Tweede Kamer der Staten-Generaal
2
Vergaderjaar 2005-2006
KST93959
2005-2006
28 165
Deelnemingenbeleid Rijksoverheid
Nr.
33
BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 17 januari 2006
De Nederlandse Staat biedt de mogelijkheid aan Nederlandse bedrijven om,
onder bepaalde voorwaarden, (niet-) commerciële betalingsrisico’s
te verzekeren die verbonden zijn aan handel met, of investeringen in, economisch
minder ontwikkelde landen en welke niet gedekt worden door de private markt.
De Nederlandse Staat verstrekt deze, zogenaamde, exportkredietverzekeringen
niet zelf aan Nederlandse exporteurs. Dat gebeurt door Atradius Dutch State
Business N.V. (Atradius DSB), die de verstrekte exportkredietverzekeringen
vervolgens herverzekert bij de Nederlandse Staat.
De Nederlandse Staat heeft de mogelijkheid om alle gewone aandelen van
Atradius DSB te verwerven indien zich bepaalde – later in de brief nader
omschreven – omstandigheden voordoen. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft
aangegeven geen bezwaar te hebben tegen deze voorwaardelijke aandelenoverdracht.
De Nederlandse Mededingingsautoriteit heeft, in een informele zienswijze,
aangegeven dat deze voorwaardelijke transactie niet bij haar gemeld hoeft
te worden. Ingevolge de Comptabiliteitswet 2001 (art. 34, lid 5) wordt u over
(de reden van) deze voorwaardelijke deelneming geïnformeerd.
De voorwaardelijke aandelenoverdracht maakt onderdeel uit van de herstructureringsovereenkomst
tussen onder meer Atradius DSB, haar uiteindelijke moedermaatschappij Atradius
N.V. en de Nederlandse Staat uit december 2003, waarin besloten werd om het
commerciële en publieke exportkredietverzekeringsbedrijf van elkaar te
scheiden. Tot eind 2003 verzorgde de Nederlandsche Credietverzekering Maatschappij
N.V. (NCM) beide functies. Vanaf begin 2004 is het private bedrijf ondergebracht
bij Atradius Credit Insurance N.V. (Atradius CI), de rechtsopvolger van NCM,
en het publieke bedrijf bij Atradius DSB, voor het beheer van de lopende verzekeringsportefeuille
en het afsluiten van nieuwe verzekeringen, en Atradius Provenuen B.V., voor
het beheer van uitstaande vorderingen (Atradius Provenuen is 100% eigendom
van Atradius DSB). Atradius DSB, noch Atradius Provenuen heeft eigen mensen
in dienst. De activiteiten van beide rechtspersonen worden uitgevoerd
door medewerkers van Atradius CI. Atradius DSB heeft daartoe een beheersovereenkomst
gesloten met Atradius CI.
Atradius DSB verstrekt dus, voor rekening van de Staat, exportkredietverzekeringen
aan Nederlandse bedrijven. Dit heeft als consequentie dat het aanbod van deze
exportkredietverzekeringen afhankelijk is van de bereidheid en mogelijkheid
van Atradius DSB – een private marktpartij – om deze verzekeringen
aan te bieden.
De voorwaardelijke overdracht van aandelen door Atradius Credit Insurance
(CI), de 100% aandeelhouder van Atradius DSB, aan de Nederlandse Staat
beoogt te waarborgen dat de Staat te allen tijde, via Atradius DSB, Nederlandse
bedrijven kan blijven verzekeren tegen (niet-)commerciële betalingsrisico’s
die verbonden zijn aan handel met, of investeringen in, economisch minder
ontwikkelde landen en welke niet gedekt worden door de private markt. Daarmee
is de Nederlandse economie in het algemeen, en de werkgelegenheid in het bijzonder,
gediend.
De omstandigheden waarin Atradius CI de aandelen moet verkopen aan de
Nederlandse Staat zijn, in het kort, wanneer (i) bij Atradius CI of Atradius
DSB sprake is van ernstige financiële problemen of (ii) DNB een maatregel
treft waardoor Atradius DSB gehinderd of beperkt wordt in het aanbieden van
de publieke exportkredietverzekeringen aan Nederlandse bedrijven.
Ik benadruk dat er geen enkele aanleiding bestaat om aan te nemen dat één
van deze omstandigheden zich zal voordoen. De voorwaardelijke aandelenoverdracht
dient louter en alleen om zeker te stellen dat, mocht zich onverhoopt toch één
van deze omstandigheden voordoen, de Staat het Nederlandse bedrijfsleven,
middels Atradius DSB, middellange- en lange termijn exportkredietverzekeringen
kan blijven verstrekken. Daarbij zal het mijns inziens veiliger en eenvoudiger
zijn om reeds nu de aandelenoverdracht te regelen dan wanneer zich een van
de hierboven beschreven omstandigheden voordoet. Juridische procedures zouden
dan een snelle overgang van de aandelen in de weg kunnen staan, waardoor de
continuïteit van het aanbod van publieke exportkredietverzekeringen in
gevaar kan komen.
De Staat is een prijs verschuldigd voor de aandelen gelijk aan de waarde
van de aandelen in het economische verkeer op het moment van een feitelijke
overdracht. De koopprijs zal worden vastgesteld in overleg tussen Atradius
CI en de Nederlandse Staat. Indien beide partijen geen overeenstemming vinden,
dan wordt de koopprijs vastgesteld door drie accountants. Atradius CI en de
Staat wijzen dan elk één accountant aan, en de beide aangewezen
accountants wijzen gezamenlijk de derde accountant aan.
In aanvulling op de voorwaardelijke aandelenoverdracht is de Staat ook
voornemens om een pandrecht te verkrijgen op alle aandelen van Atradius DSB
en een prioriteitsaandeel te verwerven in Atradius DSB. Het pandrecht zorgt
ervoor dat indien Atradius CI onverhoopt haar aandelen in Atradius DSB niet
levert aan de Staat, ondanks dat zich een van de hierboven omschreven omstandigheden
voordoet, de Staat toch aanspraak kan maken op alle rechten verbonden aan
de aandelen van Atradius DSB. Het prioriteitsaandeel geeft de Staat speciale
statutaire rechten. De Staat moet bijvoorbeeld goedkeuring verlenen aan een
statutenwijziging en aandelenoverdracht. Zowel het prioriteitsaandeel als
het pandrecht dienen tot extra zekerheid van de Staat dat Nederlandse bedrijven toegang houden tot middellange- en lange termijn exportkredietverzekeringen.
De Minister van Financiën,
G. Zalm