30 300 X
Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2006

nr. 31
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 november 2005

Hierbij informeer ik u over de ontwikkelingen in de afgelopen jaren op het gebied van het vastgoed van Defensie. Deze brief gaat tevens in op de resultaten van de stofkamoperatie waar het de militaire terreinen en andere infrastructuur betreft, zoals toegezegd tijdens de begrotingsbehandeling Defensie 2004. Waar in de brief de term «vastgoed» wordt gebruikt, worden zowel gebouwen als terreinen bedoeld.

Ieder overzicht van het vastgoed van het ministerie van Defensie is niet meer dan een momentopname van een situatie die aan voortdurende verandering onderhevig is. Om een beter inzicht in de ontwikkeling van het defensievastgoed te krijgen, is het noodzakelijk een langere termijn in ogenschouw te nemen. Daarom is in deze brief de stand van zaken met betrekking tot het vastgoed op drie momenten bezien: in 1992, in 2005 en een prognose voor 2009. Het jaar 1992 is als ijkpunt gekozen omdat sinds dat jaar de maatregelen uit de Defensienota 1991 «Herstructurering en verkleining» werden uitgevoerd. Ondanks het feit dat het bijhouden van vastgoedgegevens in dat jaar anders gebeurde dan heden. De meting van 2005 geeft de huidige situatie weer. In 2009 moeten, op grond van de huidige planning, de meeste gevolgen voor het defensievastgoed van alle tot nu toe genomen maatregelen hun beslag hebben gekregen.

Vastgoedbesluiten

Uit oogpunt van doelmatigheid streeft Defensie ernaar het aantal militaire vastgoedlocaties verder te verminderen. Dit gebeurt door zoveel mogelijk activiteiten te concentreren op grotere vastgoedlocaties. Deze ontwikkeling heeft in het kader van het «Nieuwe Evenwicht» een extra impuls gekregen.

• Zo is in de Prinsjesdagbrief besloten tot het afstoten van de marinevliegkamp Valkenburg, de vliegbasis Twenthe, de vliegbasis Soesterberg en het kazernecomplex Ede-Oost.

• In het kader van de stofkamoperatie werd bij een verdere zoekslag van de kleinere vastgoedlocaties geoordeeld of ze mogelijk afgestoten zouden kunnen worden. Er is besloten tot afstoting van de Korporaal van Oudheusden kazerne (Hilversum) en het Jesserunkamp (Soest). Deze studie heeft verder geleid tot het besluit tot het afstoten van het Instituut Defensieleergangen (Den Haag), de Marinekazerne Driehuis (Velsen), het depot Ceremoniële tenuen (Rijswijk) en het BICKL in Utrecht.

• De besluitvorming over de huisvesting van de «Haagse staven» leidt tot een vermindering met achttien vastgoedlocaties in de regio Den Haag.

• Begin 2005 is met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit overeengekomen ruim vijftig objecten over te dragen, met een oppervlakte van ruim 2100 hectare (Kamerstuk 29 997, nr. 1).

In de bijlage treft u een overzicht aan van af te stoten complexen, voor zover ze eigendom zijn van defensie en groter zijn dan 0,2 ha. Daarnaast worden studies uitgevoerd naar de afstoting van enkele tientallen andere complexen, de meeste op middellange termijn. Begin volgend jaar zal ik u een overzicht doen toekomen waarin het totale vastgoed van het ministerie van Defensie is opgenomen.

Overzicht ontwikkeling defensievastgoed

Op dit moment heeft Defensie ongeveer 500 vastgoedlocaties die groter zijn dan 0,2 hectare. Deze terreinen en gebouwen beslaan gezamenlijk ongeveer 35 000 hectare. Dit hoge aantal vastgoedlocaties is mede het gevolg van de regionale spreiding van bepaalde functies. Zo zijn de vastgoedlocaties van de Koninklijke marechaussee meestal bij grensovergangen en grotere kazernes gesitueerd. Overigens zijn veel vastgoedlocaties geconcentreerd met andere. Voorbeelden van deze vastgoedcon- centraties zijn het Nieuwe Haventerrein in Den Helder en de omgeving van Soesterberg.

Eind 2009 bedraagt het aantal defensielocaties groter dan 0,2 hectare naar verwachting ongeveer 360 objecten. Deze vastgoedlocaties beslaan dan een terreinoppervlakte van ongeveer 29 000 hectare. Het totale terreinoppervlak van de af te stoten vastgoedlocaties bedraagt naar huidige inzichten dus ongeveer 6000 hectare. Dit is ruim 17% van het totaal.

In figuur 1 wordt het verloop weergegeven van de hoeveelheid hectaren terreinoppervlak over de periode 1992 tot en met 2009.

Figuur 2 geeft het verloop weer van het bruto vloeroppervlak aan gebouwen dat op de terreinen in gebruik is.

Figuur 1

Figuur 2

Dit jaar is het terreinoppervlak ten opzichte van 1992 afgenomen met ongeveer 17% en het bruto vloeroppervlak van de gebouwen met ongeveer 1,5%.

In de periode tot en met 2009 zal het terreinoppervlak nog met ruim 17% afnemen en het bruto vloeroppervlak van de gebouwen met bijna 22%.

In totaal neemt het terreinoppervlak van het defensievastgoed in de periode van 1992 tot en met 2009 af met 31% en het bruto vloeroppervlak met bijna 23%.

De Staatssecretaris van Defensie,

C. van der Knaap

OBJECT (IN EIGENDOM, GROTER DAN 0,2 HA)	PLAATS
Afstoting in het kader van feniks
MVK Valkenburg	Katwijk
Vlb. Soesterberg	Soest
kazernecplx Ede Oost	Ede
Vlb. Twenthe	Enschede
afstoting aan het ministerie van lnv
cplx Koningsweg noord	Arnhem
cplx Zeven Provinciën	Arnhem
Isabella kazerne buitengebied	Vught
ot De Dellen	Heerde
ot Het Groote Veld 1	Vorden
ot Het Groote Veld 2	Vorden
ot Het Groote Veld 3	Vorden
ot Het Groote Veld 4	Vorden
ot Het Groote Veld 5	Lochem
ot Het Groote Veld 6	Vorden
ot Rhenen	Rhenen
ot Ballooërveld	Aa en Hunze
ot Havelte Oost (gedeeltelijk)	Westerveld
sb/ot Anloo	Aa en Hunze
sb Gorssel	Gorssel
mc Nistelrode	Bernheze
mc Tilburg	Tilburg
mc Baarle-Nassau	Baarle-Nassau
mc Bergen (gedeeltelijk)	Bergen (nh)
mc Bussum	Bussum
mc De Rips-Oploo	Sint Anthonis
mc Dongen	Loon op Zand
mc Egmond a/d Hoef	Bergen (nh)
mc Elsendorp	Sint Anthonis
mc Valkenswaard	Valkenswaard
mc Veldhuizen	Apeldoorn
mc Wanroy	Sint Anthonis
mc Zeeland	Landerd
mc Spoordonk	Oisterwijk
Kamp Buitenveld	Gilze/Rijen
fort Everdingen	Vianen
fort Honswijk/Lunet/gedekte weg	Houten
mc Alverna	Wijchen
mc Erp	Veghel
mc Heesch	Bernheze
mc Schaijk	Landerd
mc Wilp	Voorst
site te Twekkelo	Enschede
mmc Benschop	Lopik
mmc Scherpenberg	Apeldoorn
mmc Bruineveld	Hellendoorn
mmc Donderen	Tynaarlo
mmc Nieuw Balinge	Westerveld
mmc Stegerveld	Ommen
transmitter site	Roerdalen
vbdcen Kwaaklaan	Oegstgeest
zendercplx Beckum	Hengelo
Kop van Deelen	Ede
Pompgebouw Klu	Ede
MMC Austerlitz	Austerlitz
Vlakte v Waalsdorp (gedeeltelijk)	Den Haag
Kamp Buitenveld	Gilze/Rijen
Munitie magazijnencmplx 6	Loon op Zand
Vliegveld Bergen	Bergen
afstoting in kader stofkamoperatie/huisvesting Haagse staven/diverse projecten
Kpl v. Oudheusdenkazerne	Hilversum
marinekazerne Driehuis	Velsen
Instituut Defensie Leergangen	’s-Gravenhage
Depot Ceremoniële Tenuen	Rijswijk
Jessurunkamp Soestduinen	Soest
BICKL Utrecht	Utrecht
LC Maartensdijk	De Bilt
MvD J. van Nassaustraat	’s-Gravenhage
Kmar cplx Leiden	Leiden
Pr. W. Alexanderkazerne	Gouda
HkKlu Binckhorstlaan	’s-Gravenhage
De Constant Rebecquekaz	Eindhoven
Frederik Hendrikkazerne	Vught
Frederik Hendrikkazerne (gedeeltelijk)	Venlo
Generaal Winkelmankazerne	Vierhouten
Kon. Wilhelminakazerne	Woensdrecht
Saksen Weimarkazerne	Arnhem
ot De Grote Heide (gedeeltelijk)	Venlo
ot De Kommen	Maastricht
ot Distelberg	Haaren
LUASK Botgat	Zijpe
schietkamp Falga	Den Helder
vm Schietbaan Hoek van Holland	Rotterdam
brigade Eindhoven	Eindhoven
brigade mtv Coevorden	Coevorden
Defensiekantoor	Kerkrade
district nb/l	s-Hertogenbosch
kantoorgebouw DGW&T	Vught
Kranenburg Noord	Harderwijk
Vm. brig.gebouw Roosendaal	Roosendaal
mmc Hembrug	Zaanstad
Cplx Wilhelminaweg	Woerden
mc Mill	Mill en Sint Hubert
mc Weesp	Weesp
meob Oegstgeest	Oegstgeest
mc Boekel	Boekel
mc De Driesprong	Ede
mc Deurne/Vlierden	Deurne
mc Nieuw Loosdrecht	Hilversum
mc Lieshout	Laarbeek
mc IJsselsteijn	Venray
mc Weert	Weert
mmc Ulicoten a/b/c	Baarle-Nassau
satcom/ascon (gedeeltelijk)	Schoonhoven
pompstation Schiphol	Haarlemmermeer
tlp1 Klaphek	IJsselstein
tlp2 Klaphek	IJsselstein
blp Oude Rijn	Valkenburg
bouwterrein	Brunssum
Fort aan de Ham	Uitgeest
Fort Bakkerskil	Werkendam
Fort Penningsveer	Haarlemmerliede
kazemat Den Oever 03	Wieringen
kazemat Den Oever 04	Wieringen
kazemat Pettendijk	Midden-Delfland
ot Baggelhuizen	Assen
ot Beekhuizerzand (gedeeltelijk)	Harderwijk
ot Cadettenkamp	Breda
ot Galderse heide (gedeeltelijk)	Breda
ot Laren-Bussum	Hilversum
ot Heumensoord	Heumen
Kolonel Palmkazerne	Bussum
Detmerskazerne	Gorssel
Nassau-Dietzkazerne	Cranendonck
Tapijnkazerne	Maastricht
Bosgroeve	Maastricht
ot Den Treek-Henschoten	Woudenberg
ot Melickerheide	Roermond
ot Vughtse Heide (gedeeltelijk)	Vught
ot Den Treek	Leusden
Schietter. St Pietersberg	Maastricht
BICKL Amsterdam	Amsterdam
De Jagersborgh Roermond	Roermond
lgen Knoopkazerne	Utrecht
Kamp van Zeist (gedeeltelijk)	Soest
lc Harderwijk	Harderwijk
vbddienst v Ouwenlaan	’s-Gravenhage
dispersed site Vessem I	Eersel
strz Vessem II	Eersel
pompstation Veluwe	Arnhem
Duitse scholen	Cranendonck
Gedekte Lage Dijk	Haarlemmerliede
legeringsgebouw	Terschelling