Vragen van het lid Berckmoes-Duindam (VVD) aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over inspecties van de GGD van kinderopvangcentra en peuterspeelzalen (ingezonden 1 juni 2012).

Antwoord van minister Kamp (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 22 juni 2012).

Vraag 1

Is het waar dat de jaarlijkse inspectie en eventuele herhaalinspecties op de kwaliteit van kinderdagverblijven, BSO en peuterspeelzalen waarvan de kosten € 1 000,– en € 1 200 zijn en voor controle van een gastouder € 400 zijn, worden gefinancierd door de overheid?

Antwoord 1

De kosten van het toezicht op en de handhaving van de kwaliteit op de kinderopvang en op de peuterspeelzalen worden sinds de invoering van de Wet kinderopvang gefinancierd uit een structurele storting van het Rijk in het gemeentefonds. De hoogte van deze storting is gebaseerd op landelijke financieringsafspraken. Daarbij is ondermeer uitgegaan van de volgende uitgangspunten. De kosten voor een reguliere inspectie in de kindercentra liggen tussen circa € 400 (voor een eerder goed beoordeelde organisatie) en circa € 2000. De kosten voor een reguliere inspectie van de gastoudervoorziening zijn circa € 250. Dit zijn gemiddelden op basis waarvan de landelijke financieringsafspraken zijn gemaakt. De werkelijke kosten van een inspectie zijn afhankelijk van de lokale situatie en van lokale financieringsafspraken.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoeveel herhaalinspecties (gespecificeerd in tweede, derde en eventuele volgende inspecties en verdeeld over kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang (BSO), peuterspeelzalen en gastouders) de GGD jaarlijks uitvoert?

Antwoord 2

In 2010 vonden er bij de kinderdagverblijven in totaal 611 herhaalinspecties en bij de buitenschoolse opvang in totaal 833 herhaalinspecties plaats. Het toezicht op de peuterspeelzalen volgens landelijke kwaliteitseisen en de gastouderopvang is van zo’n recente datum dat daarover geen geaggregeerde informatie beschikbaar is.

Vraag 3

Kunt u de Kamer berichten hoeveel geld is gemoeid met het uitvoeren van herhaalinspecties van kinderdagverblijven, BSO’s, peuterspeelzalen, gastouderbureaus’s en gastoudergezinnen?

Antwoord 3

Op basis van de landelijke financieringsafspraken, stort het rijk vanaf 2012 jaarlijks in totaal € 29,4 miljoen in het gemeentefonds. De werkelijk gemaakte kosten voor het toezicht op de verschillende soorten opvang worden bepaald door het aantal uitgevoerde inspecties en de financieringsafspraken die hierover tussen gemeenten en GGD-en zijn gemaakt. De kosten van een herinspectie zijn tevens afhankelijk van de aard van de eerder geconstateerde tekortkomingen, en het aantal uren dat de herinspectie kost. Hierover bestaat geen overzicht op een geaggregreerd niveau.

Vraag 4

Kunt u aangeven welke opties er zijn om de kosten die gemoeid zijn met herhaalinspecties te verminderen? Heeft u bijvoorbeeld overwogen om kinderopvangondernemingen, peuterspeelzalen en/of gastouders zelf de kosten voor herhaalinspecties van de GGD te laten betalen? Wat zijn de voor- en nadelen hiervan? Of is het hanteren van hogere boetes voor organisaties die herhaaldelijk de wet niet naleven, een optie?

Antwoord 4

De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de kinderopvang en peuterspeelzalen ligt primair bij de organisaties in de sector. Die kwaliteit dient te worden verbeterd, want er worden in de inspectierapporten nog te veel tekortkomingen op de wettelijke minimumeisen geconstateerd. Daarom heb ik, mede naar aanleiding van het rapport van de Commissie Gunning, het initiatief genomen om samen met alle betrokkenen een gezamenlijke kwaliteitsagenda op te stellen.¹ Daarvan maakt een striktere handhaving onderdeel uit: die ondernemers, die de regels niet naleven en daarin persisteren, moeten hard worden aangepakt.

Tevens geldt het onderscheid tussen het toezicht door de GGD en de handhaving door de gemeente. De GGD bepaalt of er een herinspectie vereist is. Dit is afhankelijk van de aard van de eerder geconstateerde tekortkomingen en tevens om te kunnen constateren of de tekortkomingen inmiddels al dan niet zijn opgelost. De gemeente is vervolgens aan zet om te handhaven. Daarvoor heeft de gemeente verschillende instrumenten. Dat betreft in de eerste plaats de bestuurlijke boete. Het doel hiervan is om de ondernemer voor een overtreding te straffen. De maximale hoogte van de boete bedraagt € 45 000 per overtreding en kan dus meerdere keren worden ingezet. Daarnaast kent de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen in samenhang met de Algemene wet bestuursrecht ook herstelsancties. Doel van deze sancties is een einde te maken aan een overtreding of herhaling van een overtreding te voorkómen. De bedragen van de dwangsom dienen in een redelijke verhouding te staan tot de zwaarte van het geschonden belang en tot de beoogde werking van de dwangsom.

De suggesties om de kosten van de herinspecties door de overtredende ondernemer zelf te laten betalen, evenals het hanteren van hogere boetes voor organisaties die herhaaldelijk de wet niet naleven, zal ik nader onderzoeken. Dit zal onderdeel uitmaken van een onderzoek naar de effectiviteit van gemeentelijke handhavingsbeleid. Onderzocht wordt welke interventies van gemeenten en GGD-en effectief zijn, het nalevingsgedrag van organisaties bevorderen en recidive tegengaan.

---

1 Kamerstukken II, 2011/12, 31 322, nr. 173.