Vragen van de leden Schaart en Taverne (beiden VVD) aan de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie over de positie van Apple in de leveringsovereenkomst tussen uitgevers en abonnees (ingezonden 18 januari 2011).

Antwoord van minister Verhagen (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) (ontvangen 7 februari 2011).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de artikelen «Apple zet uitgevers buitenspel op iPad» en «Apple jaagt kranten op stang»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat het Amerikaanse bedrijf Apple zich als tussenpersoon in de relatie tussen de Nederlandse uitgever en Nederlandse abonnee plaatst en regels afdwingt voor hun onderlinge leveringsovereenkomst? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Uit de berichtgeving komt naar voren dat Apple onlangs aan Nederlandse en Belgische uitgevers heeft laten weten ze strenger aan de regels van de bestaande contracten voor het direct aanbieden van digitale edities op de iPad te zullen houden. Er zouden geen abonnementen op iPad-versies meer buiten de App Store om mogen worden aangeboden. Verschillende uitgevers geven aan te vrezen dat dit zou kunnen betekenen dat abonnees van de papieren editie geen gratis toegang meer kunnen krijgen tot de iPad-versie, er 30% van de abonnementsopbrengsten van de iPad-editie aan Apple moet worden betaald en dat de uitgever niet meer kan beschikken over de klantgegevens van abonnees van de iPad-editie.

Ik kan me de schrik en verontrusting bij sommige uitgevers op zich voorstellen, omdat ze nieuwe kansen zien op de iPad en deze boodschap niet verwacht hadden. Echter, de exacte plannen van Apple en de consequenties daarvan zijn nog niet duidelijk. Tussen de partijen vindt nog nader overleg plaats. De Persgroep geeft bijvoorbeeld aan dat het daarom nog te vroeg is om bezorgd te zijn over de plannen van Apple2. Vooralsnog kan hierover dan ook geen oordeel worden gegeven.

Vraag 3

Deelt u de mening dat op zijn minst de schijn van machtsmisbruik wordt gewekt? Bent u bereid de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) te verzoeken deze kwestie met spoed in onderzoek te nemen?

Antwoord 3

Zoals hierboven aangegeven, zijn de exacte plannen van Apple nog onduidelijk. Er kan daarom niet worden beoordeeld of sprake is van misbruik. Ook is de vraag of Apple een machtspositie op deze markt heeft. Voor uitgevers bestaan er verschillende mogelijkheden om digitale edities van kranten en tijdschriften aan te bieden. Digitale edities kunnen bijvoorbeeld worden aangeboden via internet, zodat ze ook (via de browser) op de iPad te lezen zijn. In een reactie noemt NRC dit als mogelijkheid, indien er geen oplossing met Apple wordt gevonden2.

Indien er sprake is van machtsmisbruik, kan de NMa hiertegen optreden. Hiertoe heeft zij een zelfstandige onderzoeksbevoegdheid. Als minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie ben ik verantwoordelijk voor het algemene functioneren van de NMa. Bij de keuze ten aanzien van mededingingsonderzoeken baseert zij zich op verschillende signalen, waaronder klachten van gedupeerde marktpartijen. Vooralsnog zijn er geen klachten van uitgevers over deze kwestie bij de NMa binnengekomen. Dit neemt niet weg dat zij de ontwikkelingen nauwlettend blijft volgen en daarbij bijvoorbeeld duidelijkheid probeert te krijgen over de plannen van Apple.

Vraag 4

Deelt u de zorg dat het handelen van Apple net als nu al in België een rem zal zetten op het willen en kunnen innoveren van uitgevers en mogelijk andere sectoren?

Antwoord 4

Onduidelijkheid over de exacte plannen van Apple kan leiden tot een afwachtende houding bij uitgevers om nieuwe initiatieven te ontwikkelen. In de berichtgeving wordt hierop door een Belgische uitgever gedoeld1. Mede met het oog hierop is het van groot belang dat er snel duidelijkheid komt over de plannen.

Vraag 5

Wilt u per omgaande contact zoeken met Eurocommissaris Kroes en haar vragen om een harde EU-brede aanpak?

Antwoord 5

Naar aanleiding van de berichten in de media heeft de NMa contact opgenomen met de Europese Commissie en mededingingsautoriteiten in andere lidstaten. Ook daar worden de ontwikkelingen gevolgd, maar is geen formeel onderzoek gestart. Uitzondering is België, waar de minister van Economie de Mededingingsautoriteiten gevraagd heeft een onderzoek te starten. Ook zij blijken echter nog geen duidelijkheid te hebben over de exacte plannen van Apple en de consequenties daarvan. Ik ben daarom van mening dat een EU-brede aanpak in deze specifieke kwestie vooralsnog niet aan de orde is. Dit neemt niet weg dat de Europese Commissie het handelen van Apple in het algemeen kritisch volgt. In 2010 startte de Commissie bijvoorbeeld een onderzoek naar het weren van bepaalde programmeertalen uit de App Store door Apple.


X Noot
1

NRC en De Standaard, 14 januari 2011.

X Noot
2

Volkskrant.nl, «Apple wil meer geld voor iPad-kranten», 14 januari 2011.

Naar boven