Vragen van de leden Helder en Van Klaveren (beiden PVV) aan de staatssecretaris van
Veiligheid en Justitie over Marokkaanse gevangenen naar eigen land. (ingezonden 15 oktober
2012).
Antwoord van staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 14 november
2012). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 486
Vraag 1
Kent u het bericht «Marokkaanse gevangenen naar eigen land»?1
Vraag 2
Deelt u de mening dat ook in Nederland een (te) groot deel van de gevangenen de Marokkaanse
nationaliteit heeft?
Antwoord 2
Het percentage gedetineerden met de Marokkaanse nationaliteit bedroeg in 2011 en 2012
(tot 30 september jl.) ca. 5% van de totale instroom. Van de groep gedetineerden met
de Marokkaanse nationaliteit die in 2012 is ingestroomd heeft 36% eveneens de Nederlandse
nationaliteit, beschikt 1% naast de Marokkaanse nationaliteit tevens over een andere
nationaliteit en heeft 63% alleen de Marokkaanse nationaliteit. Voor de totale instroom
gedetineerden geldt aldus dat 3,15% alleen over de Marokkaanse nationaliteit beschikt.
Vraag 3
Deelt u de mening dat gevangeniskosten hoog zijn en dat hierop bezuinigd moet worden?
Zo nee, waarom niet?
Antwoord 3
Op dit moment wordt een zogeheten Interdepartementaal Beleidsonderzoek bij DJI uitgevoerd
waarin de mogelijkheden worden onderzocht voor een hogere efficiency, met name op
het gebied van huisvesting en personeel.
Vraag 4
Deelt u de mening dat het goedkoper is voor de Nederlandse staat als mensen met een
andere nationaliteit hun straf in eigen land uitzitten, zodat de Nederlandse belastingbetaler
hier niet voor op hoeft te draaien? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 4
In het algemeen geldt dat het overdragen van de tenuitvoerlegging van straffen van
gedetineerden met een andere nationaliteit aan een ander land goedkoper is dan tenuitvoerlegging
van de straf in Nederland. Voor zover mogelijk gebeurt dit ook, bijvoorbeeld in het
kader van de Wet Overdracht Tenuitvoerlegging Strafvonnissen (WOTS) naar landen waarmee
Nederland een zogenoemde WOTS-relatie heeft. De betrokken gedetineerde dient dan in
te stemmen met de overdracht van de strafuitvoering naar het land van herkomst.
Naast de WOTS is op 1 november jl. de Wet Wederzijdse Erkenning en Tenuitvoerlegging
vrijheidsbenemende en voorwaardelijke Sancties (WETS) in werking getreden. Op grond
hiervan kunnen EU-onderdanen verplicht worden overgedragen aan hun land van herkomst.
Vraag 5 en 6
Deelt u de mening dat gevangenen met de Marokkaanse nationaliteit verplicht zouden
moeten worden hun straf in Marokko uit te zitten?
Bent u bereid om net als de Belgische minister van Justitie zo snel mogelijk een overeenkomst
te sluiten met de Marokkaanse overheid, waardoor Marokkaanse gevangen hun straf in
eigen land kunnen uitzitten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer?
Antwoord 5 en 6
Veroordeelden behoren hun straf in beginsel uit te zitten in het land van veroordeling,
ongeacht hun nationaliteit. Daarop zijn twee uitzonderingen gemaakt: binnen de Europese
Unie geldt op steeds meer terreinen het principe van wederzijdse erkenning, waarbij
de EU als één rechtsruimte wordt beschouwd. Sinds 1 november 2012 is dit ook van toepassing
op het uitvoeren van gerechtelijke vonnissen: de veroordeelde dient, op grond van
de hierboven genoemde WETS, zijn vonnis onverkort uit te zitten in het EU-land van
herkomst. De tweede uitzondering betreft de vrijwillige overbrenging naar het land
van herkomst ten behoeve van de resocialisatie, wanneer met dat land een WOTS-relatie
bestaat. Een dergelijke overbrenging behoeft niet alleen de instemming van de betrokken
gedetineerde, maar ook van het ontvangende land. Dat ontvangende land kan niet gedwongen
worden tot overneming.
Nederland en Marokko hebben al een bilateraal WOTS-verdrag gesloten. Op basis daarvan
is vrijwillige overbrenging mogelijk voor Marokkaanse gedetineerden die niet tevens
de Nederlandse nationaliteit hebben en niet in Nederland geworteld zijn.
Vanuit het ministerie van Veiligheid en Justitie zal worden geïnformeerd of er in
hoeverre er mogelijkheden zijn om een bilaterale (aanvullende) overeenkomst te sluiten
tussen Nederland en Marokko.
Vraag 7
Bent u bereid de (dubbele) nationaliteit van gevangenen te registreren? Zo nee, waarom
niet?
Antwoord 7
Binnen het gevangeniswezen wordt de nationaliteit (ook de dubbele) van een gedetineerde
standaard vastgelegd in het bronsysteem.