Vragen van het lid Van der Staaij (SGP) aan de staatssecretarissen van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid en van Veiligheid en Justitie over de tegemoetkoming in de kosten
van adoptie (ingezonden 16 juli 2013)
Antwoord van staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie), mede namens de staatssecretaris
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ontvangen 3 september 2013)
Vraag 1
Bent u ermee bekend dat het Agentschap SZW tot voor kort het volgende criterium hanteerde
voor het verkrijgen van een tegemoetkoming in de kosten voor adoptie: «De adoptieprocedure
is tussen 1 januari 2009 en 1 januari 2013 afgerond. Een adoptieprocedure is afgerond
wanneer u de uitspraak van de rechter uit het land van herkomst heeft ontvangen.»?
Vraag 2 en 3
Waarom is dit criterium op de website van het Agentschap SZW inmiddels veranderd in
de volgende formulering: «De adoptieprocedure moet ingevolge de Wet opneming buitenlandse
kinderen ter adoptie (Wobka) tussen 1 januari 2009 en 1 januari 2013 zijn afgerond.
Een adoptieprocedure is afgerond wanneer u: of de adoptieuitspraak van de rechter
uit het land van herkomst heeft ontvangen (die onmiddelijke werking in Nederland heeft).
Of: er sprake is van een buitenlandse adoptieuitspraak die is omgezet, bekrachtigd
of erkend naar Nederlands recht bij beschikking door een Nederlandse rechter.»?1
Is er door de nadere precisering van het begrip «afgeronde adoptieprocedure» sprake
van een aanscherping van de regels? Zo ja, waarom is daarvoor gekozen?
Antwoord 2 en 3
De wijziging van de tekst van de website was niet bedoeld ter aanscherping van de
regels, doch ter verduidelijking.
Vraag 4
Hoe verhoudt deze wijziging zich tot artikel 9a, eerste lid, sub c, van de Wobka en
de passage in de Memorie van Toelichting: «Tot slot wordt de voorwaarde gesteld dat
de adoptieprocedure in overeenstemming met de Wobka is afgerond. Dit betekent onder
meer dat de adoptiefouders beschikten over een vooraf door de Minister van Justitie
verkregen beginseltoestemming en dat zij gebruik hebben gemaakt van de bemiddeling
door een vergunninghouder.»?
Antwoord 4
Zoals aangegeven is er geen sprake van een wijziging maar van een verduidelijking.
Bij behandeling van het wetsvoorstel bleek er een meerderheid te zijn voor het begrenzen
van de regeling in tijd. Op basis hiervan is de regeling beperkt tot adopties die
in de periode 1 januari 2009 tot 1 januari 2013 zijn afgerond (Kamerstukken II 2010/11,
32 446, nr. 7). De regeling kent hierbij twee peildata, namelijk de datum waarop het kind is geadopteerd
en de datum waarop de aanvraag moet zijn ingediend (binnen drie jaar na adoptie).
Door onduidelijkheid over de interpretatie van de peildata heeft het Agentschap SZW
in 35 gevallen ten onrechte aanvragen afgewezen, waarbij de adoptie in het land van
herkomst voor 1 januari 2013 lag, maar de datum van de rechterlijke beslissing tot
erkenning van de adoptie in Nederland of de datum van de omzetting van een zwakke
naar een sterke adoptie in Nederland na 1 januari 2013 lag. Op basis van een ingediend
bezwaar over deze data is deze omissie aan het licht gekomen. Daarop is besloten deze
35 gevallen opnieuw te beoordelen en de website aan te passen, zodat de onduidelijkheid
is weggenomen.
Vraag 5
Bent u ermee bekend dat het Agentschap SZW in zijn communicatie met adoptieouders
ook steeds bevestigd heeft dat de adoptiebeslissing door een buitenlandse rechter
afdoende was voor het verkrijgen van de tegemoetkoming?
Vraag 6, 7 en 8
Bent u ermee bekend dat het Agentschap SZW inmiddels aan ouders afwijzingen stuurt,
omdat kinderen, hoewel zij in 2012 al geadopteerd waren, nog niet in 2012 de Nederlandse
nationaliteit hadden verkregen? Deelt u de mening dat dit niet in lijn is met de eerdere
toelichting daarop op de website van het Agentschap SZW, die als volgt luidde: «De
aanvraag voor een tegemoetkoming is binnen drie jaar na voltooiing van de adoptie
ingediend. Dit betekent dat u na de uitspraak van de rechter drie jaar de tijd heeft
om voor uw adoptiekind de Nederlandse nationaliteit te verkrijgen en een aanvraag
in te dienen.»?
Bent u ermee bekend dat de rechterlijke procedure in Nederland nog niet in 2012 was
voltooid voor een aantal kinderen als gevolg van het uitstellen van de beslissing
door de Nederlandse rechtbank vanwege drukte of extra onderzoek?
Bent u gelet op het voorgaande bereid om ten opzichte van ouders die door de aanscherping
van het beleid nu een afwijzing hebben verkregen, alsnog de oude criteria toe te passen?
Antwoord 6, 7 en 8
Ja, de aanvankelijk afgewezen aanvragen, die tijdig zijn gedaan en waarin sprake is
van een adoptie die is uitgesproken tussen 1 januari 2009 en 1 januari 2013, doch
waarin pas na 1 januari 2013 is voldaan aan de overige voorwaarden, worden herzien.
Ook wordt de website aangepast, waarmee de onduidelijkheid is weggenomen.