Jaarverslag commissie bezwaarschriften gemeente Opmeer 2021

 

1. Inleiding

Bij het in werking treden van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) heeft het gemeentebestuur besloten om de advisering over bezwaarschriften in handen te leggen van een onafhankelijke commissie als bedoeld in artikel 7:13 van de Awb. In de Verordening commissie bezwaarschriften (hierna te noemen: de verordening) van 14 november 2002 (gewijzigd 18 december 2009) is de organisatie en werkwijze van deze commissie bezwaarschriften (verder: de commissie) vastgelegd.

 

Doel van dit verslag is om aan het bestuur van de gemeente inzicht te geven in de activiteiten van de commissie en de gevolgde werkwijze.

2. Taak en werkwijze van de commissie

Bij vaststelling van de verordening hebben de gemeenteraad, de burgemeester en het college van burgemeester en wethouders, ieder voor zover het hun bevoegdheden betreft, besloten alle bezwaarschriften ter advisering voor te leggen aan de commissie. In artikel 2, lid 2 van de verordening is een uitzondering gemaakt voor:

  • -

    rechtspositieregelingen geldend voor personeel in dienst van de gemeente Opmeer;

  • -

    belastingaanslagen, waardebeschikkingen en overige belastingzaken;

  • -

    besluiten op grond van de Huisvestingsverordening.

De commissie bestaat uit een voorzitter en 4 leden. Er wordt geadviseerd door de voorzitter en ten minste twee leden. De leden worden afhankelijk van hun deskundigheid opgeroepen voor een hoorzitting.

3. Samenstelling van de commissie

In 2021 had de commissie de volgende samenstelling:

 

voorzitter:

de heer mr. ing. F.A.J. Groenendijk

plaatsvervangend voorzitter en lid:

de heer J.A.M. Verwer

leden:

mevrouw mr. S.L. de Boer-Jetten

de heer M.H. Stolwijk

de heer mr. M.M. Schaper

secretaris:

de heer mr. O. Cetin (januari tot en met juni)

mevrouw mr. E. Bruijn (met ingang van juli)

plaatsvervangend secretaris:

mevrouw mr. C. Grim (vanaf september)

de heer S.C. van den Berg

 

In 2021 zijn er bij het secretariaat enkele personele wisselingen geweest.

 

Waarschijnlijk gaat met ingang van 30 maart 2022 de samenstelling van de commissie wijzigen. Het idee is dat een nieuwe commissie gevormd gaat worden die gaat adviseren voor de gemeente Opmeer en de gemeente Koggenland. Ten tijde van het schrijven van dit jaarverslag moet bestuurlijke besluitvorming nog plaatsvinden in beide gemeenten.

 

Met het benoemen van de nieuwe commissie zal van de huidige voorzitter en leden (met uitzondering van de heer mr. Schaper) afscheid genomen moeten gaan worden. De voorzitter de heer mr. ing. Groenendijk en de plaatsvervangende voorzitter de heer Verwer hebben zich dan al 28 jaar naar volle tevredenheid ingezet voor deze commissie. Mevrouw mr. De Boer-Jetten en de heer Stolwijk hebben zich respectievelijk 22 en 14 jaar ook volledig ingezet voor een goede advisering over de ingediende bezwaren. Met het oog op de continuïteit zal de heer mr. Schaper (10 jaar lid) wel voor herbenoeming aangedragen worden.

 

Het secretariaat wil dit jaarverslag dan ook gebruiken om de commissie en in het bijzonder de voorzitter hartelijk te danken voor hun goede werk al die jaren. De voorzitter heeft de hoorzittingen heel ordentelijk laten verlopen en de samenwerking met het secretariaat was altijd heel prettig, doordat de voorzitter altijd goed bereikbaar was en snel reageerde. Binnen de commissie heerste een goede sfeer waar naar elkaar werd geluisterd, en waar ruimte was voor een goede discussie. De voorzitter kwam met de leden tot goede adviezen, gelet op het feit dat de adviezen bijna altijd zijn opgevolgd, dat er weinig beroepszaken zijn en als er beroep werd ingesteld, deze meestal ongegrond zijn verklaard.

4. Afhandeling bezwaarschriften

In 2021 zijn tegen 11 besluiten, bezwaren ontvangen. Dit is een forse daling van het aantal ten opzichte van vorig jaar. (Hierbij moet worden opgemerkt dat er in 2020 31 besluiten bestreden waren met bezwaren, in plaats van 19 zoals genoemd in het jaarverslag 2020.) Tegen sommige besluiten zijn meer bezwaarschriften ontvangen.

 

 

Van de 11 bezwaren zijn er twee ingetrokken. Het intrekken is gebeurd, nadat een nieuw besluit is genomen (na een ander medisch advies). Ook werd een keer het bezwaar ingetrokken, omdat het besluit nader was toegelicht.

 

In 2022 zal blijvend aandacht gevraagd worden voor een informeel gesprek met de indiener van een bezwaarschrift.

 

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Intrekkingen

29%

49%

70%

37%

44%

43%

41%

35%

23%

38%

37%

18%

 

In het volgende cirkeldiagram is gevisualiseerd wat er met de 11 ontvangen bezwaren is gebeurd: twee ingetrokken, negen adviezen.

 

 

In 2021 is de commissie negen maal in vergadering bijeengekomen. Dit was soms fysiek, soms digitaal.

 

In totaal zijn zestien adviezen uitgebracht, waarvan zeven adviezen gingen over bezwaren uit 2020.

 

Slechts éénmaal is besloten dat geadviseerd kon worden zonder het houden van een hoorzitting. De reden hiervoor was dat de gronden van het bezwaar niet werden geleverd. Dit is een opvallende daling. Het beleid is niet gewijzigd. Dit betekent alleen dat er meer bezwaren waren ingediend, waarover de bezwaarde gehoord moest worden.

 

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Advies zonder hoorzitting

12%

6%

30%

6%

13%

20%

33%

15%

33%

33%

*

6 %

 

  • Niet verwerkt in het jaarverslag over 2020.

In 2021 heeft de commissie zestien adviezen uitgebracht. Het advies luidde dertien keer ongegrond en tweemaal niet-ontvankelijk en eenmaal gegrond. Het gegronde beroep heeft geleid tot het herroepen van de omgevingsvergunning en het starten van een andere vergunningprocedure.

 

 

Het grootste deel van de adviezen was om de bezwaren ongegrond te verklaren. Hierbij mag niet onvermeld blijven dat in veel gevallen hiervan ook geadviseerd is om de motivering te verbeteren of de wettelijke grondslag te verbeteren.

 

Er is eenmaal geadviseerd over te gaan tot betalen van de kosten gemaakt in de bezwaarprocedure.

 

De verdeling van de in 2021 bestreden besluiten naar de verschillende wetten, is als volgt: zes besluiten op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, twee op grond van de Participatiewet, één op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, één op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming.

 

De commissie wil niet onvermeld laten dat in 2021 nog een aantal bijzondere zaken uit 2020 zijn afgehandeld.

 

In 2020 was een verzoek om handhaving van het Bouwbesluit en Activiteitenbesluit milieubeheer ontvangen. Vervolgens ontving de gemeente een verzoek om handhaving van het Bouwbesluit jegens de verzoeker zelf. Tegen beide handhavingsbesluiten is bezwaar gemaakt. Er hebben verschillende gesprekken plaatsgevonden, maar een formele afhandeling van de twee besluiten bleek toch nodig. De afhandeling vond plaats in 2021.

 

In 2020 zijn tientallen bezwaren ontvangen tegen één omgevingsvergunning voor de (ver)bouw van een expat hotel. Deze vergunningverlening had voor commotie had gezorgd in de gemeente. De afhandeling van deze vele bezwaren vond ook plaats in 2021.

 

Ook de advisering over een bezwaar tegen de weigering van een wijzigingsplan voor een tweede supermarkt vond plaats in 2021.

5. Afhandelingstermijn

De beslistermijn voor het afhandelen van bezwaren is twaalf weken met ingang vanaf de dag na die waarop de termijn voor het indienen van het bezwaarschrift is verstreken (artikel 7:10, lid 1 Awb). Een verdaging verlengt de beslistermijn met zes weken.

 

Soms heeft een opschorting van de termijn plaatsgevonden, omdat de indiener van het bezwaarschrift het bezwaar nog niet gemotiveerd had of omdat er anderszins een gebrek aan kleefde. Ook wordt soms de afhandeling met instemming van belanghebbenden uitgesteld.

 

Meestal wordt 2 weken de tijd gegeven om een gebrek te herstellen. Als de materie complex is, wordt een langere termijn geboden om gronden aan te vullen.

 

Jaren is vastgesteld dat de afhandeling binnen de wettelijke beslistermijn plaatsvond. Voor het jaar 2021 zijn de beslistermijnen niet bijgehouden.

 

Echter, de indruk bestaat dat helaas in vele dossiers de wettelijke beslistermijnen niet gehaald zijn. Dit heeft vele oorzaken. Het komt door het minder strikt gebruik maken van verdagingen en het minder goed vastleggen van instemmingen tot het uitstel van behandelingen. Gelet op het hoge aantal ontvangen bezwaren had dit een lagere prioriteit gekregen. Maar een oorzaak ligt ook bij de vakafdelingen. Er zit geregeld een lange termijn tussen het uitbrengen van een advies van de commissie en het besluit op bezwaar dat voorbereid wordt door de vakafdeling.

 

De commissie ziet aanleiding om in 2022 extra aandacht te vragen voor de afhandeling binnen de wettelijke beslistermijn zowel bij het secretariaat als wel bij de vakafdelingen.

6. Afwijken van het advies

In 2021 is niet afgeweken van het advies van de commissie.

7. (Wettelijke) ontwikkelingen

In 2021 is de commissie negenmaal in vergadering bijeengekomen. Veelal werd er slechts één bezwaarde gehoord. Dit maakt de bezwaarbehandeling relatief duur. In theorie kan gewacht worden op meer bezwaren, maar dit is gelet op de doorlooptijden geen gewenste ontwikkeling. In 2020 is gestart om de mogelijkheden te onderzoeken om een samenwerking aan te gaan met de commissie bezwaarschriften van de gemeente Koggenland. Eén van de doelen is dat er meer bezwaren op één zitting behandeld kunnen worden, zodat de behandeling van een bezwaar goedkoper wordt. Dit proces is in 2021 voortgezet en zal, afhankelijk van bestuurlijke besluitvorming, naar verwachting begin 2022 gerealiseerd worden.

 

Er is ook een voorstel in voorbereiding om de Verordening commissie bezwaarschriften te wijzigen. Voorgesteld gaat worden om een mogelijkheid te creëren bezwaren te behandelen zonder advies van de commissie. Voor sommige bezwaren is deze snellere (en goedkopere) procedure passender.

 

Voor de bezwaarprocedure zijn de volgende ontwikkelingen ook van belang.

 

Het corona virus

In 2020 is de commissie begonnen met een digitale hoorzitting, omdat gelet op het virus geadviseerd werd niet fysiek bij elkaar te komen. In 2021 hebben de hoorzittingen zowel fysiek als digitaal plaatsgevonden, afhankelijk van de landelijke adviezen over de actuele situatie.

 

Mediation

Het Wetsvoorstel bevordering mediation wordt in dit jaarverslag al jaren beschreven. De minister voor Rechtsbescherming heeft in middels laten weten het conceptwetsvoorstel niet in consultatie te brengen, mede omdat er ‘onvoldoende draagvlak’ bestaat binnen de beroepsgroep.

 

Integrale geschilbeslechting in het sociale domein

 

Er wordt gesproken over integrale geschilbeslechting (bij samenloop tussen bezwaren en klachten) in het sociale domein. De regeringscommissaris adviseerde de Algemene wet bestuursrecht (Awb) te wijzigen zodat de bestuursrechter niet alleen kan oordelen over het besluit van een bestuursorgaan, maar ook over (de kwaliteit van) de uitvoering van dat besluit door een door het bestuursorgaan gecontracteerde private partij.

 

Inmiddels lijkt het aspect van integrale geschilbeslechting alleen opgenomen te worden in de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en niet in de Awb. Door het beschikbaar komen van laagdrempelige rechtsgang bij de bestuursrechter ten aanzien van geschillen over de uitvoering van maatschappelijke ondersteuning door aanbieders hoeven cliënten voor deze geschillen ook niet langer de gang naar de burgerlijke rechter te maken.

 

Voor de overige wetten in het sociale domein, wordt in dit verband gewezen op de door het Ministerie van BZK opgestelde handleiding ‘Geschilbeslechting sociaal domein’. Het biedt gemeenten een instrument om geschilbeslechting in het sociale domein zo doelmatig mogelijk vorm te geven.

 

Omgevingsrecht

Vanwege het aantal besluiten en het effect op de omgeving, zijn er relatief vaak bezwaren tegen omgevingsvergunningen voor het bouwen. In dit verband wordt de komst van de Omgevingswet met ingang van juli 2022 genoemd en de daarmee samenhangende nadeelcompensatierecht in titel 4.5 Awb.

 

Elektronische publicaties

De Wet elektronische publicaties (Wep) heeft tot doel de toegankelijkheid van (voorgenomen) overheidsbesluiten te vergroten. Alle wettelijk voorgeschreven bekendmakingen zijn te vinden op officielebekendmakingen.nl. en naast de verordeningen worden nu ook beleidsregels beschikbaar gesteld op overheid.nl. Dit maakt het voor alle betrokkenen in de bezwaarprocedure makkelijker om informatie te vinden.

 

Wet open overheid (Woo)

De commissie bezwaarschriften heeft met enige regelmaat geadviseerd over bezwaren tegen besluiten op grond van de Wet openbaarheid van bestuur. Deze zal in waarschijnlijk in mei 2022 vervangen worden door de Wet open overheid. Deze wet verplicht tot het actief openbaar maken van verschillende categorieën van informatie. Daarnaast blijft uiteraard de mogelijkheid bestaan om verzoeken tot openbaarheid in te dienen.

 

Proceskosten

Het Besluit proceskosten bestuursrecht biedt de grondslag voor proceskosten in bezwaar en beroep. Deze worden jaarlijks geïndexeerd. Echter, per 1 juli 2021 is de proceskostenvergoeding met 40% verhoogd (de puntwaarde voor door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand in de fase van beroep en hoger beroep gaat van € 534 naar € 748). Deze wijziging beoogt bestuursorganen te prikkelen om besluiten nog beter voor te bereiden. Betere primaire besluiten en betere beslissingen op bezwaar moeten leiden tot minder procedures bij de bestuursrechter.

8. Mediationvaardigheden

Er wordt door de gemeente zo veel mogelijk gesproken met de bezwaarmaker, voordat er een hoorzitting gepland wordt bij de commissie bezwaarschriften. Het primaire doel hiervan is niet het intrekken van het bezwaar, maar het oplossen van het probleem dat bezwaarde heeft.

 

Als door dit informele gesprek een oplossing is gevonden voor het probleem of meer begrip is ontstaan, is een intrekking van het bezwaar wel een gewenst neveneffect.

 

Zoals hiervoor is beschreven, is 18 % van de bezwaren ingetrokken na een nieuw besluit of bijvoorbeeld na een gesprek. Ook in 2021 zal de commissie stimuleren dat in eerste instantie een informeel gesprek plaatsvindt buiten de formele procedure om. Als de besluitvorming over de nieuwe verordening plaatsvindt, zoals ambtelijk is voorgesteld, zal deze mediation ook in de verordening worden opgenomen.

9. Rechterlijke uitspraken

In 2021 is slechts één rechterlijke uitspraak gedaan over een besluit afkomstig van de gemeente Opmeer, waarover de commissie een advies heeft uitgebracht. Het besluit van het college van burgemeester en wethouders is in stand gebleven.

 

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

8

4

3

6

14

10

4

5

7

1

0

1

 

Hieronder zal de uitspraak beschreven worden.

 

Op 27 augustus 2021 heeft de Rechtbank een beroep tegen een planschadebesluit ongegrond verklaard. Het college mocht uitgaan van het advies over het schadebedrag en het toepassen van de 3,5% als normaal maatschappelijk risico.

 

Opgemerkt wordt dat beroep is aangetekend tegen een besluit tot verlening van een omgevingsvergunning. Dit beroep is later weer ingetrokken, omdat de appellant was verhuisd. Hierdoor was hij geen belanghebbende meer. Er is dan ook geen uitspraak gedaan.

10. Openbaarheid

In artikel 13 van de verordening staat dat de zitting van de commissie openbaar is. Sinds eind 2008 staat de agenda met de te behandelen bezwaren (zonder namen en adressen) op de site van de gemeente Opmeer. Op deze wijze wordt uitvoering gegeven aan de openbaarheid van de zittingen. De hoorzittingen worden in de praktijk nauwelijks bezocht door derden.

11. Elektronisch bezwaar

In 2011 heeft het college van burgemeester en wethouders het voor burgers mogelijk gemaakt om digitaal bezwaar aan te tekenen. Als nadere eisen gelden hierbij dat men inlogt met DigiD en dat men een webformulier via de website van www.opmeer.nl. gebruikt. Het webformulier is een Gemma-formulier. Gemma-formulieren zijn opgesteld door het Kwaliteitsinstituut Nederlandse gemeenten. Anderen dan burgers kunnen niet met DigiD inloggen. Hier wordt nauwelijks gebruik van gemaakt.

12. Samenvatting

Er zijn in 2021 elf bezwaren ontvangen. Gelet op voorgaande jaren, is dit een laag aantal. In 2020 was er sprake van een uitzonderlijke piek, met als gevolg dat in 2021 nog zeven adviezen gegeven zijn over bezwaren uit 2020.

 

De commissie heeft zestien adviezen uitgebracht. Het advies luidde dertien keer ongegrond en tweemaal niet-ontvankelijk en eenmaal gegrond. Er is niet afgeweken van de motivering van het advies van de commissie.

 

In 2021 zijn niet meer alle bezwaren binnen de wettelijke afhandelingstermijn afgehandeld. Hier zal door het secretariaat meer aandacht aan geschonken worden. Hierbij wordt ook de medewerking van de vakafdelingen gevraagd.

 

Er wordt nog steeds gestimuleerd dat een informeel gesprek plaatsvindt buiten de formele procedure om. Een bijkomend effect hiervan is dat 18 % van de bezwaren zijn ingetrokken.

 

Er is slechts één rechterlijke uitspraak gedaan over een bezwaar waarover de commissie geadviseerd heeft. Dit beroep is ongegrond verklaard.

 

Aangezien de commissie niet zelden voor één bezwaar bijeen geroepen wordt, is de behandeling van een bezwaarschrift relatief duur. In 2021 zijn de mogelijkheden verder onderzocht om een samenwerking aan te gaan met de commissie bezwaarschriften van de gemeente Koggenland. Mogelijk zal dit gerealiseerd kunnen worden in 2022. Dan zal na 28 jaar afscheid genomen moeten worden van de huidige commissie. Eén lid zal voor herbenoeming voorgedragen worden in verband met de continuïteit.

 

In 2021 is ook gestart met het actualiseren van de Verordening commissie bezwaarschriften. Als de bestuurlijke besluitvorming hierover in 2022 doorgaat, zal het mogelijk worden om bezwaren zonder commissie af te handelen. Bij eenvoudige zaken wordt het dan mogelijk om een bezwaar sneller af te handelen.

Opmeer, januari 2022

De commissie voor de behandeling van bezwaarschriften,

de voorzitter,

mr. ing. F.A.J. Groenendijk

de secretaris,

mw. mr. E. Bruijn

Naar boven