Vragen van de leden Ormel en Ferrier (beiden CDA) aan de minister van Buitenlandse Zaken over het recent opgelaaide geweld in de Soedanese regio Abyei (ingezonden 27 mei 2011).

Antwoord van minister Rosenthal en staatssecretaris Knapen (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 23 juni 2011).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het recent opgelaaide geweld in de Soedanese regio Abyei?

Antwoord 1

Nederland veroordeelt de inname van Abyei door het leger van Noord-Soedan en gelieerde milities, en de ontbinding van lokaal bestuur door presidentieel decreet. Het zijn schendingen van het vredesakkoord van 2005 waarbij Nederland getuige is. Nederland is bezorgd over de duizenden ontheemden en de plunderingen. Het Noorden moet haar troepen terugtrekken. Beide partijen moeten het geweld staken, humanitaire toegang bieden en verdere escalatie voorkomen.

De partijen moeten de dialoog hervatten over een duurzame politieke oplossing, in overeenstemming met het vredesakkoord van 2005 en de uitspraak van het Permanent Hof van Arbitrage over de grens van 2009.

Vraag 2

Deelt u de opvatting van de Amerikaanse regering dat de invasie van Abyei door het Soedanese leger disproportioneel en onverantwoordelijk is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Beide partijen hebben zich voorafgaand aan de inname van Abyei door het Soedanese leger schuldig gemaakt aan gewelddadigheden. Nederland veroordeelt ook dit geweld. De actie van het Soedanese leger is echter zeker disproportioneel en onverantwoordelijk en in strijd met de het vredesakkoord uit 2005 en de Kadugli-akkoorden van eerder dit jaar die voor een vreedzame oplossing hadden moeten zorgen.

Vraag 3

Welke rol speelt Nederland bij de de-escalatie van spanningen tussen de partijen, mede in het licht van het voorzitterschap van de werkgroep Abyei?

Antwoord 3

Nederland heeft meteen actie genomen in het weekend dat het Soedanese leger Abyei heeft ingenomen. Nederland heeft de inname van Abyei veroordeeld en onze EU-collega’s met succes opgeroepen tot gezamenlijke druk op Khartoum. Nederland zal de kwestie Abyei samen met andere internationale partners blijven aankaarten bij de Soedanese autoriteiten. Tevens pleit Nederland voor bespreking van deze kwestie in de Veiligheidsraad.

Vraag 4

Op welke manier is de Afrikaanse Unie betrokken bij het dit proces en hoe beoordeelt u de initiatieven die de Afrikaanse Unie tot nu toe heeft genomen?

Antwoord 4

De Afrikaanse Unie speelt een bemiddelende rol. De Afrikaanse Unie benadrukt dat er een pakketovereenkomst moet komen over alle uitstaande zaken die geregeld moeten worden als Zuid-Soedan onafhankelijk wordt, inclusief een vreedzame oplossing voor Abyei. Nederland staat achter de Afrikaanse Unie en probeert waar mogelijk samen met andere internationale partners verdere steun te verlenen.

Vraag 5

Kunt u een inschatting geven van de hulpbehoefte die is ontstaan als gevolg van de gewelddadigheden? Kunt u daarnaast aangeven welke initiatieven Nederland en de internationale gemeenschap neemt om vluchtelingenstromen op een goede manier op te vangen?

Antwoord 5

Het is op dit moment vanwege de onveiligheid en het gebrek aan humanitaire toegang, moeilijk om een goede inschatting te maken van de humanitaire noden in de stad Abyei en de omliggende dorpen. Schattingen van het aantal mensen dat Abyei ontvlucht is, lopen op tot 60 000. Internationale Organisatie voor Migratie heeft tot nu toe 22 000 ontheemden geregistreerd die vanuit Abyei naar Zuid-Soedan zijn gevlucht. De noden onder deze ontheemden en de lokale gemeenschappen zijn hoog, met name op het gebied van voedsel, water, gezondheid en noodonderdak. De humanitaire respons komt op gang maar moet worden opgevoerd. Humanitaire organisaties (NGO’s en VN-organisaties) vergroten hun aanwezigheid in de gebieden waar zich ontheemden bevinden.

Nederland kanaliseert de bijdrage voor humanitaire hulp in Soedan via het gezamenlijke noodhulpfonds van de VN, het Common Humanitarian Fund (CHF) voor Soedan om flexibel te kunnen inspringen op noden die gedurende het jaar ontstaan. Daarnaast financiert Nederland enkele NGO’s in Soedan. In 2010 heeft Nederland 7,3 miljoen EUR bijgedragen aan het CHF. Een bijdrage voor 2011 van 6 miljoen EUR wordt op dit moment voorbereid. Mocht er aanleiding zijn voor een additionele bijdrage bij de mid-term review van het CHF in juli dan zal dit welwillend worden bekeken binnen de mogelijkheden.