Beleidsregels werkzaamheden ten behoeve van rechtsbijstand pilot Hillesluis

Het bestuur van de Raad voor Rechtsbijstand,

gelet op artikel 37b, derde lid van de Wet op de rechtsbijstand,

Besluit:

HOOFDSTUK I ALGEMEEN

Artikel 1 Begripsbepalingen

In deze beleidsregels wordt verstaan onder:

a. de wet:

de Wet op de rechtsbijstand;

b. bestuur:

het bestuur van de Raad, bedoeld in artikel 3 van de wet;

c. rechtsbijstandverlener:

de advocaat die ingeschreven is bij de Raad voor Rechtsbijstand en die werkzaamheden verricht ten behoeve van rechtsbijstand in het kader van de pilot;

d. rechtsbijstandverlening:

de door de rechtsbijstandverlener in de pilot te verrichten werkzaamheden, met uitzondering van werkzaamheden die binnen een toevoeging vallen;

e. de pilot:

de pilot in Hillesluis;

f. overeenkomst:

de overeenkomst op basis van deze beleidsregels tussen het bestuur van de Raad en de rechtsbijstandverlener.

Artikel 2 Doel

Deze beleidsregels hebben tot doel een kader te stellen onder welke voorwaarden een vergoeding verleend kan worden voor de te verrichten werkzaamheden ten behoeve van rechtsbijstand in de verkennende fase van een pilot in Rotterdam Zuid, als bedoeld in art. 37b Wrb en onder de voorwaarden die in deze beleidsregels zijn beschreven.

HOOFDSTUK II VOORWAARDEN

Artikel 3 Algemeen

• 1. Het bestuur stelt de volgende kwaliteitscriteria vast en vraagt in het kader van de pilot de instemming van de betrokken rechtsbijstandverlener tot het uitvoeren van de werkzaamheden, indien hij/zij die aan de volgende voorwaarden voldoet:

  • a. ingeschreven is bij de Raad voor Rechtsbijstand;

  • b. kennis heeft van en noodzakelijke ervaring heeft op meerdere (sociale) rechtsgebieden;

  • c. er een overeenkomst gesloten is tussen de rechtsbijstandverlener en het bestuur onder de in lid 2 en 3 opgenomen voorwaarden. Alleen rechtsbijstandverleners met wie een overeenkomst is gesloten komen in aanmerking voor de vergoeding.

• 2. Het bestuur sluit de in lid 1 bedoelde overeenkomst onder de voorwaarde dat het bestuur met een opzegtermijn van één maand de overeenkomst kan beëindigen indien:

  • a. de inschrijving van de rechtsbijstandverlener bij de Raad is vervallen;

  • b. indien wijziging van het beleid daar aanleiding toe geeft;

  • c. indien de Raad voor dit doel niet over de financiële middelen beschikt de pilot na de verkennende fase voort te zetten;

  • d. indien wijziging van de aan de overeenkomst ten grondslag liggende wettelijke bepalingen of wijziging van andere wettelijke bepalingen daar aanleiding toe geeft.

• 3. De rechtsbijstandverlener verleent medewerking aan de evaluatie van de pilot en levert gegevens aan ten behoeve van die evaluatie. Het beroepsgeheim van de rechtsbijstandsverlener alsmede de privacy van de rechtzoekende worden daarbij geëerbiedigd.

Artikel 4 Beschikbaar stellen vergoeding

De vergoeding wordt beschikbaar gesteld aan de rechtsbijstandverlener.

Artikel 5 De vergoeding

• 1. De vergoeding bedraagt € 108,57 exclusief BTW per uur aan werkzaamheden die zijn verricht in het kader van de verkennende fase van de pilot. Dat kan onder andere gaan om:

  • voorbereiding van een/meerdere cases voor de bijeenkomsten

  • aanwezigheid bij bijeenkomsten

  • deelname aan intakegesprekken met sociale wijkteams

  • andere werkzaamheden die voortvloeien uit de casusbesprekingen.

Artikel 6 Aanvragen vergoeding en besluit

• 1. De vergoeding voor de in behandeling genomen zaak in de pilot wordt door de rechtsbijstandverlener binnen één maand na afronding van die zaak gedeclareerd op een door de Raad voorgeschreven formulier. In dit formulier wordt toegelicht waaruit de werkzaamheden hebben bestaan en hoeveel tijd daaraan is besteed.

• 2. Het bestuur neemt op basis van het declaratieformulier een besluit over de vergoeding. Het besluit wordt kenbaar gemaakt door het uitbetalen van de vergoeding, hetgeen zal geschieden binnen dertig dagen na ontvangst van het declaratieformulier.

• 3. De vergoeding wordt direct vastgesteld.

HOOFDSTUK III TOEPASSING

Artikel 7 Vergoedingsplafond

• 1. Het vergoedingsplafond van deze beleidsregels is voor de pilot vastgesteld op maximaal € 12.500 ex BTW.

• 2. De pilot eindigt op 1 augustus 2019.

Artikel 8 Inwerkingtreding

• 1. Deze beleidsregels treden in werking op de dag na publicatie daarvan in de Staatscourant en werken terug tot en met 1 april 2019.

• 2. Deze beleidsregels vervallen met ingang van 1 oktober 2019.

Artikel 9 Aanhalen beleidsregels

Deze beleidsregels worden aangehaald als ‘Beleidsregels werkzaamheden ten behoeve van rechtsbijstand pilot Hillesluis.’

Deze beleidsregels zullen met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

Utrecht, 28 augustus 2019

J.H. Gerritsen, Algemeen directeur/bestuurder Raad voor Rechtsbijstand

TOELICHTING

Algemeen

In het regeerakkoord uit 2017 is de opdracht tot de modernisering van het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand opgenomen. In 2018 heeft het Ministerie van Justitie en Veiligheid de contouren van die modernisering vormgegeven door ontwerpsessies met professionals die werken in en rond het stelsel. In het nieuwe stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand moet de rechtzoekende en het probleem dat hij of zij ervaart centraal staan. Het perspectief van mensen is het startpunt en vormt de basis voor de inrichtingskeuzes die worden gemaakt in het nieuwe stelsel.

Rotterdam Zuid heeft een specifieke inwonersgroep, waarvan relatief veel mensen in aanraking komen met (juridische) problemen en gesubsidieerde rechtsbijstand. Het idee voor deze pilot is onder andere ontstaan in overleg met het Nationaal Programma Rotterdam Zuid en de gemeente Rotterdam. De pilot zal plaatsvinden in Hillesluis, een van de wijken in Rotterdam Zuid. Met de pilot wordt beoogd betere oplossingen te leveren voor mensen in Hillesluis die problemen ervaren op zowel juridisch als sociaal gebied. Het is de bedoeling dat, als in de pilot ervaringen worden opgedaan die voor deze groep rechtzoekenden goed werkt, dit, waar nodig met aanpassingen op basis van de lokale situatie, ook op andere plekken in Nederland kan worden toegepast.

In de pilot staan de rechtzoekende en zijn of haar probleem centraal. Doel van de pilot is om in de praktijk te leren wat er goed werkt om de problemen van deze specifieke kwetsbare groep sneller en effectiever aan te pakken, en geeft daarnaast ook een beeld van de problemen die deze doelgroep ervaart. Het sociale wijkteam, de vraagwijzer en de sociaal raadslieden van de gemeente, de sociale advocatuur, het Juridisch Loket en het welzijnswerk zijn gezamenlijk gestart met de inventarisatie van de juridische aspecten van de problemen van de kwetsbare groep bewoners van deze wijk. Het beoogde effect is dat, door hechtere netwerken en betere verbindingen tussen sociaal en juridisch domein de juiste hulpverlener op het juiste moment wordt ingeschakeld, zodat er snellere en betere oplossingen voor mensen worden bereikt. In de eerste verkennende fase van de pilot worden maximaal 60 zaken van bewoners in kaart gebracht met een actiegericht onderzoek. Actiegericht onderzoek is een manier om inzicht te verkrijgen in hoe een praktijk verloopt, eerste resultaten in beeld te brengen en tegelijk is het een interventie om verder te komen in een gewenste beweging of verandering (in werkwijze, werkhouding, samenwerking, elkaar kennen). Deze eerste fase loopt tot de zomer van 2019. Op basis van de eerste uitkomsten maken de partijen afspraken over de te beproeven werkwijze en de monitoring en evaluatie in het vervolg van de pilot. Er zal continu worden gemonitord, geëvalueerd en waar nodig aangepast om de processen te optimaliseren en mensen sneller en effectiever aan een oplossing te helpen. Met dataverzameling worden de kosten en baten van deze geïntensiveerde samenwerking in kaart gebracht.

Rechtsbijstandverlening

Voor het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand is deze pilot interessant omdat wordt onderzocht hoe via een intensievere samenwerking tussen het sociale en het juridische domein op meer effectieve wijze de problemen van mensen kunnen worden opgelost. De rechtzoekende en zijn of haar probleem staan daarbij centraal.

Juridische problemen hebben grote invloed op de levens van mensen. Door hen tijdig en adequaat te helpen wordt erger voorkomen. Hiervoor is nodig dat op het juiste moment juridische hulp wordt ingeschakeld bij sociale problemen én dat er waar nodig sociale hulp wordt ingeschakeld bij juridische problemen.

De bijdrage van de advocaat in de verkennende fase van de pilot bestaat eronder andere uit dat deze casuïstiek verzamelt, inbrengt en bespreekt met andere hulpverleners in vier bijeenkomsten. Uit de bijeenkomsten kunnen andere werkzaamheden voortvloeien, zoals deelname aan een intakegesprek van een sociaal wijkteam wanneer er mogelijk sprake is van een situatie met ook een complex juridisch element. Deze beleidsregels zijn ervoor bedoeld om advocaten de gelegenheid te geven werkzaamheden uit te voeren in het kader van deze pilot en een vergoeding te krijgen voor die bestede uren.

Het projectresultaat van deze fase van de pilot is dat er op basis van de casusbesprekingen en andere werkzaamheden enerzijds informatie wordt opgehaald over de problemen van de mensen in Hillesluis en anderzijds dat er in de praktijk met professionals leerpunten worden opgedaan over de samenwerking, de manier van de verschillende aspecten van de problematiek worden onderscheiden en wat er werkt om problemen snel en effectief op te lossen. In de pilot worden deze aspecten nader beproefd.

Financiering

De Raad voor Rechtsbijstand is verantwoordelijk voor de financiering van de inzet van de advocaten tijdens deze pilot. Er wordt een forfait toegekend dat overeenkomt met ongeveer 1 punt per uur werk dat voortvloeit uit deelname aan de verkennende fase van de pilot. De vergoeding wordt verstrekt op basis van een door de rechtsbijstandverlener ingevuld declaratieformulier waarin verantwoording wordt afgelegd voor de werkzaamheden die zijn uitgevoerd in het kader van de verkennende fase van de pilot. De ontvangen declaratieformulieren worden beoordeeld in volgorde van de datum van ontvangst door het bestuur van de raad. Op basis van het declaratieformulier neemt het bestuur van de raad een besluit over het uitbetalen van de vergoeding. Het besluit wordt kenbaar gemaakt door het uitbetalen van de vergoeding. Dit zal gebeuren binnen dertig dagen na ontvangst van het declaratieformulier.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1

Artikel 1 bevat onder andere definities voor de betrokken partijen in deze beleidsregels en omschrijft de pilot. Er wordt naar gestreefd gedurende de looptijd van de verkennende fase 60 zaken te behandelen. De werkzaamheden van de rechtsbijstandverlener in dit bijzondere project ten behoeve van de rechtsbijstandverlening in het kader van 37b van de wet, zijn beperkt van omvang.

Artikel 2

In dit artikel is de doelstelling van de beleidsregels geformuleerd. Het algemene deel van de toelichting bevat een nadere toelichting van de pilot en welke doelstellingen de pilot heeft.

Artikel 3

Dit artikel geeft de voorwaarden weer voor de verlening van de vergoeding.

In het eerste lid is geformuleerd aan welke kenmerken de ingeschakelde rechtsbijstandverlener moet voldoen. Ook is hier benadrukt dat de bijzondere aanvraag- en vergoedingsregels voor te verlenen rechtsbijstand louter zien op zaken die in deze pilot worden behandeld.

Daarnaast worden enkele algemene voorwaarden gesteld waaronder de overeenkomst tussen het bestuur van de Raad voor Rechtsbijstand en de rechtsbijstandverlener gesloten wordt.

Het is belangrijk dat de pilot goed wordt geëvalueerd om te kunnen beoordelen of de gekozen aanpak werkt. Vandaar dat noodzakelijk is dat de rechtsbijstandverleners alle medewerking aan de op te zetten evaluatie geven, zo is tot uitdrukking gebracht in het derde lid.

Artikel 4

In dit artikel is geformuleerd aan wie de vergoeding beschikbaar wordt gesteld.

Artikel 5

In het eerste lid is de geldende vergoeding opgenomen. De verkennende fase beslaat de fase tussen 1 april en 1 augustus 2019 waarin er door rechtsbijstandverleners werkzaamheden zijn uitgevoerd om samen met de overige deelnemers (wijkteam, Vraagwijzer, Humanitas en Juridisch Loket) op basis van casuïstiek toe te werken naar een werkwijze voor de pilot in Hillesluis.

Artikel 6

In dit artikel is de vaststelling van de vergoeding beschreven. Er is beschreven dat een rechtsbijstandverlener in aanmerking komt voor een vergoeding als gebruik wordt gemaakt van het vastgestelde formulier met daarin een toelichting op de verleende rechtsbijstand. Dit formulier wordt aan rechtsbijstandverleners met wie een overeenkomst is gesloten toegestuurd. De vergoeding wordt direct vastgesteld. Met deze werkwijze is tevens beoogd dat de resultaten van de pilot goed kunnen worden geëvalueerd. De hiermee verkregen gegevens kunnen onder meer worden benut voor de evaluatie van de pilot.

Artikel 7

Dit artikel bevat het vergoedingsplafond. Als het plafond wordt bereikt dan eindigt de pilot. Aanvragen die worden ingediend nadat het vergoedingsplafond is bereikt, worden afgewezen.

Artikel 8

De beleidsregels hebben een looptijd van vier maanden en eindigen op 1 september 2019. De beleidsregels werken met terugwerkende kracht vanaf 1 april 2019. Vanaf dat moment zijn er door rechtsbijstandsverleners in Rotterdam Zuid werkzaamheden verricht in het kader van de pilot. Deze terugwerkende kracht kan geen nadelige gevolgen hebben voor betrokkenen. Waar de declaratietermijn van één maand voor werkzaamheden die zijn uitgevoerd in het kader van de pilot is, al is verstreken ten tijde van de publicatiedatum van deze beleidsregels, wordt die declaratie alsnog door het bestuur van de raad in behandeling genomen.