Vragen van de leden Gesthuizen en Van Bommel (beiden SP) aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en de minister van Buitenlandse Zaken over twee Chinese tolken die door de Immigratie- en naturalisatiedienst (IND) op non-actief zijn gezet (ingezonden 5 juli 2013).

Antwoord van staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 2 augustus 2013)

Vraag 1

Herinnert u zich uw antwoorden van 26 april jl. op de vragen van 19 maart jl.¹ en uw antwoorden van 1 juli jl. op vervolgvragen van 27 mei jl.?²

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 3

Erkent u dat het in ieder geval onwenselijk is als er tolken en vertalers in het IND-tolkenbestand staan geregistreerd die niet aan de gestelde bijscholingseisen voldoen? Zo nee, waarom niet? Hoeveel tolken en vertalers staan er nog ingeschreven in het IND-tolkenbestand die niet voldoen aan deze bijscholingseisen? Staan betreffende Chinese tolken nog steeds geregistreerd in dit tolkenbestand? Op welke gronden kunnen tolken en vertalers uit dit bestand worden verwijderd?

Worden er verschillende (bij)scholingseisen gesteld aan inschrijving bij het Register beëdigde tolken en vertalers op de uitwijklijst respectievelijk in het IND-tolkenbestand? Zo ja, waarom? Welke scholingseisen worden gesteld?

Antwoord 2 en 3

Tolken en vertalers die ingeschreven zijn in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) of zijn geplaatst op de Uitwijklijst hebben een bijscholingsverplichting om de inschrijvingsperiode na 3 of 5 jaar te kunnen verlengen. Dit is vastgelegd in het Besluit permanente educatie Wet beëdigde tolken en vertalers (Wbtv) van 22 december 2011. Deze bijscholingsplicht is alleen wettelijk vastgelegd voor register- en uitwijklijsttolken.

De IND is in beginsel verplicht registertolken in te zetten in de procedures. Indien het niet mogelijk is een registertolk in te zetten kan gemotiveerd worden afgeweken van deze afnameverplichting. De Wbtv biedt deze ruimte ook: wanneer wegens de vereiste spoed een in het register ingeschreven beëdigde tolk of vertaler niet tijdig beschikbaar is of wanneer het register geen tolk of vertaler bevat die gekwalificeerd is voor de vereiste bron- of doeltaal wordt van deze afnameplicht afgeweken.

De IND maakt gebruik van circa 900 tolken, van wie circa 360 tolken niet staan ingeschreven in het register of opgenomen zijn op de uitwijklijst. Deze tolken voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen alvorens zij worden opgenomen in het IND-tolkenbestand, zoals een goede, actieve en actuele kennis van het Nederlands en de vreemde taal en het kunnen voeren van een vloeiende conversatie in beide talen. Daarnaast moet de tolk voldoen aan eisen aangaande zijn werk- en denkniveau, alsmede op het gebied van tolkvaardigheden.

De IND valt niet onder het Besluit permanente educatie van de Wbtv zoals het Rbtv, en heeft voor deze tolken geen standaard bijscholingseisen ten behoeve van verlenging van inschrijving. De IND stelt geen algemene bijscholingseisen aan tolken, mede daar er op het gebied van de door die tolken gesproken vreemde talen vaak geen tolkenopleidingen bestaan. Aan individuele tolken kunnen indien daartoe aanleiding bestaat bijscholingseisen worden opgelegd op het gebied van de Nederlandse taal, tolkhouding en tolkvaardigheden om zodoende aan de kwaliteitseisen te blijven voldoen.

De IND hecht grote waarde aan de integriteit van tolken. Tolken die in het IND-tolkenbestand zijn opgenomen zijn gehouden aan naleving van de Gedragscode tolken van de IND. Gronden voor verwijdering uit het IND-tolkenbestand kunnen zijn een overtreding van een of meerdere artikelen uit de Gedragscode tolken IND (zie www.ind.nl), zoals:

• niet integer handelen;

• het niet overleggen van een recente VOG;

• het overtreden van de geheimhoudingsplicht.

De betreffende Chinese tolken zijn niet meer opgenomen in het IND-tolkenbestand.

Vraag 4

Hoe komt het dat de rechtbank onvoldoende op de hoogte was over de gerezen twijfel aan de integriteit van betrokken tolken? Hoe zal dit in de toekomst worden voorkomen? Wat is de normale procedure om alle instanties hierover snel en effectief te informeren?

Antwoord 4

In mijn antwoord op eerdere vragen³ heb ik reeds beschreven wat in dit geval is gebeurd, evenals de maatregelen die in reactie daarop genomen zijn. In aanvulling hierop kan ik nog melden dat wanneer een tolk of vertaler is opgenomen in het Register beëdigde tolken en vertalers deze inschrijving kan worden doorgehaald indien zich ernstige feiten of omstandigheden aandienen aangaande de integriteit of de vakbekwaamheid van een beëdigde tolk of vertaler. Van een beschikking tot doorhaling of tijdelijke doorhaling wordt mededeling gedaan in de Staatscourant en deze wordt onder de aandacht gebracht van de instanties met een afnameplicht.

Vraag 5

In welke procedures, anders dan asielprocedures, zijn de twee Chinese tolken nog meer ingezet? Hoeveel procedures betreft het? Zijn de Oeigoerse betrokkenen geïnformeerd over de betrokkenheid van deze tolken? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Uit de IND systemen kwam naar voren dat in minder dan vijf reguliere procedures de betreffende tolken mogelijk zijn ingezet. Hierin bleek reeds sprake te zijn van rechtmatig verblijf. Evenals in asielzaken waarin reeds sprake is van rechtmatig verblijf zijn zij niet actief benaderd omdat (gedwongen) terugkeer naar China niet aan de orde is. Wel zal in hun dossier bij de IND een aantekening worden opgenomen als vaststaat dat er een contactmoment is geweest met één van beide tolken.

Vraag 6

Hoeveel Oeigoeren is alsnog de vergunning geweigerd wegens gevaar voor de openbare orde? Is in hun zaak ook onderzocht of er belastende informatie aan China is verstrekt over hun asielaanvraag? Zo nee, waarom niet? Erkent u dat zij hierdoor mogelijk meer gevaar lopen bij terugkeer? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze gaat u voorkomen dat deze Oeigoeren gevaar lopen bij terugkeer?

Antwoord 6

In een zeer klein aantal gevallen, minder dan 10, is sprake van een gevaar voor de openbare orde en is om die reden geen verblijfsvergunning verleend. In deze gevallen is schending van artikel 3 EVRM aangenomen. In een dergelijke situatie is uitzetting naar het land van herkomst niet aan de orde.

Vraag 7

Erkent u dat uit opeenvolgende ambtsberichten over China blijkt dat er zeker een kans is dat familieleden van Oeigoeren die in het buitenland verblijven, te maken kunnen krijgen met negatieve aandacht van de autoriteiten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze gaat u dan zoveel mogelijk voorkomen dat familieleden in China problemen of negatieve aandacht krijgen van Chinese autoriteiten?

Antwoord 7

Het kan voorkomen dat familieleden van Oeigoeren die in het buitenland actief zijn op het gebied van mensenrechten of van Oeigoeren die worden gezocht, van de zijde van de Chinese autoriteiten problemen ondervinden. In het algemeen zal de vrees voor negatieve aandacht voor familieleden samenhangen met de redenen voor een asielaanvraag. Dit zal dan worden meegewogen in de beoordeling van de aanvraag. Het is een uitgangspunt van het asielbeleid dat de autoriteiten van de landen van herkomst van asielaanvragers niet worden geïnformeerd over asielaanvragen.

Nederland zal bij de Chinese autoriteiten blijven aandringen op het respecteren van mensenrechten, in het bijzonder van de rechten van minderheden, zoals de vrijheid van religie, vrijheid van vreedzame vergadering en vrijheid van meningsuiting.

Vraag 8

Op welke wijze blijft u de situatie van Oeigoeren in China nauwlettend volgen?

Antwoord 8

De Nederlandse ambassade rapporteert met enige regelmaat over de politieke ontwikkelingen in Xinjiang. Daarnaast brengt het ministerie van Buitenlandse Zaken regelmatig een ambtsbericht uit over China ten behoeve van het asiel- en terugkeerbeleid. De laatste dateert van december 2012.

Ook hebben de landenspecialisten van Bureau Land en Taal van de IND specifieke kennis over de landen van herkomst en zijn hierdoor ook goed geïnformeerd over de situatie van Oeigoeren in China. Zij zijn steeds op de hoogte van de laatste rapporten en hebben een signalerende functie.

---

1 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 2100

2 Antwoord van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, 1 juli 2013

3 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 2753.