Vragen van het lid Helder (PVV) aan de minister van Veiligheid en Justitie over het bericht: «Folkerts vrij man» (ingezonden 22 juni 2011).

Antwoord van minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) (ontvangen 18 juli 2011). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 3152.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht: «Folkerts vrij man»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het hoogste rechtscollege in de deelstaat Hamburg gisteren definitief heeft bepaald dat Folkerts, een Duitse RAF-terrorist en de moordenaar van een Nederlandse politieagent zijn Nederlandse straf voor deze moord in Nederland niet hoeft uit te zitten en een vrij man is?

Antwoord 2

Het gerechtshof Hamburg heeft definitief beslist dat de straf die in Nederland is opgelegd aan het voormalig RAF-lid Folkerts, niet in Duitsland ten uitvoer zal worden gelegd. Deze beslissing laat onverlet dat de Nederlandse vrijheidsstraf gehandhaafd blijft en indien mogelijk door Nederland ten uitvoer zal worden gelegd.

Vraag 3

Welke overwegingen lagen er aan die beslissing ten grondslag?

Antwoord 3

Het gerechtshof Hamburg acht het ten uitvoer leggen van de Nederlandse vrijheidsstraf door de Duitse autoriteiten in strijd met het evenredigheidsbeginsel. Dat beginsel is neergelegd in artikel 49 lid 3 van het Handvest van de grondrechten van de EU. Daarbij overwoog het gerechtshof dat wanneer Folkerts in 1980 in Duitsland ook voor de in Nederland gepleegde daden zou zijn berecht, aan hem naast de veroordeling tot levenslang geen andere straf had kunnen worden opgelegd. Het Duitse recht kent geen meervoudige levenslange gevangenisstraf. Het Hof acht het onredelijk wanneer nu nog zou worden overgegaan tot tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf zoals opgelegd bij vonnis van de arrondissementsrechtbank Utrecht van 20 december 1977. Daarbij kent het Hof eveneens betekenis toe aan het feit dat Folkerts, nadat hij zijn Duitse straf had uitgezeten, al bijna 16 jaar een – in strafrechtelijk opzicht – correct en geresocialiseerd leven leidt.

Vraag 4

Is het zo dat een rechter in een ander land kan bepalen of een persoon met een veroordeling in Nederland, deze in Nederland opgelegde straf niet hoeft te ondergaan? Zo ja, deelt u mening dat het aan Nederland zelf is om dat te bepalen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

De Duitse rechter heeft zich uitgesproken over de vraag of tenuitvoerlegging van het Nederlandse vonnis in Duitsland toelaatbaar is. Over het recht op tenuitvoerlegging van de Nederlandse straf door Nederland, heeft het Hof zich niet uitgelaten. Dat blijft dan ook ter bepaling van Nederland. Het Nederlandse standpunt dat de tenuitvoerlegging nog altijd gewenst is, blijft ongewijzigd. Indien de mogelijkheid zich voordoet kan en zal Nederland deze straf dan ook ten uitvoer leggen.

Vraag 5

Welke mogelijkheden zijn er, ondanks dat Duitsland geen onderdanen uitlevert, om deze moordenaar alsnog zijn bij Nederlandse veroordeling opgelegde straf te laten uitzitten? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om dit per direct te bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

De Duitse autoriteiten hebben aangegeven dat tegen de beslissing van het Hof in Hamburg geen beroep mogelijk is, zodat naar Duits recht de middelen om over te gaan tot overname van de tenuitvoerlegging van de Nederlandse straf, zijn uitgeput. Folkerts staat sinds oktober 2001 door Interpol gesignaleerd ter fine van uitlevering aan Nederland. In die situatie komt door de uitspraak van het Hamburgse Hof geen verandering. Mocht Folkerts zich buiten Duitsland begeven, dan zal hij kunnen worden aangehouden en uitgeleverd.

Vraag 6

Klopt het dat de weduwe van de in Nederland vermoorde politieagent door zowel de Nederlandse als de Duitse Justitie niet in kennis is gesteld van deze uitspraak? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om de communicatie tussen justitie en slachtoffers beter te laten verlopen?

Antwoord 6

Het Hof in Hamburg heeft zijn beslissing door middel van een persbericht bekend gemaakt voordat het Duitse en Nederlandse departement van Justitie en ik op de hoogte waren gebracht. Als gevolg hiervan heeft de weduwe van de vermoorde politieman de uitspraak van het Duitse Hof via de media vernomen. Dat valt te betreuren, maar tegen het beleid inzake de bekendmaking van beslissingen door buitenlandse gerechten kan ik geen maatregelen treffen. Met de weduwe onderhoudt mijn departement regelmatig contact. Voor vragen of toelichting heeft zij een vast aanspreekpunt.

---

1 De Telegraaf, 18 juni 2011.