Vragen van het lid Slob (ChristenUnie) aan de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over bestrijdingsmiddelen in pangavis (ingezonden 23 december 2010).

Antwoord van minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (ontvangen 15 februari 2011). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 1042.

Vraag 1

Kent u het bericht «Pangasius verontreinigd: nVWA gaat vis testen»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat bestrijdingsmiddelen zoals Chloorpyrifos en Trifluralin in de Europese Unie (EU) verboden zijn om gebruikt te worden voor producten die bedoeld zijn voor consumptie? Zo ja, waarom kunnen producten die bestemd zijn voor consumptie en die deze bestrijdingsmiddelen bevatten wel ingevoerd worden?

Antwoord 2

Trifluralin mag in de Europese Unie niet meer worden gebruikt vanwege milieuoverwegingen. Het middel blijft namelijk lang aanwezig in het milieu. Chloorpyrifos daarentegen is toegelaten voor een breed scala aan toepassingen in een groot aantal EU-landen. Daarnaast hebben niet-EU-landen eigen wet- en regelgeving voor deze stoffen. Het is dus mogelijk dat in die landen het gebruik van trifluralin en chloorpyrifos is toegestaan. Overigens zijn er in de EU een groot aantal Maximum Residu Limieten (MRL’s) voor chloorpyrifos en trifluralin op groente en fruit, vlees, melk en eieren. Voor vis zijn echter nog geen Europese MRL’s normen voor gewasbeschermingsmiddelen vastgesteld. In geval van residuen die een mogelijk gevaar voor de gezondheid opleveren kan de VWA ook bij vis altijd optreden op basis van de Algemene Levensmiddelenverordening.

Vraag 3

Op welke wijze controleert de EU of Vietnam op de juiste wijze controleert dat alleen vis door geautoriseerde bedrijven die voldoen aan EU regelgeving wordt uitgevoerd naar de EU?

Antwoord 3

Om pangasiusfilet te mogen exporteren naar de Europese Unie, moet het exporterende land voorkomen op de lijst van landen waarvandaan visserijproducten in de Europese Unie mogen worden geïmporteerd. Bovendien moet het visverwerkende bedrijf waar de pangasiusfilet is geproduceerd voorkomen op de lijst van bedrijven die naar de Europese Unie mogen exporteren. Van toepassing zijn de verordeningen uit het hygiënepakket waarvan verordeningen (EG) 852, 853 en 854/2004 en 882/2004 de belangrijkste zijn. De Food and Veterinary Office van de Europese Unie voert inspecties ter plaatse uit om te zien of aan deze voorwaarden wordt voldaan.

Vietnamese pangasiusfilet mag in de Europese Unie alleen geïmporteerd worden via aangewezen Buitengrens Inspectie Posten (BIP's). Hier vindt een strenge controle plaats op de aanwezigheid van de vereiste documenten. Ook wordt gecontroleerd of de partij overeenkomt met de gegevens vermeld in de documenten en bovendien worden partijen steekproefsgewijs fysiek gecontroleerd, waarbij ook monstername en analyse kunnen worden toegepast.

Vraag 4

Deelt u de mening van de Vereniging van Visimporteurs dat het proces om te komen tot EU normen voor sporen van gewasbeschermers in vis moet worden versneld? Zo ja, welke stappen gaat u daarvoor zetten?

Antwoord 4

Het Bureau Risicobeoordeling van de nVWA heeft in 2008 en 2009 onderzoek gedaan naar contaminanten- waaronder gewasbeschermingsmiddelen- in kweekvis en concludeerde dat de aangetroffen concentraties dermate laag waren dat er geen risico was voor de volksgezondheid. Ook de aangetroffen hoeveelheden residuen uit het onderzoek van Kassa zijn dermate laag dat er geen aanleiding is het proces om te komen tot EU normen voor residuen van gewasbeschermingsmiddelen in kweekvis te versnellen.

Wel zal staatssecretaris Bleker van EL&I de aanwezigheid van residuen van trifluralin en chloorpyrifos in pangasiusfilet aankaarten bij de Vietnamese autoriteiten in het kader van het publiekprivate samenwerkingsprogramma tussen Nederland en Vietnam op het gebied van vis.

Vraag 5

Hoe verhouden de door Kassa aangetroffen hoeveelheden bestrijdingsmiddelen zich tot de normen die al wel bestaan voor residuen op groente, fruit, vlees, melk en eieren? Klopt het dat de gevonden waardes van Chloorpyrifos en Trifluralin boven de toegestane hoeveelheid zitten die op andere voedingsmiddelen mag zitten?

Antwoord 5

De MRL’s voor chloorpyrifos en trifluralin in vlees, melk en eieren zijn vastgesteld op de detectiegrens van 0,01 mg/kg. De gevonden waarden in de vis liggen hoger dan deze detectiegrens. Daarentegen liggen de chloorpyrifos- en trifluralingehalten die gevonden zijn in vis een orde van grootte lager dan de niveaus toegestaan voor residuen op sommige groente en fruit. Voor trifluralin zijn er voor een groot aantal soorten groente en fruit hogere MRL’s vastgesteld (zie ook antwoord op vraag 2). Deze MRL’s zijn bij de EU-harmonisatie door de EFSA veilig bevonden.

Vraag 6

Deelt u de mening dat bij genoemde stoffen ook rekening gehouden moet worden met de opeenstapeling van verschillende stoffen en de opeenstapeling op langere termijn?

Antwoord 6

In zijn algemeenheid zou in de risicobeoordeling rekening moeten worden gehouden met de blootstelling van mensen aan combinaties van actieve stoffen en eventuele onderling versterkende gevolgen voor de gezondheid van de mens. EU Verordening (EG) 396/2005 stelt dit verplicht, zodra de methodiek hiervoor beschikbaar is. Dat is momenteel nog niet het geval. De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) is bezig om deze methodiek te ontwikkelen. De Nederlandse overheid ondersteunt dit werk door expertise beschikbaar te stellen. Eén van de eerste stappen in dit traject is om te bepalen welke stoffen, voor wat betreft hun gevaareigenschappen, gezamenlijk beoordeeld moeten worden. Hierover loopt momenteel een onderzoeksproject gefinancierd door EFSA.

Opeenstapeling op langere termijn wordt al in de huidige systematiek van risicobeoordeling meegenomen. De toxicologische limietwaarde (Aanvaardbare Dagelijkse Inname, ADI) is ondermeer gebaseerd op toxicologische proefdierstudies met levenslange dagelijkse blootstelling aan een gewasbeschermingsmiddel. Schadelijke effecten als gevolg van herhaalde, langdurige blootstelling (al of niet veroorzaakt door stapeling van de stof in het lichaam) worden dus door de ADI afgedekt.

Vraag 7

Wat is de stand van zaken van de uitvoering van de motie Slob c.s.³ over ASC-gecertificeerde Pangasius?

Antwoord 7

Momenteel legt staatsecretaris Bleker van EL&I de laatste hand aan een brief over aquacultuur. In deze brief gaat de staatssecretaris ook in op de keurmerken welke momenteel voor de aquacultuur beschikbaar zijn, en hoe ik invulling zal geven aan motie 32500 XIII, nr. 62 van uw leden Slob, Koppejan, Jacobi en Houwers, motie 32500 XIII, nr. 48 van Jacobi, Koppejan, Slob, Van Veldhoven en Houwers, en motie 32500 XIII, nr. 61 van uw leden Slob, Koppejan, Jacobi, Dijkgraaf en Houwers, die allen betrekking hebben op het ASC keurmerk.

---

1 VARA Kassa, 18 december 2010.

3 Kamerstuk 32 500 XII, nr. 61.