (IACHR)? Overweegt Nederland om de steun uit te breiden gezien de problemen
(financieel en in de vorm van kritiek vanuit de lidstaten) die de IACHR ondervindt?
Antwoord 3
Het belang dat Nederland aan de OAS en IACHR hecht, wordt onderstreept door het feit
dat Nederland in 2012 de grootste donor onder de permanente waarnemers van de OAS
was. Nederland steunde de IACHR in de periode 2011–2012 met een bijdrage van € 500.000
ten behoeve van de uitvoer van het IACHR Strategische Plan 2011–2015. Nederland zal
de IACHR in de periode 2013–2015 opnieuw steunen met een jaarlijkse bijdrage van € 250.000.
Nederland onderhoudt tevens regelmatige contacten op politiek en
(hoog-)ambtelijk niveau met de OAS en de IACHR. Tijdens zijn bezoek aan de VS in november
jl. sprak de mensenrechtenambassadeur met de nieuw aangetreden SG IACHR. Tijdens zijn
kennismakingsbezoek aan Nederland op 11 december jl. werd SG IACHR Icaza door SG Jones-Bos
ontvangen. Tevens faciliteerde het Ministerie van Buitenlandse Zaken een ontmoeting
van de SG IACHR met vertegenwoordigers van Nederlandse mensenrechtenorganisaties,
waaronder Amnesty International Nederland.
Vraag 4
Zet Nederland in op specifieke ondersteuning van de eenheid die zich binnen de IACHR
richt op de ondersteuning en bescherming van mensenrechtenverdedigers? Zo nee, zou
u bereid zijn hiertoe over te gaan, mede gelet op het sluiten van diverse posten en
de extra nadruk die op economische diplomatie en ontwikkeling is komen te liggen in
de Latijns-Amerikaanse regio?
Antwoord 4
Nee. Vanwege toenemende administratieve druk op de organisatie en ter verbetering
van effectiviteit van mensenrechteninitiatieven in de regio, heeft de IACHR bij de
lancering van het Strategische Plan 2011–2015 donoren verzocht zich te beperken tot
algemene, niet geoormerkte steun. In contacten met de IACHR heeft de organisatie zich
dankbaar getoond voor de voorbeeldfunctie die Nederland op dit gebied vervult.
Nederland voert, binnen de kaders van het Strategische Plan 2011–2015, een voortgaande
dialoog met de IACHR over thema’s die voor Nederland van belang zijn. Hierbij komt
de positie van mensenrechtenverdedigers in de regio ook aan de orde.
Vraag 5
Bent u bereid u in EU-verband in te spannen voor het agenderen van de problematiek
rondom de situatie van mensenrechtenverdedigers in Brazilië in het kader van de EU-Brazilië
top op 22 en 23 januari aanstaande?
Antwoord 5
De EU en Nederland onderhouden op alle niveaus een intensieve dialoog met de Braziliaanse
overheid over mensenrechten en mensenrechtenverdedigers. Brazilië erkent de problematiek
rondom mensenrechtenverdedigers en is in toenemende mate actief om hen te beschermen.
Brazilië heeft een speciaal opgezet programma gelanceerd ter bescherming van mensenrechtenverdedigers.
Voorbeeld van de samenwerking tussen de EU en Brazilië t.a.v. de bescherming van mensenrechtenactivisten
is het in december jl. georganiseerde seminar, gericht op het intensiveren van de
dialoog met, en het verbeteren van de bescherming van mensenrechtenactivisten in Brazilië.
Mede vanwege deze positieve instelling van de Braziliaanse autoriteiten, zou het nu
expliciet agenderen van de situatie van mensenrechtenverdedigers de indruk kunnen
wekken dat de EU meent dat de Braziliaanse autoriteiten niet gecommitteerd zijn. Een
dergelijke boodschap zou onterecht zijn en ook contraproductief werken t.a.v. de huidige
goede samenwerking op dit gebied.
Vraag 6
Bent u bereid van de handelsmissie naar Brazilië een apart verslag naar de Kamer te
sturen waarin de economische en diplomatieke gesprekspunten worden behandeld? Kunt
u in het verslag van bovenstaande handelsmissie specifiek ingaan op welke manier mensenrechten
ter sprake zijn gekomen?
Antwoord 6
De Kamer heeft een verslag naar aanleiding van de handelsmissie naar Brazilië ontvangen.
Hierin is beschreven hoe mensenrechten ter sprake zijn gekomen.