Vragen van de leden Timmermans en Albayrak (beiden PvdA) aan de minister van Buitenlandse Zaken over de nieuwe Hongaarse mediawet (ingezonden 23 december 2010).

Antwoord van minister Rosenthal (Buitenlandse Zaken) en staatssecretaris Knapen (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 21 januari 2011).

Vraag 1

Kent u de mediawet die op 20 december 2010 door het Hongaarse parlement is aangenomen?¹

Antwoord 1

Ja, daar heb ik op hoofdlijnen kennis van kunnen nemen.

Vraag 2

Roept deze wet een nieuw mediaorgaan in het leven (NMTA) dat tot doel heeft na te gaan of media wel objectief genoeg zijn? Moeten alle in Hongarije actieve media zich verplicht bij dit orgaan registreren? Deelt u de mening dat dit op zijn minst op gespannen voet staat met de persvrijheid, zeker gelet op het feit dat NMTA gehele gecontroleerd wordt door de politieke meerderheid in het Hongaarse parlement?

Antwoord 2

De wet roept een nieuw mediaorgaan in het leven dat een toezichthoudende rol heeft. De wet bepaalt onder meer dat uitgevers van gedrukte media, internet providers en alle TV zenders (kanalen) zich officieel dienen te registreren.

De nieuwe Hongaarse Mediawet kan inderdaad strijdig zijn met de persvrijheid.

Het is daarom goed dat de Europese Commissie (EC) deze wet analyseert.

Vraag 3

Staan in deze wet bepalingen die journalisten en media verplichten «objectief verslag te doen», waarbij hoge boetes kunnen worden uitgedeeld indien NMTA tot de conclusie komt dat de berichtgeving «niet objectief genoeg» was? Hoe verhoudt deze bepaling zich met de redactionele vrijheid, die als hoeksteen van de persvrijheid kan worden beschouwd?

Antwoord 3

Het klopt dat de wet journalisten en media verplicht objectief verslag te doen. De nieuwe Hongaarse Mediawet geeft niet het juiste signaal af over het belang van de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid.

Persvrijheid en onafhankelijke media zijn belangrijke verworvenheden en fundamentele mensenrechten in de EU. Ze bevorderen vrijheid van meningsuiting, dragen bij aan het aan de kaak stellen van mensenrechtenschendingen en geven mensen een vrije stem in het democratisch proces.

In een eerste officiële reactie op internationale kritiek op de Mediawet heeft de Hongaarse regering gezegd dat deze beperkingen juridisch gezien in lijn zijn met Europese juridische kaders.

Vraag 4

Deelt u de kritiek van de Europese en de Wereldassociatie van krantenuitgevers (ENPA en WAN-IFRA) die van oordeel zijn dat de nieuwe wet een ernstige inbreuk vormt op de persvrijheid in Hongarije?² Zo ja, bent u dan bereid steun uit te spreken voor de positie van ENPA en WAN-IFRA? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

De nieuwe Hongaarse mediawet geeft niet de juiste signalen af. Als blijkt dat de wet inderdaad strijdig is met de Europese regelgeving, normen en waarden (het EU-aquis) en het EVRM, dan hebben naast de Commissie ook de EU-lidstaten een verantwoordelijkheid landen aan te spreken. Nederland zal dat ook doen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de nieuwe mediawet een inbreuk is op de persvrijheid en daarmee een inbreuk op Europese verplichtingen die Hongarije bij toetreding tot de Europese Unie (EU) is aangegaan? Zo ja, welke actie gaat u in de EU, Raad van Europa en/of OVSE ondernemen om de kwestie van de persvrijheid in Hongarije aan de orde te stellen? Zo nee, kunt u dan uitleggen in hoeverre de nieuwe mediawet in lijn is met Europese verplichtingen die Hongarije is aangegaan?

Antwoord 5

Zoals onder 4.

---

1 Nrc, Hongarije neemt strenge mediawet aan, 20 december 2010.

2 Wan-press.org, «Hungarian Media Law Fuels International Concern», 13 december 2010.