Vragen van het lid Gesthuizen (SP) aan de minister van Veiligheid en Justitie over het negeren van adviezen van artsen bij de dreigende overlevering van een suïcidale Palestijn aan Zweden (ingezonden 6 juni 2012).

Antwoord van staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 22 juni 2012).

Vraag 1

Kent u de zaak van de heer S.¹, een Palestijnse vluchteling die in Syrië jarenlang zwaar is gemarteld gedurende een tien jaar lange detentie vanwege politieke dissidentie, waarbij vrouw en kind zijn vermoord, die thans in Nederland langdurig en permanent behandeld moet worden wegens zijn ernstige psychische toestand, maar nu overgeleverd dreigt te worden aan Zweden wegens verdenking van betrokkenheid bij strafbare feiten?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3, 4, 5, 6 en 7

Bent u bekend met het feit dat artsen de advocaat van deze man zelfs hebben afgeraden hem te vertellen over zijn dreigende overlevering, omdat het risico op zelfmoord te groot is?

Hoe kan het dat de overleveringskamer zonder pardon de overlevering heeft toegewezen? Als het risico van suïcide op de koop toe wordt genomen, waaraan heeft de overleveringskamer dan eigenlijk wél getoetst?

Vindt u het aanvaardbaar dat een man, over wie een psychiater en een psycholoog met klem stellen dat overlevering op dit moment niet acceptabel is wegens de psychische noodtoestand,² ³ toch naar Zweden overgeleverd dreigt te worden? Waarom worden deze adviezen van deskundigen genegeerd?

Waarom wordt de mogelijkheid niet bekeken of de man in Nederland te vervolgen is? Bent u bereid dat in overweging te nemen en die mogelijkheid bij uw overleg met de Zweedse autoriteiten te betrekken?

Welke mogelijkheden heeft u om te voorkomen dat deze man wordt overgeleverd dan wel de overlevering in ieder geval wordt uitgesteld? Indien u deze mogelijkheden niet heeft, bent u dan in ieder geval bereid met de Zweedse autoriteiten in overleg te treden om tot een aanvaardbare oplossing te komen, rekening houdend met de gezondheidssituatie van deze man? Zo nee, waarom niet?

Kunt u deze vragen uiterlijk 17 juni 2012 beantwoorden?

Antwoord 2, 3, 4, 5, 6 en 7

Ik heb van het openbaar ministerie (OM) vernomen dat de rechtbank de overlevering van betrokkene aan Zweden medio 2011 heeft toegestaan. Uit de uitspraak van de internationale rechtshulpkamer te Amsterdam blijkt niet dat de gezondheidsproblemen van betrokkene ter sprake zijn gebracht bij de behandeling van het verzoek tot overlevering. Overigens vormt dat ook geen onderdeel van het in de Overleveringswet voorgeschreven beoordelingskader van de rechter.

De gezondheidstoestand van betrokkene speelt wel een rol bij de feitelijke overlevering, in die zin dat de officier van justitie, conform de wet, om humanitaire redenen de overlevering kan uitstellen. Het OM heeft mij meegedeeld dat betrokkene een kort geding heeft aangespannen tegen de voorgenomen feitelijke overlevering, en dat de officier van justitie een nader onderzoek naar de gezondheidstoestand van betrokkene heeft gelast. Dit zal binnenkort plaatsvinden. De raadsman van betrokkene heeft het kort geding, dat aanvankelijk zou plaatsvinden op 18 juni 2012, daarop aangehouden. Dit betekent tevens dat de feitelijke overlevering niet aanstaande is.

---

1 Persoonsgegevens onderhands doorgegeven aan de bewindspersoon.

2 Psychiater: «Betrokken is zo getraumatiseerd met een ernstig psychiatrisch toestandsbeeld dat in ieder geval vanuit medisch-psychiatrisch en daarmee ook humane overwegingen, uitlevering aan Zweden, met het vooruitzicht daar te worden opgesloten (met of zonder isolatie) naar de overtuiging van ondergetekende, niet kan.» En voorts: «Behandeling in Zweden is niet passend mogelijk. Betrokkene heeft zulke chronische/complexe klachten die alleen in een gespecialiseerde instelling/kliniek behandeld kunnen worden.»

3 Psycholoog: «Wanneer de heer S. als onderdeel van een eventuele overlevering zijn vrijheid verliest inclusief gevangenschap en gedwongen transport, dan verwacht ik dat vanwege parallellen met zijn traumatisch verleden, zijn angstniveau zo hoog zal worden dat hij de dood als enige uitweg zou zien.» Voorts: «Met andere woorden, naar mijn deskundige mening zal de heer S. bij een eventuele gedwongen uitlevering aan Zweden uiterst suïcidaal worden en in een medische noodsituatie geraken.»