Vragen van de leden Helder en Agema (beiden PVV) aan de minister van Veiligheid en Justitie over het bericht «Ouderen steeds banger op straat» (ingezonden 22 maart 2013).

Antwoord van minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 17 april 2013).

Vraag 1

Kent u het bericht «Ouderen steeds banger op straat»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het onderzoek van Plus Magazine onder lezers van 50 jaar en ouder?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3 en 4

Deelt u de mening dat het zeer ernstig is dat slechts 9 procent van de ondervraagden op de vraag hoe vaak men zich onveilig voelt met «nooit» antwoordt? Zo nee, waarom niet?

In hoeverre is het betreffende onderzoek van Plus Magazine representatief voor alle 50 plussers in Nederland?

Antwoord 3 en 4

De cijfers van het Plus Magazine zijn afkomstig van een online onderzoek onder 850 lezers van het Plus Magazine die 50 jaar of ouder zijn. De representativiteit van dit onderzoek is beperkt, onder andere doordat het onder een selectieve groep mensen (namelijk de lezers van het Plus Magazine) is gehouden en doordat het aantal respondenten beperkt is. De mede in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie door het CBS uitgebrachte Veiligheidsmonitor (VM) biedt wat dat betreft een representatiever beeld. Op 1 maart jl. heb ik de VM 2012 naar uw Kamer gezonden2. De resultaten van de VM 2012 zijn gebaseerd op gerealiseerde interviews met bijna 80.000 respondenten van 15 jaar en ouder die ofwel op papier ofwel op internet de VM- vragenlijst hebben ingevuld. Bijna 43.000 van de respondenten waren 50 jaar of ouder. Wat betreft onveiligheidsgevoelens laat de VM 2012 het volgende beeld zien voor het totaal en per standaard door het CBS gebruikte leeftijdscategorie.

% bevolking van 15 jaar en ouder

Totaal

15–25 jaar

25–45 jaar

45–65 jaar

65 jaar of ouder

Algemene onveiligheidsgevoelens

Voelt zich niet onveilig

59,4

52,8

56,7

61,8

65,1

Voelt zich wel eens onveilig

36,6

44,5

40,6

34,7

27,4

Weet niet of geen antwoord

3,9

2,7

2,7

3,5

7,6

Onveiligheidsgevoelens in eigen buurt

Voelt zich niet onveilig in eigen buurt

78,9

74,6

79,4

80,2

79,1

Voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt

18,0

22,4

18,5

17,0

15,8

Weet niet of geen antwoord

3,1

3,0

2,1

2,8

5,0

Uit de VM 2012 blijkt dat het aantal ouderen in Nederland dat zich niet onveilig voelt veel hoger is dan de uitslag van de enquête van het Plus Magazine doet vermoeden: van alle Nederlanders ouder dan 15 jaar voelt bijna 60% zich nooit onveilig. Onder 45–65 jarigen en 65 plussers is dit percentage nog hoger. Gekeken naar mensen die zich wel eens onveilig voelen blijkt dat naarmate de leeftijd stijgt men zich minder vaak onveilig voelt. De VM 2012 laat hetzelfde beeld zien voor de onveiligheidsgevoelens in de eigen buurt.

Vraag 5

Weet u dat 55% van de ondervraagde 50plussers bang is om slachtoffer te worden van criminaliteit? Weet u dat een kwart van de Nederlanders vanaf 15 jaar in 2011 eens of meerdere malen slachtoffer is geweest van gewelds-, vermogens- of vandalismedelicten? Bent u bereid om criminaliteit keihard aan te pakken en ervoor te zorgen dat dit ook tot uitdrukking komt in de straffen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Het is mij bekend dat volgens de Integrale Veiligheidsmonitor 2011 (de voorloper van de huidige VM 2012) in 2011 ongeveer een kwart van de Nederlanders vanaf 15 jaar in 2011 eens of meerdere malen slachtoffer is geweest van gewelds-, vermogens- of vandalismedelicten. Dit cijfer is nog te hoog, en deze vormen van criminaliteit worden dan ook stevig aangepakt en navenant bestraft. Verder is mij bekend dat 53,6% van de deelnemers aan het onderzoek van Plus Magazine hebben geantwoord wel eens bang te zijn slachtoffer te worden van criminaliteit. Gezien de beperkte representativiteit van het onderzoek van het Plus Magazine (zie mijn antwoord op vragen 3 en3 moet echter voorzichtigheid worden betracht met het verbinden van conclusies aan deze laatste onderzoeksuitkomst. In de meer representatieve VM 2012 wordt een soortgelijke vraag gesteld aan respondenten: daar wordt gevraagd hoe groot men de kans op slachtofferschap van een aantal specifieke delicten inschat. De antwoorden hierop zijn als volgt:

Inschatting kans op slachtofferschap (heel) groot in % van de bevolking van 15 jaar en ouder

Totaal

15–25 jaar

25–45 jaar

45–65 jaar

65 jaar of ouder

Inbraak in woning

10,2

10,7

11,7

10,4

7,1

Zakkenrollerij (zonder geweld)

3,9

5,3

3,9

3,5

3,5

Beroving op straat (met geweld)

2,7

3,3

2,7

2,7

2,5

Mishandeling

2,4

3,4

2,4

2,4

1,6

Hieruit blijkt dat de kans om slachtoffer te worden van enkele veel voorkomende delicten betrekkelijk laag wordt ingeschat door de gemiddelde burger (maximaal 1 op de 10 burgers schat die kans hoog in). Bovendien schatten ouderen (45 jaar en ouder) de kans juist lager in dan jongeren (15–45 jarigen).

Vraag 6

Bent u bereid om te bewerkstelligen dat het Openbaar Ministerie bij ouderenmishandeling een drie keer zo hoge straf eist? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Het Openbaar Ministerie heeft binnen het geldende strafmaximum voor mishandeling voldoende ruimte om alle omstandigheden van een individueel geval mee te wegen en te komen tot een passende strafeis. Ik zie geen aanleiding, en de in de voorgaande antwoorden gegeven cijfers bieden die evenmin, om een maatregel zoals u voorstelt in te voeren.

Vraag 7

Welke maatregelen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat alle Nederlanders zich veiliger voelen op straat?

Antwoord 7

Afgelopen november heb ik tijdens de behandeling van de begroting voor het ministerie van Veiligheid en Justitie uitvoerig met uw Kamer van gedachten gewisseld over alle maatregelen die mijn departement neemt om Nederland veiliger te maken voor iedereen. Voor het antwoord op uw vraag verwijs ik naar de toelichting bij de begroting en het gevoerde debat.

Naar boven