Vragen van het lid Van der Staaij (SGP) aan de minister van Buitenlandse Zaken over
het systematisch onbestraft blijven van VN’ers na verkrachtingen (ingezonden 9 augustus
2012).
Antwoord van minister Rosenthal (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 23 augustus 2012).
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving – en onderliggende onderzoeken – inzake
het vrijwel systematisch onbestraft blijven van VN-soldaten na verkrachting van minderjarige
meisjes in onder meer Congo?1
Vraag 2
Hoe beoordeelt u deze berichtgeving en onderzoeken, in het bijzonder met betrekking
tot het gegeven dat de verkrachtingen en het seksueel geweld vrijwel altijd onbestraft
blijven en verantwoordelijke VN-functionarissen passief blijven? Berust deze berichtgeving
op juiste informatie?
Antwoord 2
De regering is van mening dat beschuldigingen van seksueel misbruik door VN-personeel
uiterst serieus moeten worden genomen. Elk incident van wangedrag door diegenen die
geacht worden burgers te beschermen, dient te worden gemeld en onderzocht.
MONUSCO heeft kritische kanttekening bij de recente berichtgeving en heeft aangegeven
met een officiële reactie te komen.
Vraag 3
Hoe verklaart u dat dergelijke misdrijven kunnen plaatsvinden binnen een VN-organisatie,
terwijl de VN formeel een beleid van zero tolerance voert op dit terrein? Geeft de
VN naar uw mening voldoende prioriteit aan ingrijpende wandaden als deze?
Antwoord 3
De VN voert een beleid van zero tolerance jegens personeel dat zich schuldig maakt
aan ernstige misdragingen.
De VN heeft een eigen systeem opgezet voor preventie, registratie, onderzoek naar
misdragingen, als ook passende maatregelen. Daarnaast zijn procedures vastgelegd voor
het inschakelen van de (nationale) autoriteiten bij het onderzoeken van gemelde gevallen
van seksueel misbruik.
Binnen het Hoofdkantoor in NY en in elke VN-vredesmissie bestaat een speciale Conduct and Discipline Unit. De eenheden hebben de taak troepenleverende landen te wijzen op het zero tolerance
beleid ten aanzien van seksueel geweld. Troepen moeten hierop worden gewezen in voorafgaande
trainingen in het veld. Indien misstanden toch voorkomen worden deze doorgeleid naar
het onafhankelijke VN-agentschap OIOS (Office of Internal Oversight Services).
Troepenleverende landen dragen een speciale verantwoordelijkheid om aanwijzingen van
wangedrag te (helpen) onderzoeken en verdachten te vervolgen. Alle Memoranda of Understanding met troepenleverende landen van de VN schenken expliciet aandacht aan de gedragsregels
waaraan VN personeel, dus ook militairen van een contingent, zich dient te houden.
Nederland heeft zich voor deze gedragsregels en hun verankering in de memoranda ingezet.
Vraag 4
Wat is er binnen de VN gebeurd na eerdere onderzoeken en studies (onder meer van Unicef)
waaruit bleek dat zodra een vredesmacht van de VN in een land opduikt, het aantal
gevallen van seksueel geweld dramatisch toeneemt? Welke acties zijn als gevolg hiervan
ondernomen? Bent u tevreden over de inzet van de VN op dit gebied?
Antwoord 4
De Conduct and Discipline Unit publiceert statistieken over misdragingen van civiele en militaire deelnemers aan
VN-vredesmissies. Deze laten een dalende trend zien van het aantal meldingen van seksuele
exploitatie en misbruik. Hierbij geldt dat ieder geval er één te veel is. Zie verder
het antwoord op vraag 3.
Vraag 5
Op welke wijze heeft Nederland zich in de afgelopen jaren ingezet om deze problematiek
aan te kaarten? Met welk resultaat?
Antwoord 5
De VN en (waaronder Westerse en EU-) lidstaten hebben veel aandacht aan deze problematiek
geschonken, met name in het Special Committee on Peacekeeping Operations (C34) en
bij de uitvoering van Veiligheidsraadresolutie 1 325 over vrouwen, vrede en veiligheid.
Nederland heeft samen met Spanje een cursus opgezet om bredere gender problematiek
in vredesoperaties op de kaart te zetten en de kennis en ervaring van militair en
civiel personeel van VN-missies op dit punt te verbeteren
Vraag 6
Bent u bereid om u ervoor in te zetten dat het streng bestraffen van VN’ers die zich
schuldig maken aan verkrachting zeer hoge prioriteit van de VN krijgt? Wilt u de Kamer
op de hoogte houden van de voortgang daarvan?
Antwoord 6
De SGVN rapporteert jaarlijks openbaar over vredesmissies waarbij specifiek wordt
ingegaan op de voortgang met betrekking tot onderhavige problematiek.
X Noot
1Nederlands Dagblad, 9-8-2012